“N-VA is tegen alles wat Europa sterker maakt”
Europarlementslid Ivo Belet (CD&V)
Op welke plaats van de lijst gaat u bij de volgende verkiezingen staan?
“In Hasselt duw ik.”
Waarom trekt u niet?
“We hebben in Hasselt nu de perfecte burgemeester, met het perfecte profiel. Goed, de burgemeester is geen tafelspringer, maar we zijn zeer tevreden met de huidige ploeg. Kijk maar naar Tom Vandeput, zo’n natuurtalent zie je niet vaak.”
De burgemeester heeft haar eerste strubbelingen nu toch ook gehad: het logo van Hasselt kost twee keer zoveel als gecommuniceerd.
“Ah, maar het is goed als er over een campagne gesproken wordt. We moesten het imago van Hasselt wel opnieuw opbouwen, zeker na de affaire van de politiezone HaZoDi. Steen per steen. Dan moet je investeren. Maar intussen lukt dat ook: het stadhuis staat er, de integratie van OCMW en stadsdiensten komt er. Dat is al een enorme stap vooruit, de Hasselaar moet nog maar naar één desk gaan.”
Jullie houden blijkbaar ook van dynastieën? De zoon van Vandeurzen gaat in de politiek en Tom is de zoon van Marc. Hij zou dan ook nog de bevoegdheden van zijn vader krijgen.
“Af en toe werken dynastieën ook, hoor.”
Hoe ziet de volgende coalitie in Hasselt eruit?
“De situatie is als die in Antwerpen: als het kan, doen we voort met dezelfde ploeg.”
Vertel eens iets over de nacht waarin sp.a het burgemeesterschap heeft verloren en jullie de sjerp hebben gekregen.
“Ach, dat verhaal is al zo vaak verteld.”
Maar iedereen vertelt het anders.
“Die nacht was in elk geval zeer intens en ik heb er sp.a-voorzitter John Crombez goed leren kennen. Hij zat aan de ene kant, Wouter (Beke, nvdr) aan de andere. We beseften allemaal dat er een elektroshock nodig was. Ik heb nochtans altijd goed samengewerkt met Hilde Claes, al ging het er soms wel hard aan toe en verschilden we van mening.”
Op een bepaald moment in die onderhandelingsnacht zou u toch burgemeester worden?
“Ja, dat heeft een paar uur op tafel gelegen. Maar al die onderhandelingen hebben ook familiale consequenties hoor, dat mag je toch niet onderschatten. Ook voor Tom, Nadja en mij. Je moet zo’n scenario’s ook thuis bespreken. Het verhaal van ze raken er niet uit, is niet waar. Het zijn machtsverhoudingen die op zo’n moment verschuiven en de situatie moest zich gewoon even zetten.”
Komt u ook op voor de provincie?
“Ja, ik sta net boven Jo Vandeurzen, die duwt. Ik ben zeer blij met het feit dat ik op de lijst van de provincie sta. Andere partijen willen van dat beleidsniveau af. Wij niet. We zitten in Limburg, niet in de Vlaamse Ruit
(Antwerpen, Gent, Brussel, Leuven, nvdr).
Daarom is voor ons dat Beleidsplan Ruimte Vlaanderen zo belangrijk. En, bovenal, we zullen als Limburgers meer dan ooit aan eenzelfde koord moeten trekken om in Brussel onze belangen te verdedigen.”
Maar de bevoegde minister is Joke Schauvliege, die is van jullie partij. Wat is dan het probleem?
“We zijn inderdaad ‘mee’ verantwoordelijk voor dat beleidsplan, maar we zitten niet alleen in die Vlaamse regering.”
Wie gaat er voor jullie de provincielijst trekken?
“Inge Moors trekt het district Tongeren, Steven Matheï Peer en Tom Vandeput Hasselt. Erik Gerits hebben we net uitgewuifd, een heel warme mens. Hij heeft minutenlang een staande ovatie gekregen. Frank Smeets stopt.”
Wat doet Europa voor de provincie?
“Veel, kijk maar naar alles wat hier gebeurt: Corda, Thor, C-Mine, PC Fruit, Agropolis... die hebben ook allemaal geld gekregen van Europa.”
Europa wil het budget voor landbouw met 5% inkrimpen. Gaan onderzoeksinstellingen PC Fruit en Agropolis dat ook voelen?
“Nee, want net door die vermindering voor landbouw kan het budget voor onderzoek en ontwikkeling worden opgetrokken. Dat geld komt niet vanzelf, daarvoor moeten die instellingen wel dossiers indienen.”
In dossiers indienen zijn we in Limburg niet goed. Niet alleen in de cultuursector maar zelfs in de zorg buizen we.
“Dat moet je dan toch niet tegen Luc De Schepper (rector van UHasselt, nvdr) of tegen Piet Stinissen (decaan Geneeskunde en
Levenswetenschappen, nvdr) zeggen. Die gaan daar altijd volop voor en halen veel Europees geld binnen voor Limburg.”
Vorige week heeft de Europese begroting voor de komende zeven jaar op tafel gelegen. Daarover zal nu gedebatteerd worden. Zal die er zo uitzien als aangekondigd?
“Die begroting is al zeer lang doorgesproken. Veel zal daar niet meer aan veranderen. Het budget voor onderzoek en ontwikkeling gaat bijvoorbeeld van 70 naar 100 miljard euro in zeven jaar tijd. Voor de Erasmusstudenten verdubbelt het budget van 14 naar 30 miljard euro.”
Hongarije en Polen zijn niet gelukkig met die begroting.
“Nee, want je kan voortaan onder meer geld krijgen per vluchteling die je opvangt. Italië en Griekenland die aan de buitengrens van Europa liggen, zullen dus meer ontvangen. Europa zal landen als Polen en Hongarije, die geen vluchtelingen willen, niet sanctioneren. Maar ze zullen dus ook geen extra geld krijgen. Verder moet je ook kunnen bewijzen dat je een onafhankelijk anti-fraudesysteem hebt dat Europa de garantie geeft dat het geld correct wordt besteed, anders krijg je geen geld. Eigenlijk gaat het over het onafhankelijk gerecht. Stel dat in Limburg iemand een klacht indient omdat er gesjoe- meld zou worden met Europees geld, dan springt het parket daar op.”
Gaan ze dat ook kunnen afdwingen?
“Dat moeten we nog zien. Een aantal landen uit Oost-Europa ziet dat in elk geval als een oorlogsverklaring. Dat worden beenharde onderhandelingen de komende maanden.”
Europa vraagt meer geld. Ze willen van een bijdrage van 1,03% van het bruto nationaal inkomen naar 1,11% gaan. Aanvaardbaar?
“Europa kost de Belg 1,46 euro per dag, de prijs van een koffie.”
Wij betalen volgens die cappuccino-index van de politieke website Politico wel bijna het meest van iedereen. Alleen Luxemburg betaalt meer.
“Maar wij houden er dankzij de Europese instellingen in Brussel meer aan over.”
Nederland heeft al duidelijk nee gezegd tegen die verhoging. Duitsland en Frankrijk zeggen ja. Charles Michel had in het bijhorende debat in het Europees Parlement de handrem op, met dank aan de N-VA. Wat vindt u daar van?
“In de toespraak van de premier zat - om het met de woorden van de N-VA te zeggen - te weinig dash. Ik dacht dat Michel wat voluntaristischer zou zijn. Hij moet durven gaan.”
Wat had hij dan moeten zeggen?
“Dat we mee gaan in het Europees plan. Als je in de driver’s seat wil zitten, moet je dat ook durven zeggen.”
Tajani, de voorzitter van het Europees Parlement, heeft de Belgische parlementsleden tot de orde geroepen: “Ik wil erop wijzen dat dit debat over de toekomst van Europa gaat en niet over dat van België.” Zijn wij het enige land dat berispt is?
“Wij zaten toch dieper in het nationale debat dan de rest.”
Jullie zijn dus voor die extra rekening?
“Ja, in de begroting zitten veel kersen die wij volop kunnen plukken. Premier Michel moet dat wel uitleggen aan de mensen. Europa maakt geld vrij voor projecten die goed zijn voor alle Europeanen. Eén concreet voorbeeld: het aantal grens- en kustwachten wordt opgetrokken van 1.200 naar 10.000.”
Door de Brexit zal de rekening vanaf 2021 door 27 in plaats van door 28 landen moeten gedeeld worden. Dat gaat ook nog om 12 à 13 miljard extra. Wij zouden door al die dingen samen zo’n 600 miljoen euro extra moeten betalen.
“Europa zal aan de ene kant moeten besparen, maar er worden aan de andere kant ook extra inkomsten voorzien. Concreet: de emissierechten voor de uitstoot van broeikasgassen zullen meer opbrengen en er komt een heffing op niet-recycleerbare plastic verpakking.”
Gaan die emissierechten invloed hebben op bijvoorbeeld Aperam in Genk?
“We hebben die wetgeving zo uitgewerkt dat we een beperkte groep bedrijven, die
“Ja, dat ik burgemeester van Hasselt zou worden, heeft enkele uren op tafel gelegen. Maar die onderhandelingen hebben ook familiale consequenties”
internationaal erg onder concurrentiedruk staan met China of met India, zullen beschermen. Als je installaties zeer modern zijn en relatief weinig CO2 uitstoten, dan krijg je gratis emissierechten. Ik heb die wetgeving mee onderhandeld. Die inkomsten uit die extra emissierechten én de heffing op plastic verpakking gaan niet naar de lidstaten, dat geld gaat naar nieuwe projecten, voor meer Europese veiligheid en defensie.”
De financiële transactietaks in Europa is er nog altijd niet omdat België dwarsligt. Ook al staat dit in het regeerakkoord. Wat vinden jullie hiervan?
“Minister van Financiën Johan Van Overtveldt staat op de rem. Alles wat Europa sterker maakt, daar is N-VA niet voor. Dat is hun volste recht, maar dan moeten ze dat ook openlijk durven zeggen. Het budget voor een sterkere Europese defensie gaan zij ook nooit goedkeuren. Wij zijn 100% voor die financiële transactietaks, want dat is een van de instrumenten voor faire belastingen, naast de Google-taks en de Facebook-taks waar zij ook tegen zijn. Zij spelen in het Europees Parlement ook niet mee, ze zitten gevangen in een groep met de Britse conservatieven, maar die vertrekken samen met de Brexit. Hun andere collega’s zijn kleine partijen zoals de Finse nationalisten en bedenkelijke eurosceptische Polen. Die fractie is uit elkaar aan het vallen. CD&V zit in de EVP, dat is een sterke, pro-Europese groep. We zijn ook de grootste, onze hefboomkracht is dus ook groter.”
Geef eens een concreet voorbeeld van wat Europa zou kunnen doen met dat extra geld?
“Neem nu de batterijen voor de elektrische auto’s. Die ontwikkeling kost veel geld. De Europese Commissie wil een alliantie opzetten tussen grote Europese industriële spelers en onderzoeksinstellingen, zodat we die batterijen in Europa kunnen ontwerpen en produceren. Ons eigen EnergyVille in Genk zit in zo’n geval in poleposition.”
Hoe zit het met de nieuwe verkiezingsregels voor Europa? Komt die kiesdrempel van 2 à 5% er om versplintering tegen te gaan? Staat N-VA nog op de rem?
“N-VA heeft dit eerst geblokkeerd en daarna hebben ze zich onthouden, ze zijn dus wat opgeschoven. Een Europese fractie heeft vertegenwoordigers van 7 lidstaten nodig, anders krijg je geen geld.”
Wat zijn de problemen van de Brexit?
“Dat zijn er veel, de Brexit is onnoeme- lijk complex en zal helaas nog veel tijd en energie opslorpen. Neem nu de pensioenen van de Britse Europese ambtenaren. Londen zal sowieso zijn deel van die budgettaire last moeten blijven dragen, ook lang nadat het uit de EU gestapt is.”
Wordt het een harde of een zachte Brexit?
“Een zachte Brexit wil zeggen dat het Verenigd Koninkrijk lid zal blijven van de Europese interne markt. Ik hoor nu ook Britse conservatieven die zeggen dat ze voor een zachte Brexit zijn, al zullen ze dat nooit openlijk toegeven. De Britten hadden erop gerekend om de overige EU-leden tijdens de onderhandelingen uiteen te kegelen, maar dat is hen tot dusver totaal niet gelukt. Londen zal moeten kiezen: ze kunnen niet uit de Europese club stappen en toch de vruchten blijven plukken van het EU-lidmaatschap. Of zoals ze in het Engels zeggen: You can’t have the cake ánd eat it.”
“Die onderhandelingen stoppen in maart 2019, zo is het voorzien in het Europees verdrag. Stel dat het Britse Lagerhuis daar intussen tegen in zou gaan en de Brexit-deal niet goedkeurt, dan komen we in een gebied waar we nog nooit geweest zijn. Die situatie is ook niet voorzien. Europees onderhandelaar Michel Barnier zegt ook altijd tegen de Britse premier Theresa May: de deur blijft openstaan, voor als je van gedacht verandert.
Al is dat misschien om haar te jennen. Ze kan ook de vlucht vooruit nemen en de mensen opnieuw vragen wat ze van de Brexit vinden. Een tweede referendum dus, wie weet.”
Wie gaat in Groot-Brittannië de jobs doen van de Polen en de Roemenen?
“Dat is de juiste vraag. Als het Verenigd Koninkrijk vrij verkeer van goederen en diensten vraagt, dan zal Europa zeggen:
dat kan niet, het is alles of niks. De Brexit heeft ook een grote weerslag op ons. Denk maar aan de haven. De Britten kunnen in elk geval niet alleen de kersen voor zich houden.”
We nemen aan dat u in 2019 weer opkomt voor Europa. U moet het dan misschien opnemen tegen Theo Francken, die goed zou zijn voor 1 miljoen stemmen. N-VA heeft nu ook al vier zetels, dubbel zoveel als de twee van jullie. Schrik?
“Nee, ik ben niet bang. Wij zijn wat Europa betreft veel geloofwaardiger dan hen. Ik geloof ook dat we daar de kiezer van kunnen overtuigen. Als anderen willen ijveren voor minder Europa, met een eurosceptisch of zogenaamd eurorealistisch project, dan is dat voor hun rekening. Wij zijn ervan overtuigd dat we met Europa samen het vertrouwen van de mensen kunnen winnen door te investeren in veiligheid, in een sterke economie en sociale bescherming. Vorige keer hebben we die derde zetel trouwens op een haar na gemist.”
Alles wat Europa sterker maakt, daar is N-VA niet voor. Hun volste recht, maar dan moeten ze dat ook openlijk durven zeggen