Europa en Raad van State tikken regering op de vingers
De regering-Michel heeft de voorbije week serieuze tikken op de vingers gekregen. De Raad van State hekelt dat door haastwerk slechte wetten worden afgeleverd. De Europese Commissie hekelt dan weer dat België het grote bedrijven te makkelijk maakt om belastingen te ontwijken. Ook het begrotingstekort, de hoge overheidsschuld, de lage werkzaamheidsgraad en lage investeringsgraad zullen ons land op termijn in de problemen brengen, klinkt het. In haar landenrapport 2018 heeft de Europese Commissie deze week haar analyse van de sterke en zwakke punten van de EU-lidstaten gepresenteerd. De hoerastemming bij de regering-Michel ten spijt veegt Commissaris voor Economische Zaken Pierre Moscovici de vloer aan met enkele beleidsaspecten. 1. Bedrijven kunnen makkelijk belastingen ontwijken: Samen met Cyprus, Nederland, Luxemburg, Malta, Ierland en Hongarije is België een van de zeven EU-landen die het bedrijven makkelijk maakt om aan “agressieve taks planning” te doen. “De nationale overheden lopen daardoor tussen 50 en 70 miljard euro aan belastinginkomsten mis”, zegt Moscovici. Voor ons land viseert hij vooral het ontbreken van specifieke antimisbruikregels voor innovatie-aftrek en de notionele interestaftrek. Volgens de Commissaris moet België ervoor zorgen dat “een rechtvaardige fiscaliteit de regel wordt, zonder uitzonderingen”.
2. Begrotingstekort blijft: “De duurzaamheid van de overheidsfinanciën blijft een uitdaging”, zegt de Commissie. Volgens de Nationale Bank van België is het begrotingstekort vorig jaar teruggedrongen tot 1 procent van het bbp (4,5 miljard euro). “Maar bijna de helft van de structurele verbetering van de begroting is het gevolg van rentemeevallers”, zegt de Commissie. Toch blijft ons land boven zijn stand leven: met 50 procent blijven de primaire uitgaven (uitgaven zonder rentelasten) hoog.
3. Overheidsschuld nog te hoog: Hoewel de overheidsschuld van de nv België is gedaald tot 102,8 procent van het bbp (ongeveer 440 miljard euro) zegt de Europese Commissie dat in 2018 slechts een bescheiden vooruitgang wordt verwacht. Tenzij er aanvullende budgettaire maatregelen worden genomen, blijft een structureel begrotingsevenwicht uit. “Bovendien zal België de komende jaren te maken krijgen met belangrijke overheidsinvesteringen in defensie en infrastructuur”, klinkt het. “De hoge overheidsschuld verhoogt de economische kwetsbaarheid. Gecombineerd met het duurzame begrotingstekort beperkt dit de marge om nieuwe beleidsmaatregelen te nemen
in geval van een recessie.” 4. Laag investeringsniveau: “De kwaliteit van het transportnetwerk is laag”, zegt de EU. “Het lage niveau van overheidsinvesteringen in wegen, waterwegen en spoorwegnetten, in combinatie met de perverse belastingvoordelen voor bedrijfswagens, zal de verkeerscongestie in België – die is nu al de zwaarste in Europa – alleen maar verergeren.”
5. Te weinig Belgen werken: Vorig jaar kwamen er in ons land 66.000 jobs bij, vooral in de private sector. “Niettemin blijft de werkgelegenheidsgraad laag en is een relatief groot deel van de beroepsbevolking inactief”, hekelt de EU.
“Verontwaardigd”
“Verbaasd en verontwaardigd.” Zo reageert minister van Financien Johan van Overtvelt (N-VA) op de kritiek van de Commissie. “Ik heb sterk de indruk dat hier met twee maten en twee gewichten wordt gewerkt, en dat vooral de kleine landen in het vizier genomen worden. Er zijn grotere Europese lidstaten die wél schadelijke regimes hebben en in stand houden”, zegt hij. De minister wijst erop dat de notionele interestaftrek bij de recente hervorming van de vennootschapsbelasting werd gereduceerd tot “een schim van wat hij ooit was”. Ook de innovatie-aftrek werd al hervormd en door de OESO goed bevonden, klinkt het.
“Onzorgvuldige wetten”
Niet enkel Europa tikt de regering op de vingers. Na haar kritiek op de effectentaks, de afschaffing van de ecocheques, de cash for cars-regeling en de opheffing van het beroepsgeheim bij terreurmisdrijven, liet ook de Raad van State zich donderdag opnieuw erg kritisch uit over het regeringswerk. “De regering biedt ons onvoldragen en prematuur wetgevend initiatief en doet dat vaak”, klinkt het. “We hebben al meermaals gewaarschuwd dat het ongebreideld hanteren van de techniek van de verzamelwetten om spoorslags hervormingen door te voeren, nefast is. Dit is geen toonbeeld van behoorlijk wetgevend handelen.”