CHECK “Fitte vrouwen hebben 90 procent minder kans op dementie”
FACT
Heel fitte vrouwen hebben 90 procent minder kans om dement te worden. Krijgen ze de ziekte toch, dan gebeurt dat later dan bij vrouwen met een slechte conditie. Dat zou blijken uit een Zweedse studie.
CHECK
Onderzoekers van de universiteit van Gotenburg rekruteerden in 1968 191 vrouwen tussen 38 en 60 jaar en volgden hen tot 2012. De vrouwen deden bij aanvang een maximale inspanningstest op de fiets en werden afhankelijk van het resultaat ingedeeld in weinig fit, middelmatig fit en zeer fit. In de volgende 44 jaar werden ze zes keer onderzocht op tekenen van dementie. Van de 191 vrouwen hadden er 44 op het einde van de studieperiode dementie ontwikkeld. Rekening houdend met andere beïnvloedende factoren stelden de onderzoekers vast dat 32 procent van de weinig fitte vrouwen, 25 procent van de middelmatige fitte dames en slechts 5 procent van de zeer fitte vrouwen dementie ontwikkelden. Daaruit berekenden ze dat sportieve vrouwen van middelbare leeftijd 88 procent minder kans hebben op dementie. Krijgen ze het dan toch, dan gewoonlijk op veel latere leeftijd (gemiddeld op 90 jaar) in vergelijking met weinig fitte vrouwen. De onderzoekers besluiten dat ze niet kunnen bewijzen dat fysiek actief zijn op middelbare leeftijd het risico op dementie met zekerheid vermindert, maar hun onderzoek draagt wel bij tot andere studies die tot gelijkaardige resultaten komen.
Ze hebben gelijk, dit effect kan je moeilijk bewijzen. Bovendien ging het hier om een observationele studie die helemaal geen oorzakelijk verband kan aantonen. Dat neemt niet weg dat het vermoeden dat een goede conditie het risico op dementie vermindert, met deze studie versterkt wordt. Bij fitte vrouwen blijven het hart en de bloedvaten in betere conditie op oudere leeftijd, en een goede bloedcirculatie verbetert het risico op dementie. Een veelvoorkomende vorm van dementie (vasculaire dementie) wordt namelijk veroorzaakt door een slechte conditie van bloedvaten in de hersenen. Toch spelen nog andere factoren een rol in de ontwikkeling van dementie, waaronder de genetische aanleg bijvoorbeeld en leeftijd op zich, en daar kan je niets aan veranderen.
De studie zelf is goed uitgevoerd (de fitheid werd gemeten op basis van een inspanningstest en niet bevraagd, zoals in veel andere studies), maar het gaat om een relatief kleine groep vrouwen, en enkel uit Zweden. Bovendien
duurde de studie erg lang (44 jaar) en haakte een deel van de vrouwen voortijdig af. Dat maakt het cijfer een stuk onbetrouwbaarder.