Plastic soep
De beelden waren er al eerder: in plastic verstrikte schildpadden, vissen met een maag vol verpakkingsrommel of duikers die in plaats van tussen koralen, nu tussen plastic afval zwemmen. Maar het debat was nog nooit zo algemeen en heftig als vandaag. Voor of tegen statiegeld op drankverpakkingen, protesten tegen verpakkingen in de supermarkt of het idee om plastic oorstokjes wettelijk te verbieden. In het Zuiden staan de plaatsen die we ‘ontwikkelingslanden’ pleegden te noemen, al verder met hun strijd tegen plastic dan hier. Een plastic draagtasje wordt er door de grenswachters uit je bagage gevist alsof het illegale drugs zijn.
De grote hoeveelheid verpakkingen zit zodanig verweven in ons dagelijkse leven dat de strijd tegen draagtasjes en oorstokjes politiek correcte flauwekul lijkt, vooral bedoeld om ons gemoed te sussen. Schijnbaar milieuvriendelijke oplossingen zijn ook niet altijd zo milieuvriendelijk. Zo stellen sommigen dat herbruikbare glazen flessen meer vervuiling door vervoer veroorzaken en dat het wassen van deze flessen met grote hoeveelheden water en chemicaliën gepaard gaat. Katoen als alternatief vergt ook heel wat water en landoppervlakte, en weegt pas op tegen een plastic draagtas als ze zeer vaak gebruikt wordt. En wat met de vraag of het niet ecologischer en logischer is om energie uit de verbranding van hoogcalorisch afval te halen in plaats van olie te verbranden die zou kunnen dienen om verpakkingen te produceren?
De grote hoeveelheid verpakkingen zit zodanig verweven in ons dagelijkse leven dat de strijd tegen draagtasjes en oorstokjes politiek correcte flauwekul lijkt
Eigenlijk worden we in dit vraagstuk twee keer in de steek gelaten door de wetenschap. De eerste keer omdat men nalaat om een brede wetenschappelijk onderbouwde consensus te bouwen rond wat nu de beste weg is om de ecologische druk op de aarde te verlagen. Men laat het terrein over aan pseudowetenschap en vooroordelen, waarbij vooral telt of de perceptie milieuvriendelijk is. Een samenleving waar men met smartphones vol giftige onderdelen protesteert tegen een oorstokje. Of waarin een gesofisticeerde milieuvriendelijke dieselwagen scheve blikken krijgt van een roet uitstotend tweedehands Renaultje, verwend met het milieuvriendelijk klinkend koosnaampje ‘geitje’.
Een tweede keer laat de wetenschap ons in de steek, omdat er te weinig ingezet wordt op nieuwe verpakkingstechnologie: verpakkingen die biologisch afbreekbaar zijn, die dezelfde voordelen bieden als plastic, maar zonder de eeuwigdurende aanslag op ons milieu. Of waar blijft de technologie om het in zee gedumpte afval te recupereren en te verwerken? Niet de goedbedoelde kleine ideetjes waarover je soms hoort, maar grootschalig inzetbare technologie die daadwerkelijk het verschil kan maken.