“Nog maar één boer vergoed”
Open Vld: “Compensatie voor landbouwers die moeten stoppen, schiet niet op”
Van de 52 Vlaamse landbouwbedrijven die verplicht moeten stoppen omdat ze een slechte impact hebben op beschermde natuur in hun buurt, is er momenteel nog maar één vergoed. “En dat vier jaar na alle commotie met de 1.500 rode en oranje brieven die ze in de bus kregen”, zegt Vlaams Parlementslid Lydia Peeters (Open Vld) die hierover informatie heeft opgevraagd bij minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V). “Van de 10 miljoen euro die in 2017 is voorzien, is ook nog maar 174.000 euro uitbetaald.” Zo’n 1.500 landbouwbedrijven die via de mest van hun dieren een te grote impact hebben op de natuur in hun buurt, hebben in 2014 een brief in de bus gekregen met een oranje of rode code. Een bedrijf dat verantwoordelijk was voor meer dan drie procent van de stikstofdepositie - stikstof die via de lucht in de bodem dringt - in kwetsbare natuur, kreeg code oranje en mocht niet meer uitbreiden. Vanaf vijftig procent is het zelfs code rood. Rood betekent dat het bedrijf geen verlenging krijgt van zijn milieuvergunning en dus op die plek moet stoppen. Uiteindelijk zijn die aantallen gereduceerd tot 540 met een code oranje en 52 met een code rood. In Limburg gaat het om 14 rode en 126 oranje bedrijven. “Die brieven veroorzaakten veel onrust bij de landbouwers”, zegt Lydia Peeters. “Vier jaar later zijn er in het totaal nog maar negen rode bedrijven die een vergoeding hebben aangevraagd. Daarvan hebben er acht een voorstel gekregen van de Vlaamse landmaatschappij. Vier bedrijven hebben het bod aanvaard en tot nu toe heeft maar één bedrijf een vergoeding gekregen.”
Het eerste bedrijf dat zijn geld krijgt, is een melkvee- en pluimveebedrijf uit West-Vlaanderen. Dat ontvangt 174.000 euro om een ander soort bedrijf te worden. Twee andere West-Vlaamse bedrijven krijgen geld om te stoppen (650.000 euro en 294.00 euro). Een varkensbedrijf uit Vlaams-Brabant zal zelfs voor 1.060.000 euro worden aangekocht.
In Limburg is er nog geen enkel akkoord, ook al hebben we op Antwerpen na de meeste rode bedrijven. “Een dossier uitwerken vraag tijd”, zegt Heidi Pinxten van Boerenbond Limburg. “Het is ook niet
eenvoudig om een nieuwe plaats te vinden voor een bedrijf. Want ook daar moet je dan weer een milieuvergunning krijgen.” Landbouwbedrijven kunnen ook grond ruilen. “De Vlaamse Landmaatschappij heeft daarvoor 57 hectare aan grond klaar liggen. In Limburg gaat het om 12 hectare”, zegt Lydia Peeters. Maar er is op dit moment nog geen grond geruild.
Biologische bedrijven
Bij de bedrijven die te veel stikstof uitstoten, zijn ook zes biologische boerderijen. Daarvan hebben er vijf code oranje gekregen en één code rood. Het rode bedrijf ligt in Antwerpen, Limburg heeft drie biologische bedrijven met code oranje.
Grondwettelijk Hof Roger Pouls van het actiecomité Ruimte voor Boeren heeft de regeling over de oranje en rode bedrijven aangevochten bij het Grondwettelijk Hof. Dat heeft geoordeeld dat er inspraak moet komen bij het inrichten van de natuurgebieden. “Mijn bedrijf is oranje ingekleurd, dat betekent dat ik niet mag uitbreiden”, zegt Pouls. “Mijn zoon Dries van 18 jaar zit nu ook in het bedrijf. Ik heb dus nog geluk dat het voortgezet wordt. Verkopen zou moeilijk zijn, want wie wil er nu een bedrijf dat niet mag uitbreiden?”
Ook met code oranje mag je een dossier indienen. “Maar in de praktijk is het moeilijk om zo’n dossier op te stellen”, zegt Pinxten. “Voor de beschermde natuur moeten er ook plannen worden opgemaakt waarin ze bekijken hoe ze de Europese doelstellingen kunnen halen”, zegt Lydia Peeters. “In de regering is afgesproken dat die plannen midden 2018 klaar moeten zijn, maar die teksten zijn er nog niet, het openbaar onderzoek kan dan ook nog niet gebeuren.”