Boekenwijsheid

Een moslim zonder god?

Rizvi (42) is een Pakistaans-Canadese schijver, arts en muzikant die in Toronto woont. Zijn vader en moeder waren Pakistaanse artsen, moslims, die veel in het buitenland verbleven. Hij groeide op in Pakistan, Libië en Saoedi-Arabië en was al in de twintig toen hij in het Westen arriveerde. Hij studeerde voor arts, zoals zijn ouders, werd kankerspecialist en behaalde tussendoor een master in de biochemie. Hij schrijft voor de gerenommeerde ‘The Huffington Post’, een progressieve nieuwswebsite, en speelt in Toronto in een rockband.

Wat vertelt hij?

Vooral de toon van dit boek is ongewoon. Zie het als het relaas van een auteur die als kind en jongeman vanwege de reisroute van zijn ouders de islamwereld van vele kanten heeft kunnen bekijken, en onderweg zijn geloof verloor. Maar die zich nog altijd als een goede moslim ziet. Moslims zijn individuen zegt hij, ze vormen een gemeenschap waartoe ik altijd heb behoord. De islam is een instituut, een religie, een ideologie, de Koran is een boek, daar kun je van zeggen wat je wil. Links is fout omdat kritiek op de islam, het instituut, moet aangemoedigd worden, omdat het de wereld liberaler en vrijer zal maken. En de rechterzijde zit fout omdat ze de moslims demoniseert. Islam is een ideologie, moslim-zijn is identiteit, cultuur. Dat moet je gescheiden houden. Een cultuur, zegt Rizvi, beweegt altijd, evolueert. Een

Door Marcel Grauls religie bevriest de cultuur, spijkert ze vast in de tijd.

Wat maakt dit boek bijzonder?

De ongedwongenheid, de openhartigheid, nergens verkramping of grimmigheid. En leerrijk. Een voorbeeld, vanaf de eerste bladzijde in het boek: Ali is elf en zit in de vijfde klas van de ‘American International School’ in Riyad, Saoedi-Arabië, een school met 2.000 kinderen, 80 nationaliteiten. Bibliofiel Marcel Grauls tipt elke week een boek waar u slimmer van wordt. Ali Rizvi, De atheïstische moslim. Een weg van geloof naar rede, uitg. Nieuw Amsterdam, 2018, vertaling Roelof Posthuma, 284 blz., 20 euro, e-boek 12 euro.

XHet is vlak voor kerst en de onderwijzeres is op het idee gekomen papieren sneeuwvlokken te maken. In stervorm. Ze worden op het mededelingenbord in de hal gehangen en daarna “mogen we ze meenemen naar huis om ze aan onze ouders te laten zien”. De grap is dat het in Riyad niet sneeuwt. Dat Ali nog nooit in zijn leven sneeuw heeft gezien.

Die dag komt een ambtenaar van het ministerie voor inspectie langs. Hij kijkt naar de