“Ik laat me niet muilkorven”
Oppositie belooft vuurwerk in getuigenverhoor F-16-dossier
BRUSSEL - Vandaag worden 15 van 27 getuigen ondervraagd door de parlementaire commissie Landsverdediging in de zaak van de F-16’s. De resterende 12 zijn voor volgende week. Dat besliste de commissie gisteren. Parlementairen moesten maandag een geheimhoudingsclausule tekenen voor ze de volledige rapporten mochten inkijken. Toch mag er vuurwerk verwacht worden. Dirk Van der Maelen (sp.a): “Ik laat me niet muilkorven. Ik stel de vragen die ik wil stellen.”
inhoudelijke debat of hoge legerofficieren bewust de informatie hebben tegengehouden dat Belgische F-16’s misschien langer kunnen vliegen dan vermoed, kan vandaag eindelijk van start gaan. De commissie kan rechtstreeks vragen stellen aan betrokkenen. Vandaag komt onder meer klokkenluider ‘kolonel X’ getuigen, net als zijn meerdere kolonel Letten, de verantwoordelijke ‘materiaalmeester’ van de F-16-vloot, alsook kolonel Van Pee. Die leidt de huidige vervangingsprocedure. Ook aan vertegenwoordigers van Lockheed Martin en de US Air Force kan de commissie vragen stellen.
Weggevallen zijn de cabinetards. Dat zag de regering niet zitten. Wel haalde de oppositie een kleine overwinning om de rapporten te laten vertalen voor de Franstaligen. Wouter Bogaert (CD&V) stemde mee met de oppositie. Een MR-lid onthield zich.
Geheimhouding
Pas maandag hebben de parlementsleden de volledige audits en het rapport van de US Airforce met hun bevindingen over het omstreden Lockheed Martin-rapport mogen inkijken. Zij het enkel met pen en papier en zelfs onder bewaking. Ook hun gsm moesten ze afgeven. Vooraf moest elk van hen een geheimhoudingsclausule tekenen. “Middeleeuws”, oordeelde de oppositie. “Neen, wij respecteren de classificaties die op die documenten staan”, weerlegt Karolien Grosemans (N-VA), voorzitter van de commissie. “Wij zijn niet gemachtigd om die classificaties te wijzigen.” “Onzin”, vindt Wouter De Vriendt (Groen). “Op die documenten staat geen enkel door een Belgische wet voorzien vertrouwelijkheidsniveau. Officiële classificaties zijn ‘Vertrouwelijk’, ‘Geheim’ en ‘Zeer Geheim’. Wel waren er classificaties als ‘Highly Confidential’. Op het Amerikaanse document stond ‘For official use only’. Ik heb de clausule ondertekend, maar ik heb erbij geschreven dat ik me enkel hou aan de officiële Belgische classificaties. Ik laat mijn parlementaire controlemogelijkheid niet beknotten. Na het lezen van de auHet dits ben ik nog meer overtuigd van ons gelijk. Die audits nemen, ondanks enige cosmetica zoals het niet rechtstreeks citeren van relevante e-mails , niet weg dat er wel degelijk mails zijn waarbij militairen oordelen om politici maar beter niet in te lichten. Want die snappen dat toch niet.” Bovendien is het De Vriendt opgevallen dat in de samenvatting van de externe audit die de commissie vrijdag kreeg belangrijke nuances wegvielen. “Zo stond in de samenvatting dat de rapporten van Lockheed Martin geen impact hebben op de lopende vervangingsprocedure. Maar in de volledige tekst komt daarbij: Tenminste als de premisse van de maximale 8.000 vluchturen behouden blijft.
Dat contesteren we nu net.”
Onschendbaarheid
Dirk Van der Maelen (sp.a) was evenmin onder de indruk van al die geheimen die hij maandag kon inkijken. “Ik heb al gelijkaardige audits doorgenomen. Daarbij werd nooit beslist om geheimhoudingsclausules te tekenen.” Clausule of niet, ook Van der Maelen zal zich daardoor niet laten tegenhouden, zegt hij. “Dit is een miljardendossier. Bovendien gaat het over een belangrijk principe: in een democratie kan het niet dat de legertop informatie achterhoudt. De politiek moet zelf kunnen oordelen of informatie al dan niet waardeloos dan wel relevant is voor een beslissing.” Van der Maelen wil grondig uitzoeken hoe een en ander precies in zijn werk is gegaan om de bevindingen van Lockheed Martin niet te laten doorstromen. “Ja, ik heb dingen geleerd bij het doornemen van die audits. Sommigen willen doen geloven dat de affaire voorbij is, maar ’t is nog niet gedaan. Het zal de moeite zijn in de commissie. Ik laat me niet muilkorven door die clausule. Desnoods doe ik een beroep op mijn parlementaire onschendbaarheid en zal ik de vragen stellen op basis van wat ik nu weet.”
Voorbij?
Dat de F-16-heisa voorbij is, is alvast wel de overtuiging van Steven Vandeput (N-VA). De minister van Defensie zei gisteren in een VTM-debat: “Men verkoopt graag nog wat show en circus, maar wat mij betreft is de kous af.” Ook commissievoorzitter Karolien Grosemans bespeurde in de commissie van gisteren “geen inhoudelijk kruid meer. Dus rekt de oppositie het debat door er een procedureslag van te maken.” “Ja maar”, zegt Van der Maelen, “die commissie gisteren ging over de regeling van de werkzaamheden. Hoe we uiteindelijk 27 getuigen zouden ondervragen en of dat wel haalbaar is. Gelukkig zijn we tot een consensus gekomen om het over twee dagen te spreiden. Anders was het haastwerk geweest.”