Trump blaast nucleaire deal met Iran op
“Ook landen die Iran helpen zullen zwaar gestraft worden”
WASHINGTON - Zoals verwacht en gevreesd heeft president Donald Trump gisteren het nucleaire akkoord met Iran opgeblazen. Hij kondigde “het hoogste niveau van economische sancties” af en dreigde ermee dat elk land dat Iran helpt, zwaar gestraft zal worden. In Europa werd teleurstellend gereageerd op zijn besluit. De zes andere partners van het akkoord Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, Rusland, China en Iran zelf - willen wel vasthouden aan de deal.
WASHINGTON - Zoals verwacht – en gevreesd – heeft de Amerikaanse president Donald Trump gisteren het akkoord opgeblazen dat de internationale gemeenschap in 2015 bereikte met Iran over het atoomprogramma van dat land. De Verenigde Staten stappen uit het akkoord en voeren “het hoogste niveau van economische sancties in tegen Iran”, zo zei Trump in een televisietoespraak vanuit het Witte Huis. “En elk land dat Iran helpt zal ook zwaar gestraft worden.”
er bij deze president pas zekerheid is over wat hij beslist heeft als hij het zelf bekendmaakt, lekte gisternamiddag in de Amerikaanse pers al uit dat Trump de Franse president Macron had verwittigd van zijn beslissing: hij ging voor een volledig opzeggen van het akkoord met Iran. Dat bleek ’s avonds ook te kloppen.
Steun aan terroristen
De voorbije weken en dagen had zowat de hele wereld Trump bezworen niet uit het nucleaire akkoord te stappen. Volgens het IAEA, het internationaal atoomagentschap dat de naleving van het akkoord controleert, leeft Iran de afspraken wel degelijk na. Maar Trump heeft al vaak gezegd dat het hem daarover niet gaat. Hij herhaalde gisteren dat het akkoord Iran niet belet verder te werken aan de ontwikkeling van ballistische raketten die atoomkoppen kunnen vervoeren. “Ook blijft Iran conflicten opstoken in het Midden-Oosten en terreur verspreiden over de hele wereld”, aldus Trump. Volgens de president laat het akkoord het land ook toe na tien jaar zijn kernenergieprogramma te hervatten.
In het vuur van zijn betoog beschuldigde de president Iran ervan “de terroristen van Hezbollah, Hamas, al Qaida en de Tali-Hoewel ban” te steunen. Dat klopt voor de eerste twee, maar zeker niet voor de soennitische al Qaida en Taliban. De gevolgen van Trumps beslissing zijn niet meteen in te schatten, omdat het nog niet duidelijk is welke sancties wanneer precies van kracht worden. Er wordt in elk geval rekening gehouden met een overgangsperiode van een zestal maanden. Maar Trumps uitspraak dat ook “staten die Iran helpen zwaar gestraft zullen worden” voorspelt niet veel goeds.
Kim Jong-un
De Europese Unie zou wel werken aan een maatregel die de VS het recht ontzegt om bedrijven in Europa te straffen. Maar dat werkt alleen maar voor bedrijven die niet actief zijn op de Amerikaanse markt. En oliemaatschappijen, banken en verzekeraars die internationaal zaken doen met staten, zijn natuurlijk wel actief op de Amerikaanse markt. Politiek en diplomatiek lijken de VS in de eerste plaats zichzelf te isoleren. Want de zes andere partners van de Iran-deal – Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland, Rusland, China én Iran zelf – willen wel vasthouden aan het akkoord, al wordt dat in de praktijk moeilijk. Het was gisteravond nog uitkijken naar hun reacties, maar een Franse bron noemde het telefoongesprek dat president Macron gisteren had met zijn Amerikaanse collega “zeer, zeer teleurstellend”.
Trump bood het Iraanse regime nieuwe onderhandelingen aan voor een “beter” akkoord. Maar dat leek alleen maar pro forma te zijn, want meteen daarna stuurde hij een boodschap aan het Iraanse volk om hen moed in te spreken. “Het Amerikaanse volk staat achter u”, klonk het.
De president maakte ook bekend dat minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo “op dit ogenblik” onderweg was naar Noord-Korea om de top van Trump met Kim Jong-un voor te bereiden. Al is de vraag of de Noord-Koreaanse leider nog veel zin zal hebben om zijn kernwapens op te geven nu hij ziet wat er gebeurt met het vorige akkoord waar de Verenigde Staten bij betrokken waren.