Familie vindt na 73 jaar graf verzetsman Albert Bos
"Nonkel Albert zat in werkkamp SalzgitterWatenstedt"
Na 73 jaar is er eindelijk nieuws over het lot van de Zonhovense verzetsman Albert Bos. Hij werd in 1944 aangehouden en gedeporteerd naar Duitsland. Jean Vaes uit Genk zocht jaren naar aanwijzingen over zijn vermiste oom maar vond al die tijd niets. Tot eind vorig jaar een kleine aanwijzing in een boek met namen van gedeporteerden hem op het juiste spoor zette. “Ik ben heel tevreden dat ik het graf van nonkel Albert gevonden heb en dat ik te weten kwam wat er met hem gebeurd is,” zegt Jean. Dankzij contacten met de Duitse herdenkingsoorden is zijn graf gelokaliseerd. We zijn ter plaatse geweest en hebben foto’s gemaakt van het graf en een map gemaakt met de verzamelde gegevens over onze oom.
Foto
In overleg met André Bos, zoon van Jean Bos (88), de inmiddels overleden jongste broer van Albert, hebben we Jean nog verteld wat er met zijn broer gebeurd is. “Ook hij was heel tevreden en opgelucht toen hij het nieuws hoorde.” Al die jaren had hij een foto van zijn oudste broer in zijn portefeuille zitten. Het was voor hem een van zijn dierbaarste bezittingen. Die foto hebben we met een herdenkingskruisje op het graf geplaatst, zegt Jean. “Mijn vader was vooral blij dat zijn broer een graf heeft,” vervolledigt André, zoon van Jean Bos. Jammer genoeg is Jean, de voormalige voorzitter van voetbalploeg SK Teut, enkele weken geleden overleden.
Sabotage
Jean Vaes startte zijn zoektocht in 2004. Maar net zoals drie officiële onderzoeken die na de oorlog zijn gevoerd, leverde ook zijn zoektocht aanvankelijk niets op. “Het spoor liep telkens dood in Breendonk,” zegt hij.
De verzetsman Albert werd opgepakt en via Hasselt naar Breendonk gebracht. Hij werd aangehouden ten huize van Leon Nilis, de leider van de groep. Ook hij werd dezelfde dag aangehouden in Hasselt. Albert, de oudste zoon van een gezin met zeven kinderen, was aangesloten bij het Geheim Leger. Hij pleegde sabotage, transporteerde wapens en verzamelde inlichtingen. Die groep verstopte ook Engelse piloten. “Postuum kreeg hij daarvoor verschillende eretekens en hij was erkend als gewapend weerstander.” Telkens er mensen terugkeerden uit Duitsland keek de familie Bos hoopvol uit naar hun oudste zoon. “Maar hij was er nooit bij. Grootmoeder zat vaak in een hoekje te wenen.” Later, toen de Russen mensen vrijlieten, was er opnieuw hoop in het gezin, maar ook toen was Albert er niet bij.
Werkkamp
Vorig jaar begon Jean opnieuw te zoeken. “Ik heb via e-mail alle mogelijk dossiers die van Albert zouden kunnen bestaan, opgezocht en opgevraagd. Ook ben ik opnieuw naar Breendonk gegaan. Daar heb ik een boek gevonden waarin zijn naam stond. Tot mijn verbazing stond daar zelfs een overlijdensdatum bij: 24/03/1945 met daarachter de initialen S.W. Had ik dat de vorige keer over het hoofd gezien? Of was die info toen niet beschikbaar? Ik weet het niet. Verdere opzoekingen leerden dat SW stond voor de Duitse stad Salzgitter-Watenstedt, een stad op 500 kilometer van hier waar in de oorlog een werkkamp was en een staalfabriek. Ik heb daarna contact gelegd met de Duitse historica Elke Zacharias die het oorlogsverleden in die regio beheert.”
Begrafenisondernemer
“Zij liet me weten dat in Salzgitter een kerkhof is met graven van ongeveer 5.000 gevangenen van de werkkampen. In de jaren tachtig heeft mevrouw Zacharias de graven toch nog een naam en gedenkplaat kunnen geven. Ze kon dat doen met de gegevens van een opgedoken archief van de ‘oorlogsbegrafenisondernemer’ van die stad. De begrafenisondernemer van destijds had in zijn archieven de graven genummerd en de namen van de mensen vermeld. Onder de namen stond ook Josephus Albertus Bos in veld 1A, rij 25, graf 4. Op de gedenkplaat uit 1988 stond dus ‘Josef Bos’ en dat bleek inderdaad nonkel Albert te zijn.”