VS-ambassade verhuist vandaag naar Jeruzalem
Massaal protest van Palestijnen verwacht
JERUZALEM - Vandaag verhuist de Amerikaanse ambassade in Israël officieel van Tel Aviv naar Jeruzalem, een gevolg van de controversiële beslissing van president Trump in december vorig jaar om te breken met zeventig jaar Amerikaans beleid (en met de wereldgemeenschap) en Jeruzalem te erkennen als hoofdstad van Israël.
Hoewel president Donald Trump zelf de reis naar Israël niet maakt, maar aanwezig zal zijn via een videoboodschap, is er gisteren toch al een indrukwekkende Amerikaanse delegatie gearriveerd in Jeruzalem. Die wordt formeel geleid door minister van Financiën Steven Mnuchin, maar het zullen ongetwijfeld de presidentiële adviseurs Ivanka Trump en Jared Kushner – dochter en schoonzoon van de president – zijn die het meest in de kijker lopen. Daarnaast komt er nog een grote delegatie van het Amerikaans parlement.
Deeltijds
Voor Israël zullen zowel president Reuven Rivlin als premier Benjamin Netanyahu aanwezig zijn, met nog een aantal andere ministers en de leiders van de politieke partijen.
Of er voor de rest veel diplomatieke vertegenwoordigers van andere landen zullen opdagen is twijfelachtig. De verovering door Israël van het Arabische OostJeruzalem en de Westelijke Jordaanoever op Jordanië in de Zesdaagse Oorlog in 1967, en de daaropvolgende annexatie van Oost-Jeruzalem, zijn immers nooit erkend door de internationale gemeenschap. Formeel is Oost-Jeruzalem nog altijd bezet Arabisch gebied. Ondanks Israëlische druk had tot vandaag geen enkel land zijn ambassade overgebracht van Tel Aviv naar Jeruzalem. Niet dat die verhuis voorlopig veel om het lijf heeft. De ‘ambassade’ wordt gehuisvest in de consulaire sectie van het Amerikaans consulaat in Jeruzalem dat zich in een strook niemandsland bevindt tussen Is- raëlisch West- en Arabisch OostJeruzalem. Er komen voorlopig maar twaalf diplomaten over vanuit Tel Aviv, en er zijn voor amper 500.000 dollar verbouwingswerken uitgevoerd. Ambassadeur David Friedman zal ook maar deeltijds aanwezig zijn en zijn tijd verdelen tussen Tel Aviv en Jeruzalem. De VS gaan intussen uitkijken naar een geschikte plek voor de bouw van een ‘echte’ ambassade, maar dat is iets wat jaren kan duren.
Olifant
De verhuizing heeft dan misschien voorlopig weinig concrete impact, maar de symboliek is omgekeerd evenredig. De beslissing van Donald Trump in december om Jeruzalem te erkennen als hoofdstad van Israël was tot op dat ogenblik het meest dramatische voorbeeld van hoe de huidige Amerikaanse president tekeer gaat als een olifant in de porseleinwinkel van de internationale diplomatie. Met een pennentrek veegde Trump zeventig jaar Amerikaans beleid van tafel, én de internationale consensus dat het lot van Jeruzalem gekoppeld is aan een onderhandelde oplossing voor het conflict tussen Israël en de Palestijnen die bij de stichting van de staat Israël in 1978 van hun grond verjaagd werden. Bovendien heeft de president het zijn schoonzoon Jared Kushner erg moeilijk gemaakt. Die werkt in opdracht van zijn schoonvader aan een vredesplan voor Israël en de Palestijnen. Maar sinds de erkenning door Trump van Jeruzalem als hoofdstad van Israël zeggen de Palestijnen dat ze de VS niet langer kunnen beschouwen als neutrale bemiddelaar en weigeren ze elk contact.
Zowel de VS als Israël zijn erop voorzien dat de plechtigheid van vandaag niet overal in goede aarde zal vallen. Amerika heeft de bewaking van zijn ambassades in moslimlanden versterkt, en Israël heeft zijn militaire aanwezigheid aan de grenzen met Gaza en met de Westelijke Jordaanoever verdubbeld.
Vrijdagprotesten
De verwachting is immers dat er vandaag en de volgende dagen tot 100.000 Palestijnen zullen komen demonstreren aan die grenzen. Bij de door Hamas georkestreerde ‘vrijdagprotesten’ aan de grens tussen Gaza en Israël, die al weken aanhouden, zijn al 42 doden en meer dan 1.000 gewonden gevallen aan Palestijnse kant.