Casagrande&Van Diepen
worden, maar ik geloof dat de kiezer ons uiteindelijk zal volgen.”
Is het probleem niet dat jullie langs twee kanten worden voorbijgestoken? PVDA is linkser en voor ecologie heeft Groen het monopolie.
Kitir: “Wij vertrekken nooit vanuit de vraag wat de andere linkse partijen doen. Onze vaste waardes zijn rechtvaardigheid en solidariteit. Dat andere partijen ook op die thema’s zitten? Des te beter. Wij zijn niet bang van de andere linkse partijen. Wat wij willen, is mensen een alternatief aanbieden. Ofwel kies je voor rechts en de afbraak, nog meer Panama Papers en LuxLeaks, en een regering die 1.001 excuses heeft om er niets aan te doen. Ofwel kies je voor fundamentele veranderingen. Hoe meer mensen dat idee steunen, hoe beter.”
Maar op wie mikken jullie? De progressieve kiezers in de steden doen Groen groeien en de tijd dat alle arbeiders voor de socialisten stemden, is ook voorbij.
Kitir: “We mikken op iedereen die zijn steentje wil bijdragen aan de samenleving. Via vrijwilligerswerk, een werknemersstatuut of door te ondernemen, dat maakt ons niet uit. Zolang we er samen maar voor zorgen dat iedereen erop vooruit gaat. Volgend jaar vieren we 75 jaar sociale zekerheid. Die heeft er voor gezorgd dat er meer mensen studeren, maar ook dat meer mensen met een start-up beginnen.”
Ondanks die sociale zekerheid zijn onze pensioenen wel bij de laagste van Europa.
Vandenbroucke: “Wij pleiten voor een pensioen van minimaal 1.500 euro voor iedereen. Dat willen we realiseren door een grotere bijdrage te vragen van de hoogste pensioenen. Wij willen voor alle duidelijkheid van niemand pensioen afpakken. We willen wel de solidariteitsbijdrage van de pensioenen van meer dan 3.000 euro bruto optrekken om de laagste pensioenen te verhogen. Als we die met 1% tot 2% verhogen, kunnen we zo al meer dan 700 miljoen euro herverdelen.”
Die 1.500 euro moet gelden na een loopbaan van 42 jaar, zeggen jullie. Zijn dat echt gewerkte periodes of telt een periode van werkloosheid of zwangerschapsverlof ook mee?
Vandenbroucke: “Je kan mensen toch niet straffen omdat ze werkloos worden door een bedrijfssluiting? Dat is net het principe van sociale zekerheid. We verzekeren ons allemaal ten opzichte van elkaar voor pech die ons allemaal kan overkomen. Bij ons tellen dus de kilometers, niet de leeftijd. Wij willen dat iedereen zijn loopbaan kan combineren met het gezinsleven. De regering heeft die mogelijkheden allemaal verminderd. Wat ben je ermee een ratrace te organiseren waarbij grote groepen mensen lang en sommigen zelfs definitief uit de arbeidsmarkt vallen? Op die manier gaan we er niet in slagen om meer mensen langer te laten werken.”
Jullie zeggen: geef de werklozen die geen job vinden een basisbaan. De overheid als werkgever?
Kitir: “De enige manier waarop we vandaag naar werkzoekenden kijken, is alsof het allemaal luieriken zijn. Dat strookt niet met de realiteit. Na de lancering van de basisbanen zat mijn mailbox vol met mensen die zeiden dat ze blij waren dat eindelijk eens iemand rekening houdt met hen, dat ze wel werkwillig zijn. Die mensen moeten we werk kunnen bieden.”
Er zijn toch jobs genoeg? Bedrijven klagen over de krapte op de arbeidsmarkt.
Kitir: “Dat er jobs zat zijn is, een riedeltje dat te vaak wordt afgedraaid. We hebben 200.000 werkzoekenden en maar 40.000 vacatures. Bovendien komen veel mensen niet aan de bak omdat de werkgevers vinden dat ze te oud of te duur zijn. Voor die mensen zou een basisbaan kunnen.”
Maar hoe werkt dat in de praktijk?
Kitir: “Neem nu Genk. Daar bewijzen we met een laagdrempelig werkstation dat mensen die door de VDAB zijn opgegeven toch aan werk geholpen kunnen worden. We hebben die mensen uit de wijken gehaald en van de 200 zijn er 180 die een job hebben gevonden. Als de VDAB iemand voor zich krijgt die zelfs met een opleiding of begeleiding niet op de arbeidsmarkt geraakt, dan moeten we als sluitstuk die mensen een basisbaan kunnen geven. In de zorg, in de cultuursector... Dat wil niet zeggen dat we álle werkzoekenden in dat systeem moeten duwen, maar uiteindelijk zal het wel netto opbrengen. Deze mensen zullen niet voor een uitkering werken, maar voor een echt loon waarop ze ook sociale bijdragen betalen.”
De kans is groot dat de verkiezingen in 2019 ook over identiteit en migratie zullen gaan. Daar horen we sp.a veel minder over.
Kitir: “Het debat over identiteit wordt voortdurend op de spits gedreven, terwijl wij de mensen willen verbinden. Dat is misschien niet zo simpel als het stigmatiserende, verdelende discours van de N-VA, maar het is wel belangrijk dat we de juiste toon vinden. De aanslagen hebben veel kapotgemaakt en veel wantrouwen gekweekt. Daar maak ik me zorgen over en ik wil het debat ook niet negeren. Maar we moeten wel verbindend werken en niet de mensen nog meer tegen elkaar opzetten met clichés.”