Al 29 Limburgse gemeenten vragen invoering statiegeld

Schauvliege wacht evaluatie later dit voorjaar af

Al 29 Limburgse gemeenten hebben zich aangesloten bij het samenwerkingsverband Statiegeldalliantie. Op die manier willen ze Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) overtuigen werk te maken van de invoering van statiegeld op eenmalige drankverpakkingen, zoals petflessen en blikjes. Nog eens vijf andere Limburgse gemeenten bespreken hun toetreding weldra. Door de invoering van statiegeld kunnen gemeenten en overheid 15,2 miljoen euro besparen op opte ruimkosten. Nu kost het zwerfvuil hen jaarlijks 60 miljoen euro. Minister Schauvliege wou dat statiegeldsysteem in 2015 al lanceren, maar ze gaf de dranken- en distributiesector nog drie jaar om bewijzen dat de hoeveelheid zwerfvuil - 17.500 ton per jaar ook zonder statiegeld kon verminderen. “Nog dit voorjaar willen we dat evalueren”, zegt Schauvliege. “Als er geen reële verbetering is, dan brengen we het statiegeld opnieuw op de regeringstafel. De Statiegeldalliantie bewijst het draagvlak daarvoor bij de bevolking.”

Al 29 Limburgse gemeenten hebben de voorbije twee maanden beslist om zich aan te sluiten bij de Statiegeldalliantie. Samen roepen ze de Belgische gewestregeringen op om statiegeld in te voeren op petflessen en blikjes. “De parlementsleden mogen gerust mee afval komen rapen, als we een zwerfvuilactie houden”, zegt Theo Schuurmans (CD&V), burgemeester van Hamont-Achel. “Dan kunnen ze het aandeel blikjes en flesjes met eigen ogen zien.” Eerst even recapituleren. Drie jaar geleden stond Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) op het punt om vanaf 2018 statiegeld van 0,25 euro op blikjes en petflessen in te voeren. Dat plan werd echter afgevoerd na tussenkomst van de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij OVAM, een agentschap van de Vlaamse overheid dat instaat voor afvalbeheer en -preventie. Zij zagen drie voordelen en drie nadelen van een statiegeldsysteem. Positief was dat de hoeveelheid zwerfvuil met 20 tot 40 procent zou dalen, dat de recyclagegraad verder zou stijgen en dat de gemeenten tot 15,2 miljoen euro aan opruimkosten zouden besparen. Daar stond tegenover dat het statiegeldsysteem drie keer meer zou kosten dan het huidige inzamelsysteem (77 miljoen euro tegenover 24 miljoen euro). Volgens OVAM kunnen er ook geen conclusies getrokken worden uit de resultaten in Nederland en Duitsland met betrekking tot het effect in Vlaanderen. Tot slot zou het ook juridisch en operationeel moeilijk zijn om zo’n systeem enkel bij ons te realiseren. OVAM adviseerde daarop om “voorlopig geen statiegeld in te voeren op eenmalige verpakkingen”.

Geen norm

Daarop besloot Schauvliege om de dranken- en distributiesector de kans te geven om te bewijzen dat de hoeveelheid zwerfvuil – 17.500 ton per jaar – ook zonder statiegeld naar omlaag kan. Een evaluatie werd aangekondigd voor begin 2018. “Aan dat rapport wordt momenteel gewerkt, we hopen de resultaten nog dit voorjaar te kennen”, zegt Schauvlieges woordvoerder Jan Pauwels. “Een norm is niet vastgelegd. Als er geen reële verbetering is ten opzichte van 2015, dan leggen we het statiegeldsysteem opnieuw op de regeringstafel.” Daar wil Statiegeldalliantie, een Nederlands-Belgisch samenwerkingsverband van milieuorganisaties, bedrijven, lokale overheden en burgerinitiatieven, echter niet op wachten. Zij vraagt de Vlaamse, Brusselse en Waalse regering om het statiegeldsysteem onverminderd in te voeren. Hoewel de alliantie pas in november werd opgericht, sloten al 88 Vlaamse steden en gemeenten zich officieel aan, waaronder 16 Limburgse. In de praktijk hebben echter nog eens 13 Limburgse gemeenten de toetreding al goedgekeurd. In Beringen, Herk-deStad, Opglabbeek, MeeuwenGruitrode en As komt het punt in de komende dagen en weken op de agenda van de gemeenteraad.

Hamont-Achel

Hamont-Achel was er in januari als één van de eerste Limburgse gemeenten bij. “We hebben dat met het schepencollege unaniem beslist”, zegt burgemeester Theo Schuurmans. “Daar was eigenlijk geen discussie over. We houden af en toe een zwerfvuilactie met het schepencollege, dus de bewustheid van het probleem is groot. De parlementsleden mogen gerust eens komen meedoen, dan kunnen ze het aandeel blikjes en flesjes met eigen ogen zien.”

Dat gemeenten wel oren hebben naar statiegeld, is logisch. Nu kost het zwerfvuil de overheid en de gemeenten immers nog 60 miljoen euro per jaar. Dat zou volgens OVAM dus met een kwart kunnen verminderen. Toch raakte de toetreding tot de Statiegeldalliantie in Bilzen niet door de gemeenteraad. “Daar zijn drie goede redenen voor”, zegt burgemeester Frieda Brepoels (N-VA). “Limburg.net is al aangesloten, en zij vertegenwoordigen dus alle Limburgse gemeenten. Daar komt bij dat de gemeenteraad geen actiecomité is om andere besturen te jennen of onder druk te zetten. Tot slot zijn we binnen onze partij niet tegen statiegeld, maar ook nog niet voor. Daarvoor willen we eerst het rapport van minister Schauvliege afwachten.”

Materiaalrecyclage

Limburg.net sloot zich wel onmiddellijk aan bij het initiatief. “Ons doel is om een proper straat-

Kris SOMERS Directeur Limburg.net beeld en minder ecologische schade te bekomen”, zegt directeur Kris Somers. “Na jarenlang sensibiliseren blijft het dweilen met de kraan open. Statiegeld is volgens ons het middel dat zal bijdragen tot een snel resultaat, namelijk tot 40 procent minder volume aan zwerfvuil. Bovendien zorgt het voor meer materiaalrecyclage, aangezien de producent van de verpakking alles zuiver terugkrijgt. En het is bovendien een correcte toepassing van het principe ‘de vervuiler betaalt’.”