De verwarde kiezer
Het lijkt méér democratie, maar politieke versnippering op onze kieslijsten leidt juist tot meer blanco stemmen. Meer partijen op een lijst betekent ook minder partijen in de raad. Bij lokale verkiezingen bevoordeelt het systeem-Imperiali de grootste partijen. Twee keer dezelfde paradox: hoe meer partijen, hoe minder democratie. Dat zeg ik niet. Dat is de herhaalde conclusie van meerdere wetenschappelijke onderzoeken van o.m. professor Ackaert van UHasselt.
Ook in Limburg breekt die versnippering nu door. In al minstens vijf van de straks 42 Limburgse gemeenten zullen de kiezers op 14 oktober zeven partijen, tot zelfs tien, op hun bord krijgen. Op N-VA en Groen na kalven de traditionele partijen, of hoe ze lokaal ook vermomd zijn, af. Dat uit zich in slinkende percenten en in een slinkend aantal leden. In een tijd dat mensen mondig zijn en graag die mening uiten, helaas niet altijd met kennis van zaken, is het niet onlogisch dat er meer partijen de kop opsteken. Vroeger konden de grote partijen de breuklijnen en conflicten binnenskamers wegmasseren. Nu zijn de middelpuntvliedende krachten te groot. Nog eens, dat mag. Want eigen schuld, dikke bult. Als traditionele partijen nauwgezet gewaakt zouden hebben over integriteit en kwaliteit van hun bestuur, zouden ze daarvoor ook beloond zijn. Toch op langere termijn. Alleen is onthechting te veel politici vreemd, terwijl net dat hun kwaliteit zou moeten zijn. Op het spreekgestoelte de grote woorden niet schuwen, in de coulissen kleinmenselijk vechten om dat ene plaatsje. En dus oogsten ze wat ze zaaien: concurrerende malcontenten die hun eigen grote gelijk willen halen. Met als resultaat in de raad, vrees ik: veel geblaat en weinig wol. Als ik dan toch dat alomtegenwoordige eigenbelang mag laten spreken: voor de krant is dat niet altijd slecht. Al mag u dit met een vette knipoog erachter lezen.
Helaas is er meer aan de hand. Opvallend is dat vier van de tot nu vijf Limburgse gemeenten waar de verwarde kiezer op 14 oktober nauwelijks nog zal weten wie voor wat staat, net gemeenten zijn met een mijnverleden. Is dat een voorafname van de verkiezingen van 2019? Waar het thema van de identiteit al een hele poos centraal lijkt te staan? Op zijn minst een onderzoek waard. Identiteit is de politieke doos van Pandora, een thema dat alleen maar verdeelt en polariseert, maar op korte termijn rendeert. Alsof het leven Club-Anderlecht zou zijn. Of in het geval van de gemeenteraad: zeven en meer schreeuwende partijen, overtuigd van hun eigen grote gelijk.