Jaarringen
Ik maakte rechtsomkeer in het bos, op de plek waar een omgevallen boom al sinds lang zijn lot ligt af te wachten, Het blijft me verbazen hoe de jaarringen op de in schijven gezaagde boom – ondanks regen, vorst, insecten, mos en schimmels – na al die tijd zo goed leesbaar zijn gebleven. Ik weet niet meer precies hoeveel jaarringen de boom in zijn leven verzameld had, een stuk of vijftien dacht ik. Ik wandel morgen nog wel eens terug om ze opnieuw te tellen.
* * *
Ik keek ernaar uit, maar was toch onrustig. Binnen enkele minuten zou de nieuwe dag aanbreken. Hoe zou ik het dit jaar aanpakken?
Een verjaardag hoort anders te verlopen dan een andere dag. Overal op aarde worden dagelijks verjaardagen gevierd – dat gebeurt met wensen, kaartjes, taarten, geschenken, zoenen, noem maar op. Eigenlijk is het de gewoonste zaak ter wereld.
Het ‘feestvarken’ dat denkt dat het niet de gewoonste zaak ter wereld mag zijn, riskeert dat hij aan het eind van de dag teleurgesteld zal worden.
Het is een wijs mens die weet dat elke dag een feestdag kan zijn. Zo iemand neemt zijn verjaardag er dan ook maar bij.
* * *
Op de terugweg van de omgevallen boom passeerde ik een hengelaar die een lijntje in de vijver had geworpen. Door het zonnelicht dat erop scheen, kon ik de draad ontwaren die als een naald door het vijveroppervlak priemde.
De lijn stond plots trillend strak. De visser had misschien een oude laars aan de haak, bedacht ik glimlachend.
Maar omdat de gespannen draad baantjes in het water begon te trekken, begreep ik dat de laars nog wat langer op de bodem van de vijver mocht blijven leven. Even later trok de visser een grote karper op het droge. Hij schatte de leeftijd van de vis op een jaar of vijftien, zei hij.
* * *
Alles op deze wereld heeft een begin- en een eindpunt. Zelfs een kei die hier al miljoenen jaren rondzwerft, brak ooit op zijn ‘geboortedag’ af van een moederrots om een eigen leven te leiden. Zo’n steen zal ook ooit verdwijnen. Wetenschappers kunnen door middel van koolstofdatering de leeftijd van een kei bij benadering bepalen, op een eeuw meer of minder na.
Van een boom of een karper kan het begin of het eindpunt nauwkeuriger vastgesteld worden – jaarringen komen zowel op een omgezaagde boomstam als op de schubben van een vis voor.
Het vastleggen van tijdstippen heeft de mens altijd gefascineerd, vroeger gebruikte hij daarvoor Stonehengestenen, vandaag een atoomklok.
Van alle momenten in het leven van een mens, is het vooral zijn geboortedag die genoteerd en gevierd wordt.
* * *
Onderweg naar de omgezaagde boom passeerde ik de plek waar ik gisteren de visser een karper had zien vangen.
Vandaag stond er een groepje mensen te kijken naar een andere visser die hier opnieuw een karper aan de lijn sloeg. Het kostte deze hengelaar en zijn makker wel meer moeite om de vis op het droge te krijgen. Trots wogen ze de karper – 19 kilo.
Een oma die toekeek vertelde aan haar kleindochtertje
dat zij twee kilo minder woog dan de vis. Ik zag aan het gezicht van het meisje dat de opmerking haar in de war had gebracht.
De Poolse vissers waren tevreden. “Record!” lachten ze, zonder een lidwoord te gebruiken.
* * *
Toen ik de plek van de omgevallen boom bereikt had, merkte ik dat regen, vorst, insecten, mos en schimmels nu wel hun vernietigingswerk hadden volbracht. Het was onmogelijk geworden om de jaarringen nog te tellen, op enkele lijntjes na. De boomkalender die ooit zijn eigen geboortejaar, verjaringen en overlijden had onthouden, was nu zelf niet meer. De jaartelling genoot het eeuwige leven.
* * *
Het schoot op stond in blad verdorde en viel op de grond.
Geen ziel had het kunnen zien.
Abbas Kiarostami (1940-2016), ‘Walking with the wind’ (2001)
* * * Onvermijdelijk zullen straks regen, vorst, insecten, mos en schimmels ook het boek aantasten waarin het uur van onze eigen geboortes genoteerd staat.
Bevrijd van de jaarringen die ons hier vasthielden, zal geen ziel meer weten dat we hier ooit geweest zijn.
Good luck en tot ziens.
Uw trouwe dienaar, FB