“Ze vragen me voor selfies”
Maaseikenaar Martijn Tilmans ster uit ‘Down The Road’
MAASEIK - “We zijn vrienden voor het leven.” Het is een zin die Martijn Tilmans (32) uit Maaseik meermaals herhaalt tijdens dit interview. Samen met vijf andere jongvolwassenen met het Syndroom van Down en presentator Dieter Coppens, trok hij zestien dagen lang door zeven landen in Europa voor het enthousiast onthaalde tv-programma ‘Down The Road’ op Eén. “Ik was nog nooit zonder mijn mama en papa op reis geweest”, zegt hij overtuigd. Zijn ouders moeten hardop lachen. “Maar Martijn: je gaat toch elk jaar zonder ons op kamp”, reageren ze.
De durfal van de groep. De enige, die zonder morren aan elke activiteit heeft deelgenomen. Van vlottentocht of slapen in een tent over paardrijden tot een helikoptervlucht in de bergen: Martijn Tilmans (32) uit Maaseik heeft van elk moment van de reis genoten. Ietwat op de achtergrond, maar altijd even enthousiast. Samen met Kevin, Pieter, Lore, Lisa en Hélène charmeert hij sinds eind februari de kijkers van tv-programma ‘Down The Road’, waarin ze samen met Dieter Coppens en begeleidster Griet in een busje door Europa
trekken. “De reis van mijn leven”, zegt Martijn. “Ik zou graag teruggaan. We zijn vertrokken bij Dieter zijn thuis in Zoersel en zijn naar Nederland gegaan, Duitsland, Luxemburg, Frankrijk, Zwitserland en Italië. Duitsland was het sjiekste. Daar heb ik met een auto mogen rijden. Driften en alles.”
Geen uitlachtelevisie
Daags na de voorlaatste aflevering spreken we af in een brasserie in Maaseik. “Ik ben zondag jarig”, zegt Martijn. “Ik word 33 jaar. Dan komen we hier eten. Ik met mama en papa, mijn broer en zijn vrouw en de drie kinderen. En Sylvie: zij is al zestien jaar mijn vriendin. Ik vond het niet erg dat zij niet mee mocht. Ik was geselecteerd. Alleen.” Zijn ogen blinken. “Het productiehuis van Mathias Coppens had het dagcentrum van Martijn, De Graaf hier in Maaseik, gecontacteerd”, vertelt mama
Maaseikenaar Martijn Tilmans (32) schittert in Eén-programma
‘Down The Road’
Lisette. “Ze zochten deelnemers voor een nieuw programma met jongvolwassenen met down. Bij het dagcentrum vonden ze Martijn de geschikte kandidaat, maar ik heb zelf heel lang getwijfeld.” “Het mocht geen uitlachtelevisie worden”, legt papa Marcel uit. “Daar had ik schrik voor”, knikt Lisette. “Het mocht niet in het belachelijke getrokken worden. De mensen van het productiehuis zijn voor het programma vaak bij ons thuis geweest. Ze stelden vragen aan Martijn, filmden hem. Eerst waren er zestig kandidaten, uiteindelijk waren ze nog met tien. Ze zochten naar zes verschillende karakters: drie meisjes en drie jongens. Martijn werd gekozen.”
Verrassing
“Toen ik hoorde dat ik erbij was, sprong ik een gat in de lucht”, zegt hij. “Ik wist niet wat er ging gebeuren. Alles moest een verrassing zijn. Ik was ook nog nooit zonder mijn mama en papa op reis geweest. Het was de allereerste keer zonder ouders.”
Marcel en Lisette moeten hardop lachen. “Maar Martijn, je gaat toch elk jaar op kamp zonder ons”, zegt Lisette. “En vroeger ging je met de school elk jaar op zeeklasse of sneeuwklasse. Zo zei hij op tv ook dat hij nog nooit bergen heeft gezien. Hij is al zo vaak naar de bergen geweest.” (lacht) “Dat was een mopke”, gniffelt Martijn. “In Zwitserland moesten we door de bergen over een brug van 3.000 meter hoog wandelen. We moesten aan de andere kant een slotje gaan hangen. Met onze naam erop. Om te laten zien dat we vrienden voor het leven zijn.”
“Ik heb toen mijn hoogtevrees overwonnen”, gaat hij verder. “Martijn, je hebt nooit hoogtevrees gehad”, reageert Lisette lachend. “Toen ze vroegen wie hoogtevrees had, ging ook zíjn hand omhoog. Ik denk dat hij de groep een beetje volgde.” “Kevin was zo bang als iets. Ik niet”, zegt Martijn. “Ik wil nog eens terug met mama en papa. Als mama niet durft zal ik haar hand wel vasthouden.”
Scheren
Tijdens het programma werden zeven landen bezocht. Maar ook op andere vlakken werden grenzen verlegd. Een heel mooi moment: Dieter leerde Martijn zichzelf scheren. “Ik doe dat nu nog”, zegt hij fier. “Elke dag. Vroeger moest mama mij altijd scheren, omdat ik mijzelf pijn gedaan heb. Met veel bloed. Ik durfde het niet meer, maar nu kan ik het zelf. Dieter heeft mij zover gekregen. Dat is ne goeie gast, Dieter. Ik heb niet te klagen over hem.”
“Voor het programma kwam Dieter regelmatig thuis”, vertelt Marcel. “Het is fantastisch om te zien hoe hij met Martijn omgaat. Ik heb hem gevraagd: speel je dat of ben je zo? Hij is echt zo.” “We kenden Dieter dan wel een beetje, maar toch geef je je kind mee aan wildvreemden”, zegt Lisette. “Als Martijn op kamp gaat met KVG zijn zijn vrienden van het dagcentrum er ook bij. Nu kende hij niemand: enkel Dieter had hij op voorhand gezien. Zestien dagen was lang. We hebben ook maar twee keer kunnen Skypen. Het is toch weer een stukje loslaten. Ik was heel blij toen ik hem heelhuids terugzag. Met baard.” (lacht).
“Ze moesten zo veel mogelijk zelfstandig zijn, hun plan trekken. Hij heeft dat goed doorstaan. Dat heeft hem wel wat veranderd.” “Als we nu weggaan, dan staat de tafel gedekt als we thuiskomen”, geeft Marcel als voorbeeld. “Onze oudste zoon gaat zijn eigen weg, heeft zijn eigen huishouden, zijn kinderen”, zegt Lisette. “Martijn blijft onze zorg. Hij blijft ons kindje.”
“Mama, ik ben wel geen kindje meer hé”, reageert Martijn snel. “Ik ben uwe aardige zoon. Ik ben Martijn Tilmans (32)
Down The Road
niet meer klein. Ik ben volgroeid.”
Eigen wil
“Op voorhand heb ik getwijfeld, maar nu ben ik heel blij dat ik hem heb laten gaan”, zegt Lisette. “Ik ben blij dat iedereen zo positief reageert. Dat doet deugd. Het is een proces van jaren dat je doormaakt. Soms is het nog zwaar. Maar het doet deugd dat andere mensen ook eens zien hoe het is om een kind met down te hebben. ‘Ze zijn toch zo lief ’, hoor je altijd. Daar word ik zo kwaad van. Ze zijn meer dan lief. Ze hebben hun eigen wil. Martijn mokt ook wel eens.”
“Ze hebben hun talenten”, zegt Marcel. “Martijn is wel wat trager. Hij was twintig toen hij leerde lezen, maar hij kan het wel. Nu leest hij wel elke dag de krant. Alles op zijn eigen tempo.”
Eén van die talenten van Martijn, is bocce. Een soort van petanque. “Bij bocce moet je een balletje kortbij rollen en punten scoren”, legt hij uit. “Ik ga heel veel oefenen. Elke vrijdag. Soms heb je minder geluk. Soms heb je meer geluk. Het ligt eraan hoeveel punten je scoort.”
“Op 9 mei doe ik mee aan de Special Olympics. Ik doe dat al heel lang. Al veertien jaar. Eén keer ben ik vierde geworden. Eén keer zelfs derde.”
Marcel lacht: “En beter ook. Je hebt al veel medailles gewonnen Martijn, thuis hangen er zeker honderd.” Martijn knikt. “Goud. Zilver. Brons.”
Vroege vogel
Martijn was op reis altijd als eerste wakker. “Iedere dag om half zes”, zegt hij. “Ik ben een vroege vogel. Ik heb nog nooit een ochtendhumeur gehad. Het eerste wat ik ’s morgens doe, is muziek opzetten: Niels Destadsbader en Stan Van Samang. Dat zijn mijn favorieten. Dan zing ik mee. Feestje bouwen. Ik hou van feestjes. Ik bouw bijna iedere morgen een feestje. Dat hebben we op reis ook gedaan. Ambiance!”
“Ons zonneke in huis”, lacht Lisette. “Martijn is nooit slecht gezind. Hij is heel optimistisch.” Niet enkel tijdens de roadtrip, ook thuis zijn zijn dagen goed gevuld. “Op maandag en woensdag ga ik bij de slager werken”, vertelt hij. “Souvlaki’s maken. Ik ga wandelen met de wandelclub, ik dans bij de dansgroep. Op dinsdag maak ik een radioprogramma met Peter van het dagcentrum. Ik ga ook zwemmen en paardrijden. Op donderdagvoormiddag en vrijdagnamiddag help ik in de keuken van de soep- en koffiebar van het dagcentrum. Om de twee weken ga ik eieren rapen op de bioboerderij. Donderdagavond heb ik voetbaltraining bij FC Berg. Ik mag soms meedoen met een oefenmatch. Op vrijdagvoormiddag heb ik bocce-training. Op zaterdag ga ik winkelen met mama: in Genk, in Weert, in Hasselt. Terrasjes doen en soms iets kopen. Schoenen voor mama of kleren voor mij.”
“Hij ziet er graag goed uit hé”, zegt Lisette. “Op reis zijn we ook kleren gaan kiezen”, zegt Martijn. “Voor het galabal. Ik had een kostuum. En Hélène vond mij het mooiste.”
Trouw
Vertederend waren de vele koppeltjes in ‘Down The Road’: eerst Lore en Kevin, dan werd Pieter verliefd op Lisa. Even later waren Pieter en Lore weer samen. “En nu is het weer veranderd”, lacht Lisette. “Maar Martijn is trouw gebleven.”
“Ik heb al lang een vriendin. al zestien jaar”, zegt Martijn opnieuw. “Ik blijf bij mijn standpunt. Ik heb haar leren kennen toen ik een fuif gaf voor mijn achttiende verjaardag. Ik wil graag gaan samenwonen met Sylvie. Begeleid samenwonen. Als zij dat wil. Liefst in Maaseik, kortbij mama en papa. Dan kan ik hen nog af en toe een bezoekje brengen. Trouwen wil ik niet. Dat wil Sylvie ook niet. Wat ik wel wil? Een villa. En een sjieke auto. Een Porsche Cayenne. Dan kan ik de Johnny uithangen. En draaien en driften, zoals in Duitsland.” Martijn Tilmans (32)
Down The Road
Selfies
Niet enkel de reis op zich was voor Martijn fantastisch. Nu het programma op tv komt, wordt hij overal herkend. “Ik ben een BV geworden”, zegt hij. “Als iemand mij ziet op straat of op de stoep, dan zeggen ze: ‘Hey, dat is die van op tv.’ Dan willen ze een selfie. Of een handtekening. Zaterdag ben ik ook uitgenodigd door Racing Genk. Ik ben grote fan van Genk, ga naar elke thuismatch kijken. Ik heb een T-shirt met mijn naam op gekregen en heb met alle spelers mogen praten. Thomas Buffel is mijn favoriet. Ik heb ook de aftrap mogen geven. Moet je dat eens zien?” Hij neemt zijn smartphone erbij. “Ik heb een filmpje op Facebook gezet. Kijk maar. Dat was een superavond.”
Hij toont het filmpje en we maken van de gelegenheid gebruik om Facebookvrienden te worden. Maar Martijn klikt systematisch op ‘verwijderen’ wanneer hij mijn vriendschapsverzoek krijgt. “Oeps, te snel”, excuseert hij zich. “Hij heeft intussen geleerd dat hij niet iedereen mag accepteren”, lacht Lisette. “Sinds het programma krijgt hij zoveel vriendschapsverzoeken, maar hij moet een beetje selectief zijn. Je weet nooit of er iemand tussen zit die misbruik wil maken.” “Facebook is privé”, zegt Martijn. “Dat is voor mijn familie en vrienden. En voor iedereen van ‘Down The Road’. Kevin, Pieter, Lore, Lisa en Hélène”, somt hij op. “Ik hoor hen nog elke dag. ’s Morgens begint dat al. We hebben een WhatsApp-groepje. Ook Dieter en Griet zitten daarin. En in het weekend bellen we via Skype. Soms zien we elkaar ook in het echt. We hebben een reünie gedaan. En we zijn samen naar de film van FC De Kampioenen geweest.”
“Ook met de ouders klikt het intussen”, zegt Lisette. “We willen met de hele groep op weekend naar de Ardennen.” Martijn knikt. “Ik ga graag naar de Ardennen. Zeker met mijn vrienden. Ik wil dat de groep voor altijd samenblijft. We zijn vrienden voor het leven.”
Dieter heeft mij zover gekregen om mezelf te scheren. Ik doe dat nu nog, elke dag. Dieter is ne goeie gast. Ik heb niet te klagen over hem.
Ik ben een BV geworden. Als iemand mij op straat ziet, zeggen ze: ‘Hey, dat is die van op tv.’ Dan willen ze een selfie of een handtekening.
→ ‘Down The Road’, Eén, woensdag, 20.35 uur. Herbekijk alle afleveringen online op VRT NU.