Is ’t dan boel?
In september 1998 was ik op vakantie in Turkije, als reisbegeleider voor een groep van Joker. In de brochure werd de reis aangekondigd als een tocht door Cappadocië, maar ik trakteerde de reisgenoten op extra’s, zoals Efeze, Pamukkale en Olympos. We arriveerden in Ankara en eindigden onze reis in schoonheid in Istanboel. Het verwondert me nog steeds dat we op enkele weken tijd zoveel moois zagen passeren. De reis was onvergetelijk en fantastisch. Iedereen was onder de indruk. Ook al is of was Joker low budget, we werden verwelkomd als koningen in de vele hotels, gerund door vriendelijke en hulpvaardige Turkse families. De wat langere afstanden reisden we in comfort aan boord van Turkse touringcars van Belgische makelij. In de bus kwam men rond met eau de cologne en drank en koekjes, allemaal inbegrepen in de prijs van een busrit. Ik zie het De Lijn niet gauw doen. Misschien was u ook al op reis in Turkije en haalt u met hetzelfde gevoel van dankbaarheid herinneringen op aan het land en zijn inwoners?
We zijn nu bijna twintig jaar later. In die twee decennia zou Turkije er op alle vlakken fenomenaal op vooruit moeten gegaan zijn. Met een jonge, ondernemende bevolking kan dat haast niet anders. Maar is dat het geval? In Turkse gevangenissen worden professoren en journalisten opgesloten. Vreemd. Beperking van meningsuiting is niet bepaald een voorbeeld van welvaart en behoorlijk bestuur. Ook op de financiële markten merken we de stilaan verstikkende invloed van president Erdogan. De Turkse munt beleefde gisteren de slechtste dag in een decennium met een koersval van 4%. Sinds begin dit jaar is de lira al 20% minder waard geworden! Bijgevolg dienen Turken nu veel meer te betalen voor producten die ingevoerd worden. De inflatie bedraagt nu al meer dan 10% en zal nog oplopen. De Turkse centrale bank is zich uiteraard bewust van het probleem en wil de inflatie aanpakken omdat die niet goed is voor de economie en al helemaal niet voor de bevolking die haar koopkracht ziet dalen. De bank wil daarom de rente optrekken, maar dat is niet naar de zin van Erdogan. Het gevolg is een patstelling waar niemand beter van wordt.
Komt het nog goed? Ongetwijfeld! Maar blijkbaar moet het daarvoor eerst nog wat slechter gaan. Het begin van een oplossing zou de ontkoppeling zijn van de monetaire politiek van de Turkse centrale bank en de macht van Erdogan. Dat is echter even onwaarschijnlijk als wenselijk. Dus wordt de Turkse lira uitgespuwd op de geldmarkten. Tot spijt van wie het benijdt: de inwoners van het land, vaak ook fans van Erdogan, die inboeten aan koopkracht en de beleggers, ook Belgische, die meenden te moeten beleggen in Turkse obligaties. Beide groepen verliezen nu geld, en geen klein beetje.
Sinds begin dit jaar is de lira al 20% minder waard geworden