Waal zijn is slecht voor de gezondheid

Elke dinsdag vertelt Bekende Waal en journalist Christophe Deborsu over de grote en kleine politieke dingen bij onze zuiderburen

Ik zou dit stuk willen beginnen met twee seconden stilte.

...

Dank u. Het gaat inderdaad om het grootste Belgische drama: een Waal leeft gemiddeld 3 jaar minder dan een Vlaming, een Waalse 2 jaar minder dan een Vlaamse. Het wordt bevestigd door de Waalse dienst voor statistiek via een – althans voor de Waal die ik ben – angstwekkende kaart: quasi alle Belgische gemeentes waar men voorbarig sterft bevinden zich bezuiden de taalgrens. De diepste kloof in levensverwachting, tussen Anderlues (78 jaar) bij Charleroi en Sint-Martens-Latem (86 jaar), bereikt dus 8 jaar. Zou hij of zij in Vlaanderen wonen, zou een Anderluenaar 3.000 afleveringen meer zien van ‘Plus belle la vie’, het Franse ‘Thuis’ of ‘Familie’, acht kerstfeesten meer vieren, 10% langer leven, een eeuwigheid. De oorzaken zijn doodsimpel. Als een Vlaming 100 bezit, heeft een Waal 71. En wie minder heeft, eet slechter – gezonde producten kosten vaak meer. Wie minder heeft, doet minder aan sport. Angélique, uit Bergen, zegt me op RTL: “Ik leef met 1.000 euro per maand. Als ik de huur, het eten en mijn geneesmiddelen heb betaald, schiet er niets over om sportactiviteiten voor mijn drie kinderen te betalen.”

Wie minder heeft, drinkt ook meer. De verklaring van Pierre Drielsma van de Waalse Maisons médicales bezorgt me koude rillingen: “Armere mensen hebben minder respect voor het eigen bestaan, ze zien er minder het nut van in. Ze ontwikkelen daarom minder gedragspatronen dan de middenklasse om hun leven te rekken. Vandaar dat gezondheidspreventie minder aanslaat bij minderbedeelden.” De zelfmoordcijfers zijn trouwens dramatisch hoog in Wallonië, nummer 2 in Europa, na Litouwen. Brrrr.

De lage Waalse levensverwachting toont dramatisch aan hoe slecht het gaat met mijn gewest. Pierre Drielsma: “Een verzwarende factor is dat Wallonië over minder geld beschikt dan Vlaanderen om in actie te schieten. Absurd.” Gedurende zijn eerste honderd jaar heeft België Vlaanderen aan zijn lot overgelaten. Sindsdien zijn de Walen aan de beurt. Het Waals Gewest belooft wel een plan in de komende weken. Om tabak te bestrijden, betere voeding te promoten en zelfs de verkeersveiligheid te verbeteren, want ook op de weg sterven er meer Walen dan Vlamingen. Of er genoeg middelen zijn om het tij te doen keren, moet nog blijken.

Nu moet u niet bang zijn om naar Wallonië te komen. Zelfs verhuizen is niet noodzakelijk een probleem: de Namenaars hebben bijvoorbeeld exact dezelfde levensverwachting als de Genkenaars, rond 80 jaar. Maar toch, nu weet u dat het Belgische probleem over veel meer gaat dan talen en betalen: het is een kwestie van leven en dood.