“Plaatje Alden Biesen is nu compleet”
Na 231 jaar heeft landcommanderij zijn Engelse tuin terug
Alden Biesen heeft weer een Engelse tuin. Die ligt al sinds 1787 aan de zuidzijde van de landcommanderij, maar de Franse Revolutie blies het Ancien Régime én de landcommandeur weg. En de Engelse Tuin verwilderde. Vlaanderen heeft nu 1 miljoen geïnvesteerd in de renovatie. En kijk, vandaag opent de Engelse tuin 2.0. Frans von Reischach, de laatste landcommandeur van Alden Biesen, was een man van zijn tijd. Hij wilde naar de laatste mode uitpakken met een Engelse landschapstuin en zo zijn adellijke gasten verbluffen met een wondere wandeling vol verrassingen. En en passant laten merken dat je ook erudiet moet zijn om ten volle te genieten van zijn tuin. Zo had je in het oorspronkelijke park, dat helemaal was aangelegd met exoten, een oostelijk deel dat romantisch en wilder oogde. Zo u wil, vrouwelijker. Toch volgens de ideeën van toen. Onder meer met Tataarse huisjes, een Chinees tempeltje en gordijnen van buxus.
In het westen heerst dan weer ratio en mannelijkheid met onder meer de kluizenaars- of filosofenhut en de grot van Daniël in de Leeuwenkuil. “Die had gerust nog wat angstaanjagender gemogen”, mopperde von Reischach.
Minervatempel
“Met centraal de Minervatempel, de godin van de wijsheid, die tussen oost en west het evenwicht moest bewaren”, legt gids Henriette Hubrechts uit. De landcommandeur betaalde voor het ontwerp van landschapsarchitect Ghislaine-Joseph Henry én de afwerking 21.000 florijnen. Wat de 113 landarbeiders verdiend hebben voor onder meer de aanleg van kunstmatige heuvels is dan weer niet geweten. Van 21.000 florijnen kon een volledige adellijke familie toen makkelijk een jaar leven. Geen habbekrats dus. Al was de tuin uiteindelijk wel twee keer zo duur als begroot. Ach, niets nieuws onder de zon. Lang heeft de landcommandeur niet kunnen genieten van zijn tuin. Met de Franse Revolutie kwamen ook andere modes aanwaaien. “Resultaat, de Engelse tuin van Alden Biesen verwilderde langzamerhand tot een inheems bos”, vertelt Guy Tilkin, hoofd van Alden Biesen. “Tot Vlaanderen besliste om te restaureren. In 2015 zijn we begonnen met de bomenkap. De tuin werd gesloten voor het publiek in december 2016 en is nu weer gratis toegankelijk voor iedereen. Het plaatje van Alden Biesen is stilaan compleet.” Bomenkap? Daar zijn mensen gevoelig voor. “Het was een delicaat evenwicht zoeken tussen erfgoed en natuurwaarde”, knikt de hedendaagse landschapsarchitect Hannes van Meer. “Als we te veel naar de letter zouden restaureren, was dat in het nadeel van de natuur en omgekeerd. Het uitgangspunt was om het typische van een Engelse Tuin leesbaar te maken. Met zichtassen, met perspectieven dus. En met weer aandacht voor de folies, de bouwkundige fantasietjes die in de tuin opdoken en met het terug openleggen van de oude paden en de kunstmatige rivier. We hebben zo’n 200 bomen gekapt. De waardevolle zijn gebleven. Maar we hebben ook 120 nieuwe bomen geplant.”
Prairietuin
Het resultaat? De winter was hard en dus oogt de Engelse tuin nog wat kaal. Hoe is uw tuin eraan toe na een grondige snoeibeurt? “Geef hem nog wat tijd, over drie à vier jaar zal hij al veel voller tonen.” Zolang moet u niet wachten. De bosanemonen, sneeuwklokjes, speenkruid en gevlekte aronskelk groeien en bloeien her en der nu al. En heel fraai wordt het als de oude moestuin tussen juni en oktober openbloeit tot een wilde prairietuin vol veldbloemen.
Engelse tuin Alden Biesen, gratis te bezoeker van 9 tot 21 uur vanaf 31 maart