De seriemoordenaar en zijn medicatie

Vandaag vinden in Tongeren de pleidooien plaats in de zaak-Hardy. Vorige week ging er nog een rilling door de rechtszaal en door het land toen neuroloog Chris van der Linden stelde dat het de Parkinson-medicatie was die van Renaud Hardy een seriemoordenaar gemaakt had. Voor wie de pagina’s over spraakmakende rechtszaken doorgaans links laat liggen: Hardy vermoordde verschillende vrouwen, kickte op beestachtige seks en filmde zelfs een van zijn moordpartijen. Volgens die dokter zou Hardy niet opgesloten maar geïnterneerd moeten worden. Mag je, als niet-medicus, medici tegenspreken? Onder mekaar doen ze dat alvast vaak. Geneeskunde blijkt niet altijd een exacte wetenschap te zijn. Maar ik vraag me toch af waar dokter van der Linden dan de grens trekt. De dokter stelt dat 10% van de patiënten die op jonge leeftijd Parkinson krijgen en daarvoor medicatie nemen afwijkend seksueel gedrag ontwikkelen. Dat betekent ten eerste dat 90% dat gedrag niet ontwikkelt. En dat van de andere 10% dat afwijkend gedrag uiterst zelden tot moord of misdaad leidt. Mensen die als kind misbruikt werden, hebben eveneens een grotere kans om later zelf te misbruiken. Maar bij de overgrote meerderheid van hen gebeurt dat niet. Jeugdtrauma’s of achterstelling zijn eveneens elementen die de kans op misdadig gedrag kunnen verhogen. Net als voor het effect van die geneesmiddelen is niemand verantwoordelijk voor zijn eigen trauma’s of achterstelling. Maar dat betekent niet dat men zelf geen controle meer heeft over wat men doet of niet doet. De mens is een en al psychologie en biologie. Voor heel wat dingen zijn er verklaringen. Maar die verklaringen als vergoelijking aanvaarden, gaat meer dan een station te ver. Er zijn wel degelijk psychische situaties waarbij een mens iedere band met de werkelijkheid verliest. Maar zo iemand is verward en ongestructureerd en heeft niet de planmatigheid van een seriemoordenaar. Een seriemoordenaar die overigens ook voor deze medicatie al een gewelddadig kantje had. Heeft Hardy dan geen recht heeft op psychische begeleiding? Best wel. Misdaad heeft zo vaak een psychische of sociale basis dat iedere gevangenis eigenlijk de psychische begeleiding van een internering zou moeten kunnen organiseren. Heel wat gevangenen zijn eigenlijk patiënten die zorg nodig hebben. Maar het blijven ook daders. De samenleving verwacht terecht dat wie schuldig bevonden wordt aan een misdaad hiervoor gestraft wordt. Omstandigheden tot oorzaak verheffen, zou ons recht op een gevaarlijk hellend vlak brengen.

Heel wat gevangenen zijn patiënten, die zorg nodig hebben. Maar het blijven ook daders.