“Overtuigd dat ik als back volwaardige speler in eerste kan blijven”
Minister Vandeput en legertop sluiten rangen bij audits F-16
BRUSSEL - “Er zijn geen aantoonbare professionele fouten gemaakt. In volle heisa was mijn eerste oordeel dat er op zijn minst inschattingsfouten in het leger zijn gebeurd. Maar dat trek ik nu in.” Minister Steven Vandeput (N-VA) en Defensie sloten vrijdag voor het parlement weer opmerkelijk de rangen bij de toelichting van de eerste beknopte (interne en externe) onderzoeksresultaten over het omstreden Lockheed Martin-rapport. Dat rapport stelde dat de Belgische F-16’s mogelijk langer kunnen vliegen. Veel vragen zijn echter nog onbeantwoord.
Een in alle haast, in minder dan 26 uur, samengeroepen parlementaire commissie Landsverdediging zou vrijdagmiddag – in volle paasreces – eindelijk de antwoorden krijgen op de vraag of topofficieren bij luchtmacht en Material Resources bewust informatie hadden achtergehouden over de mogelijke levensduurverlenging van de F-16’s.
In april 2017 en tijdens een update in februari 2018 had Lockheed Martin in een simulatie, op basis van bestaande vluchtgegevens, geconcludeerd dat de carrosserie van de Belgische F-16’s langer meekan dan de altijd vooropgestelde 8.000 vlieguren. Reden: Defensie heeft al die jaren relatief ‘voorzichtig’ gevlogen. Informatie in een miljardendossier die toch ook interessant om weten is voor chef Defensie generaal Compernol, en zéker voor bevoegd minister Steven Vandeput. Maar die werden niet geïnformeerd over het bestaan van die studie, zo wordt tot nu bij hoog en bij laag geargumenteerd. “Het was handig geweest om het te weten, maar op basis van wat ik nu weet was er geen inschattingsfout”, zei Vandeput in de commissie.
“Kritische blik ontbrak”
Er waren uiteindelijk drie toelichtingen bij een samenvatting van amper zeven pagina’s over drie geheime rapporten. De volledige rapporten mogen de parlementsleden pas maandag inkijken. Zonder gsm of camera, enkel met pen en papier. Dat zorgde uiteraard voor gemor. Vrijdag moesten de parlementsleden het voorlopig stellen met luitenant-generaal Henk Robberecht die het interne onderzoek toelichtte, Ann Schoubs van de Federale Interne Audit-dienst over de externe audit, en luitenant-generaal Rudy Debaene die de antwoorden verduidelijkte van de Amerikaanse luchtmacht na een vraag van Vandeput hoe België die studies van Lockheed Martin nu moest inschatten. Robberecht: “Er zijn geen aanwijzingen van een bewuste strategie om die informatie niet te delen. Men vond deze studie niet relevant. Wel werd er te weinig gebruik van gemaakt om dit buiten de eigen hiërarchie te bediscussiëren via de zogenaamde intermach- ten. Een gezonde kritische blik op het eigen functioneren ontbrak.” Robberecht gaf ook aan dat na een parlementaire vraag in februari 2018 – dus voor de heisa – een staflid van Defensie een kabinetslid van Vandeput op de hoogte had gebracht over de studie, “maar dat die onbruikbaar was”. Ann Schoubs van de Federale Interne Auditdienst bevestigde grotendeels: “We hebben geen inbreuk vastgesteld op wetten of interne regels binnen Defensie. Geen sprake van integriteitsschending.” Al gaf zij ook aan dat Defensie wel beter aan haar interne en externe communicatie moet werken. Luitenant-generaal Rudy Debaene: “Het System Program Office (SPO) van de Amerikaanse Luchtmacht stelt dat de bevindingen van Lockheed Martin enkel van toepassing zijn voor F-16’s waarvan zo goed als alle vluchtgegevens zijn opgeslagen. Over de gehele levensduur van onze vloot hebben we maar 20 procent gegevens terwijl 90 procent vluchtgegevens wenselijk is. Niemand binnen Defensie zal op basis hiervan zijn handtekening willen plaatsen om onze F-16’s langer dan 8.000 uren te laten vliegen.” Kortom, de studie was niet relevant.
“Leger doet aan politiek”
De oppositie, met voorop Dirk Van der Malen (sp.a) en Wouter De Vriendt (Groen), gaat uiteraard niet akkoord. De Vriendt: “Deze studie maakt op zijn minst duidelijk dat we hoe dan ook iets langer kunnen vliegen. Over deze informatie beslissen specialisten nu dat die kennis niet relevant is. Dat is oordelen in onze plaats. Hier doet Defensie aan politiek. Dit alles doet toch denken aan een doofpot. Dit is bitter. Dit gaat over vertrouwen en dat vertrouwen in Defensie is gebroken. Defensie zal
de politiek nog nodig hebben en zal dan de prijs betalen.”
Dinsdag komt de commissie samen om verder te debatteren nadat ze wel de rapporten heeft kunnen inkijken. Woensdag kan de commissie dan dertig betrokkenen verhoren. Het verzoek om Amélie Derbaudrenghien (de echtgenote van premier Michel) te verhoren als defensieadviseur van minister van Begroting Sophie Wilmès (MR), werd ingetrokken door cdH, meldde commissievoorzitter Karolien Grosemans (N-VA).
“Werkhervatting langdurig zieken niet langer bestraft” Er zijn geen aantoonbare professionele fouten gemaakt. In volle heisa was mijn eerste oordeel dat er op zijn minst inschattingsfouten in het leger zijn gebeurd. Maar dat trek ik nu in
Steven VANDEPUT (N-VA)
Minister van Defensie