Geen terrorist maar een ‘gewone’ gek
Drama in Münster laat foute reflex bij aanslagen zien
MUNSTER - ’s Middags was hij een terrorist met handlangers, ’s avonds een eenzame Duitser met psychologische problemen. In de vijf uur daartussen onderwierp het drama met de bestelwagenbestuurder in Münster zich aan de regel dat elke aanslag er tegenwoordig een is van moslimterreur, tot het tegendeel bewezen is.
Ook op het terras van de Grosser Kiepenkerl in Münster was het zaterdagmiddag zalig zonnen. Tot een bestelwagen om halfvier ’s inreed op de klanten van het caférestaurant. Een doffe klap, drie doden, onder wie de chauffeur van de wagen. Omstaanders vluchtten weg uit schrik dat er nog schoten of ontploffingen zouden volgen, ooggetuigen vertelden dat ze nog mannen uit het busje hadden zien komen. Heel Münster in paniek. Dat was voldoende om ook de buitenwereld te laten geloven dat het - veertien maanden na de aanslag op een kerstmarkt in Berlijn - opnieuw om een daad van moslimterrorisme ging. Grotesk werd het toen de Turkse president Erdogan de gebeurtenis aangreep om uit te halen naar zijn Franse collega-president Macron. “Dat zal ook in Frankrijk gebeuren,” aldus Erdogan. “Jullie zullen ten onder gaan, zolang het westen deze terroristen te eten geeft.”
Zelfmoord
Het duurde tot acht uur ’voor een minister zei dat de dader geen moslimterrorist was, “en geen migratieachtergrond had.” Jens R. was een 48-jarige Duitser met psychologische problemen en zelfmoordneigingen.
“Sinds de aanslagen in onder andere Parijs (in 2015, red.) zijn we een verwachting beginnen scheppen van aanslagen door moslimterroristen”, zegt angstpsycholoog Bram Vervliet. “Daardoor gaan we dingen interpreteren zoals we ze verwachten. Een bestelwagen in Münster doet dan denken aan een vrachtwagen in Nice. Bovendien zien we in momenten van angst meer tekenen van gevaar. Daarom spreken getuigen over meerdere mensen in een busje, terwijl dat in Münster niet zo bleek. Het brein legt daar foute associaties met andere mensen die ook wegliepen van dat terras.” Het verklaart waarom we elk drama dreigen op te blazen tot een daad van terreur. En terreur, zo weet expert Rik Coolsaet, is nog iets anders dan een aanslag. “Terreur een daad van geweld die schrik wil aanjagen vanuit een politieke doelstelling. Dat is dus iets anders dan een zelfmoord waarbij je anderen meesleurt in de dood zonder politiek motief. Het gegeven dat elke aanslag meteen als moslimterrorisme gezien wordt kan je het nieuwe normaal noemen. Maar, als we elke aanslag gaan interpreteren als een IS-aanslag, moet IS zelf geen aanslagen meer uitvoeren om schrik te zaaien. Dan spelen we hun spel mee.”