“Hogere minimumlonen? Grootspraak van de vakbonden”

Unizo-baas Danny Van Assche

Unizo is een moderne onderneming, zo is aan hun werkstek in Brussel te zien. Op wandelafstand van het Noordstation, zodat het mobiliteitsprobleem toch al voor een stuk is opgelost, want dat is volgens Van Assche probleem nummer één in dit land. Bovendien zitten ze met hun neus op een belangrijk onderwerp: het Maximiliaan-park, waar de consument en de werkkracht van morgen hoopt op een beter leven. De Unizo-baas heeft geen eigen kantoor meer, hij zit in een open landschap samen met zijn medewerkers. Gelukkig is er nog een klein kamertje vrij, met een paar zetels en daartussen een bak Westfleteren, een mooi voorbeeld van ondernemende paters.

U bent nu een aantal maanden bezig en toch nog vrolijk en goedlachs: wat is uw gevoel?

“De eerste week, de eerste maand is natuurlijk alles nieuw. Ook al heb ik hier vroeger acht jaar gewerkt. Unizo is heel breed bezig, we vieren dit jaar ook onze 70ste verjaardag. Indertijd zijn we opgericht met geld van de ondernemers om te zien wat die in Brussel daar aan het doen waren.”

Toen al als lobbygroep?

“Ja, al heette dat toen niet zo. Intussen zijn we meer dan een lobbygroep. We geven nu ook advies aan de ondernemers. En Unizo is zelf een kmo geworden met 200 werknemers. Ik moet natuurlijk nog veel leren, want ik kom van Horeca Vlaanderen waar we met 17 mensen waren. Dat is minder dan een provinciale afdeling van Unizo. We bestrijken ook meer dan de Wetstraat: we gaan zowel naar het Martelarenplein, waar de Vlaamse regering zit, als naar het Berlaymontgebouw voor Europa, als naar de Dorpstraat. We zitten dicht bij de wetgevers.”

Maar zijn jullie er eigenlijk nog voor de kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) of willen jullie ook een stuk van de koek van de grote? Zoals Voka ook een deel van de kleinere wil?

“Als je zegt dat Voka er voor de grote ondernemingen is en wij voor de kleine, dan klopt dat niet. Wij zijn er voor ondernemers die zelf eigenaar zijn van hun bedrijf. Dat kan klein of groot zijn. Ook familiebedrijven met 200 werknemers horen daar bij. Wij spreken ook niet van kleine ondernemingen, maar van ondernemers met weinig personeel.”

Nog niet zo lang geleden was Voka anders wel jullie concurrent.

“Misschien voor lokale afdelingen, maar wij leggen in Brussel onze belangen vaak samen op tafel.”

Kris Peeters heeft het vaak over de kleine ondernemingen, maar de politici luisteren toch vaak naar Voka, vooral in Antwerpen.

“Nee, Unizo is en blijft een belangrijke stem. Mijn voorganger Karel Van Eetvelt mag die pluim wel op zijn hoed steken. Ik ben altijd heel gelukkig bij het persoverzicht, elke dag is er wel een Unizo-afdeling die een memorandum heeft voor een gemeentebestuur. Geen enkele organisatie staat zo met zijn voeten in de klei als Unizo.”

Er is een verschil tussen in de klei staan en gehoord worden.

“Wij worden gehoord, de politiek wil ook rekening houden met de stem van de zelfstandige ondernemer.”

U bent nu met een verkiezingsronde bezig…

“Ik moet niet verkozen worden.” (lacht)

…langs de lokale besturen. Zijn jullie druk aan het zetten op lokale politici?

“Ik denk dat geen enkele organisatie zo verankerd is in de gemeenten.”

Jullie hebben een plan met 170 punten. Dat zijn er veel.

“Dat geeft aan dat we een inclusieve organisatie zijn. Ons lokaal memorandum is gebaseerd op wat er uit onze basis komt.”

Welke van die 170 punten zijn belangrijk?

“Wel, die zijn ingebed op onze disko-waarden: duurzaam, innoverend, samen klantvriendelijk ondernemen. Op lokaal niveau moet er genoeg overleg zijn tussen de ondernemer en de lokale overheid. We hebben de gemeenten ook een fiscaal rapport gegeven. We zijn gaan kijken of in acht jaar de belastingen in de gemeenten zijn gestegen of gedaald. En als het goed is, zeggen we het ook.”

Zit fiscaliteit in de top vijf van die 170?

“Ja, maar ook de bedrijvige kernen.”

Levendige dorpskernen, bedoelt u?

“We willen in elk geval dat er onderscheid gemaakt wordt tussen winkelrijke en winkelarme buurten. Als er leegstand is, dan vragen wij de lokale besturen om voor activiteit te zorgen. Het is niet omdat er bijvoorbeeld een vroegere viswinkel leegstaat dat er daar opnieuw vis moet worden verkocht. Dat kan ook totaal iets anders zijn, ook de overheid kan zo’n locatie gebruiken, zolang er maar bedrijvigheid is.”

Wat willen jullie eigenlijk? Baanwinkels zoals op de weg tussen Hasselt en Genk? Zodat mensen pal voor de deur kunnen parkeren? Of een versmarkt in een leeg deel van de shopping die het centrum van Genk zou leegzuigen?

“We willen een kernversterkend beleid voeren waarbij we proberen na te denken of er een alternatief is voor een shoppingcentrum.”

Neem nu Primark. Daar is veel tegenkanting tegen gekomen, maar het is er nu toch.

“Het is een vrij land en een debat over duurzaamheid is nog iets anders. Primark wil ook op een bepaalde locatie liggen die kernversterkend kan zijn.”

Intussen verdwijnen bakkers en slagers wel en blijf je toch met je leegstand zitten?

“Veel heeft met mobiliteit te maken. Groepeer de bedrijven die er zijn op een bepaalde locatie. De kernen zijn zo’n locatie.”

Mensen willen altijd voor de deur parkeren.

“Doorgangstraten zijn belangrijk en winkelwandelstraten ook. De eerste winkelwandelstraat was ook exotisch, toch zijn die straten een succes, maar je kan die niet overal aanleggen. Zoals op de Anspachlaan in Brussel bijvoorbeeld. Daar ligt ook een Brico en mensen gaan daar niet te voet naar toe. Als je winkelwandelstraten invoert, dan heb je een alternatief nodig voor de nieuwe situaties. De Anspachlaan heeft een serieuze impact op het verkeer. Maar daar hebben ze geen rekening mee gehouden bij het afsluiten van de straat. Ze hebben eerst bakken neergezet. En de moeilijkheden? Ah, die zijn voor later.”

U hebt al eerder gezegd dat mobiliteit voor u belangrijk is. Staat dat op 1?

“De Vlaamse regering moet in elk geval ambitieuzer worden, de Brusselse en de federale ook. Brussel is de filehoofdstad van de wereld en Antwerpen staat op nummer twee. Ze willen nu het rekeningrijden uitbreiden naar personenwagens en dat begrijp ik ook. Maar waar zijn de alternatieven? Waar blijft de verdere uitwerking van het voorstadsnet rond Brussel? De stadsrandparkings? Als je wil dat mensen het openbaar vervoer gebruiken, moet dat ook snel en betrouwbaar zijn.”

De overheid zou bij het rekeningrijden ook mensen kunnen bestraffen die toch naar Brussel of Antwerpen rijden. Voor Limburgers die geen of weinig treinen hebben, zou dat een zware straf zijn.

“Je kan iemand die een alternatief heeft, meer laten betalen dan anderen, maar dan moet er een alternatief zijn. Ik ken trouwens niemand die voor zijn plezier in de file staat.”

Volgens professor verkeerskunde Miermans is Brussel voor iedereen betalend maken, dus ook voor degenen die er wonen, een oplossing. Dan betaalt iedereen evenveel. Hij vergelijkt rekeningrijden met beenruimte kopen in het vliegtuig.

“Londen werkt nu zo. Maar als je daar van A naar B moet, zijn er ook genoeg alternatieven: metro en bussen. Lukt dat niet helemaal, dan zijn er nog altijd taxi’s. De verkeersstromen in Vlaanderen zijn niet groter of kleiner dan in Londen.”

U hebt deze job gekregen omdat u goed was in sociaal overleg, maar hoe staat het daarmee? Bestaat dat nog?

“Wel, er zijn tekenen van beterschap. In dit land is er de traditie om werkgevers en werknemers samen beslissingen te laten nemen. Als dat lukt, zijn ze op hun best. Als dat niet lukt, zijn er problemen. Zoals dat bijvoorbeeld mislukt is voor de zware beroepen.”

Dus heeft de minister van Pensioenen zelf de criteria vastgelegd.

“Je moet weten dat de sociale zekerheid in 1944 opgericht is door werknemers en werkgevers samen. Dat is iets van ons.”

Maar is er nu nog sociaal overleg of is het dood?

“Het is niet dood op Vlaams niveau. In de Sociale Economische Raad van Vlaanderen (SERV) is er goed overleg. Maar op federaal niveau ligt het stil. Al was er een paar weken geleden een lichtpuntje toen het over digitalisering ging.”

Jullie moeten ook wel, de nieuwe privacy-wetgeving van Europa komt er aan en bedrijven kunnen beboet worden als ze de regels aan hun laars lappen.

“Dit overleg ging over welke jobs er verloren gaan door de digitalisering. Op Vlaams vlak praten we over de krapte op de arbeidsmarkt. Dat is nu het belangrijkste probleem voor bedrijven. In tegenstelling tot wat je zou denken als je de 1 mei-toespraken hoort, zitten we niet in een crisis, maar met een economische groei. De tewerkstelling piekt. Het gaat goed, we hebben ook een recordaantal starters genoteerd in 2017: 95.000, het zijn er nog nooit zoveel geweest. In Vlaanderen zitten we op plus 5%.”

Zelfs plus 28% als je vergelijkt met 2007, maar hoeveel is die groei netto? Want veel starters stoppen ook.

“Plus 2%. We zien nu ook dat bepaalde groepen van mensen voor het eerst ondernemen. Zoals oudere werklozen. Ze bestuderen ook de voor- en de nadelen zijn van het ondernemen.

Zijn jullie voor de beperking van de werkloosheid in tijd?

“Zeker, de volledige arbeidsreserve moet nu ingezet worden. Als dat niet volstaat, dan moeten we ook kijken naar migratie.”

Nieuwe migratie of de vluchtelingen die er al zijn? Jullie liggen hier aan het Maximiliaanpark, bekend om zijn asielzoekers.

“Beiden zijn mogelijk. We moeten de vluchtelingen screenen op wat ze kunnen.”

Dat weten we intussen: veel vluchtelingen zijn laaggeschoold, maar er zijn ook veel handelaars bij. Hebben jullie al programma’s voor vluchtelingen?

“Onze afdeling in Antwerpen heeft daar een speciaal programma voor gehad. Dat is nu afgelopen, we moeten dat nu opnieuw bekijken.”

Wat die digitalisering betreft, hebben jullie de boot gemist. De bol.com’s zijn er al lang en die werken niet vanuit België. Bovendien haal je die toch niet meer in.

“Wij bieden iets aan naast de webshop: namelijk de fysieke winkel.”

Mensen gaan in winkels kijken en kopen dan online. Dat is de klacht van de handelaars die hun winkels sluiten.

“Nee, het is net omgekeerd. Want wie doet het goed? Fysieke winkels met een goede webshop. Mensen informeren zich online en trekken dan naar de winkel. Ze zijn al goed voorbereid, alvorens ze een winkel binnenstappen.”

Die kleine webshops zien er vaak heel knullig uit.

“Daarom hebben wij ook mee Storesquare opgericht, een platform waarop handelaars van alles te koop kunnen aanbieden en waar kleine handelaars zelf hun producten kunnen opzetten. Ze kunnen zelf foto’s maken en hun prijs er op zetten. We hebben hierover al een twintigtal infosessies gehouden en daar

Het is crisis, als je de 1 meitoespraken hoort. Maar we zitten met economische groei, de tewerkstelling piekt

was veel interesse voor. Ze hebben er kennis en tijd voor nodig. Wij gaan de online-verkoop echt niet tegenhouden.”

De regering wil nog voor de zomer de regeling op de erkende deelplatformen zoals de maaltijdbezorger Deliveroo bijsturen. Daar moet je tot nu toe nog 10% belastingen betalen op de eerste 5.000 euro. Die 10 % verdwijnt.

“En het bedrag wordt ook nog eens opgetrokken tot 6.000 euro. Maar dit is oneerlijke concurrentie, zeker omdat deze klussers niet eens minimaal 4/5 moeten werken zoals die van de andere diensten uit diezelfde bijklusregeling van de regering. Die moeten dus helemaal niets betalen. Integendeel, de 10% netto na aftrek van onkosten wordt afgeschaft. Hoe is dat toch mogelijk?”

Wie viervijfde werkt mag dan van jullie wel bijklussen?

“We hebben problemen met bijvoorbeeld de mensen die op die manier tuinen gaan onderhouden. Die werken vier dagen voor een baas en de vijfde dag doen ze de baas concurrentie aan.”

Misschien bereiken ze ook de grote groep mensen die zich anders toch geen tuinman kan veroorloven.

“Wij vragen gewoon voor iedereen dezelfde spelregels. Ofwel moeten die voor iedereen veranderen en moeten de arbeidskosten voor iedereen dalen.”

Maar de dienstencheque-economie heeft er toch ook voor gezorgd dat zwartwerk wit werd.

“Ja, maar tegen welke kost voor de

maatschappij? (Ive Marx van de Universiteit Antwerpen zegt dat het Vlaanderen alleen al 1 miljard euro kost, red).”

Over het statuut van die fietskoeriers is nog discussie: wat zijn ze voor jullie? Zelfstandigen of werknemers?

“Laat die uitspraak maar over aan de arbeidsrechtbank.”

De nieuwe faillissementswet is sinds 1 mei goedgekeurd. Tevreden?

“Het is goed dat mensen een tweede kans krijgen. Maar toch zitten we met een dubbel gevoel. Het is makkelijker om schulden kwijt te schelden en dat is goed. Maar tegelijkertijd verliezen daardoor ook de leveranciers geld en dat zijn ook ondernemers.”

U bent nog in Wilrijk schepen geweest voor CD&V, uw partij wil een meerwaardebelasting. En Unizo?

“Uw partij? Ik heb als sinds 2010 al mijn politieke functies en mandaten neergelegd. Ik heb niets meer met CD&V te maken. Wij zijn ook geen vragende partij voor die meerwaardebelasting. We zijn al het meest belaste land ter wereld, ook voor kapitaal.”

Hoe zou u de fiscaliteit aanpakken?

“Een aantal zaken is al gerealiseerd, zoals de verlaging van de vennootschapsbelasting. Daar zijn we heel tevreden mee. Maar we moeten opletten voor vestzakbroekzakoperaties, waarbij je dan wel zoals nu de vennootschapsbelasting en de patronale bijdragen doet dalen, maar waar je andere zaken zou optrekken. We zijn al de nummer één in de wereld wat belastingen op inkomen betreft. De arbeidskosten zijn al heel hoog. Als ik op 1 mei hoor dat de vakbonden de minimumlonen willen optrekken, dan verontrust me dat.”

Ligt dit echt op tafel in het sociaal overleg? Of is dit grootspraak van de vakbonden?

“Dit is grootspraak.”

U bent zoon van een slager, nooit zelf zin gehad in een eigen onderneming?

“Ja, op het moment dat ik afstudeerde heb ik het daar met een vriend nog over gehad. Op een terras. (lacht). Maar ik ben zeer onhandig, wat zou ik moeten doen?

Advies geven?

“Misschien zou ik wel iets willen doen in het infotainment. De laatste vijf jaar van mijn carrière zou ik ook wel les willen geven. Ik begrijp dat wie op zijn 22ste voor de klas gaat staan, daar misschien tegen zijn 55ste minder zin in heeft. Al zijn er natuurlijk ook veel leerkrachten die enthousiast blijven. Maar waarom zouden mensen op latere leeftijd niet instappen?

Omdat ze dan moeten starten aan het loon van een twintiger? Misschien moet u die anciënniteitsvergoeding nog eens aankaarten bij minister van Onderwijs Hilde Crevits. In het Brussels onderwijs zijn ze daar soepeler in.

“Inderdaad.”

U zal binnenkort naast de derde generatie Frère zitten in de regentenraad van de Nationale Bank. Want vindt u van de aanstelling van Cédric Frère?

“Over de persoon wil ik me niet uitspreken, want ik ken zijn capaciteiten niet. Voor de rest: opmerkelijk...”

De minimumlonen optrekken? We zijn al het meest belaste land ter wereld