De man die Sint-Truiden zijn cinema teruggaf
In de jaren vijftig was SintTruiden maar liefst vijf bioscopen rijk. Dat de stad vandaag nog één cinema telt, is grotendeels te danken aan Raymond Christleven. Toen hij de al langer gesloten cinema Cameo van de hand deed, koos Raymond niet voor een projectontwikkelaar met veel geld, maar voor een cinefiel die beloofde de kleine buurtbioscoop in al zijn glorie te herstellen.
Zelden valt een overlijdensbericht uiteen in twee bijna haaks op elkaar staande werelden zoals in dat van Raymond Christleven: jarenlang een cinema uitgebaat in het centrum van SintTruiden, maar ook, in datzelfde gebouw overigens, een wapenhandel gerund. Cultuur en wapens: doorgaans alleen verenigd op een schild met bijbehorende spreuk – maar die eer is Raymond nooit te beurt gevallen.
Integendeel: Raymond was een gewone man die hield van het goede leven. “Uit eten, reizen, op stap gaan, onder vrienden zijn: dat deed hij het liefste”, zegt Mariella Kellens, één van zijn drie stiefkinderen die hem met ‘vader’ of ‘pake’ aanspraken. “Hij was ook verknocht aan films. Toen Raymond bij mijn moeder kwam wonen in Hasselt, heeft hij dozen vol videocassettes meegebracht – allemaal films die hij had opgenomen en waarvan hij de naam op de zijkant had geschreven.”
Pellicule
De liefde voor cinema had Raymond van thuis meegekregen. Sinds de jaren vijftig baatten zijn ouders op de Naamsevest de Cameo uit, destijds één van de vijf filmzalen die Sint-Truiden rijk was, naast de Palace, de Lido, de Roxy en de Patria. Als kind hielp Raymond mee in de zaak. Tijdens de pauze ging hij rond met nootjes en ijs, heel vroeger zelfs met sigaretten en sigaren.
Toen zijn ouders stierven, nam Raymond de cinema over. Maar de glorie van de gouden jaren was weg. “Als kind was ik een vaste bezoeker van de Cameo, die alleen op woensdagnamiddag, zaterdag en zondag open was”, zegt veertiger Trudo Carlier, die het pand vijf jaar geleden kocht en de cinema in ere herstelde. “Op zondagnamiddag was ik vaak de enige betalende toeschouwer. Dan vroeg Raymond of ik om zes uur wilde terugkomen. Meestal was ik dan nog de enige klant, waarop Raymond zuchtte: ‘Allez, ‘t is goed, kom maar binnen’. Ik heb daar veel films quasi alleen uitgezeten.” Videotheken betekenden de doodsteek voor veel bioscopen, zeker voor een buurtcinema als de Cameo. In de jaren negentig ging de zaal dicht. Begrijpelijk, zegt Carlier. “Films stonden in die tijd op pellicule – zware spoelen waren dat, waaraan je moest sleuren om die op de projector te leggen. A-cinema’s zoals die in Hasselt hadden hun eigen kopie op een spoel staan, maar een cinema zoals de Cameo moest haar spoelen delen met andere bioscopen. Bij de zoveelste voorstelling hing de film half uit elkaar, wat de kwaliteit van de vertoning uiteraard niet ten goede kwam. Bovendien was er dan al een half jaar voorbij en was de film die je wilde zien allang uit op video.”
Al had ook het magere aanbod de reputatie van de cinema serieus aangetast, vindt Carlier. “Op het einde vertoonde Raymond alleen nog maar Tirolerfilms. Dat was niet de beste reclame voor de Cameo.”
Tweede vader
Omdat de cinema maar een paar dagen per week open was, moest Raymond voor een aanvullend inkomen zorgen. Dat deed hij door in hetzelfde gebouw een wapenhandel te openen, die hij uitbaatte tot hij het pand verkocht. “Bizar was dat”, zegt Carlier. “Al wie een kaartje kocht voor een film, zag in een andere etalage van de Cameo wapens liggen te blinken.” Mariella Kellens herinnert zich nog dat Raymond de wapenhandel dreef, terwijl achterin het pand de bioscoopstoelen, de projectiekamer en het scherm stonden te verpieteren. “Een erg authentieke cinema, waar hij geen afstand kon van nemen. Het was zijn ouderlijk huis, vader grapte vaak dat hij er ‘geboren en gemaakt’ was.” Nog een grap op het repertoire van Raymond: dat hij er geen moeite voor had moeten doen, maar dat hij toch drie kinderen had. “Mijn zus, mijn broer en ik hebben Raymond snel aanvaard in ons gezin”, zegt Mariella. “We zagen dat hij goed was voor mama, waardoor ook wij een goede band met hem opbouwden. Hij had een groot hart en was vriendelijk voor iedereen. Tot zijn laatste weken hebben we mee voor hem gezorgd.”
Modern kleedje
In 2013 trok Raymond definitief de deur achter zich dicht in Sint-Truiden, met de nodige pijn in het hart. Een projectontwikkelaar wilde de Cameo platgooien en er appartementen op bouwen – een scenario dat Raymond een smak geld had kunnen opleveren. “Maar hij koos ervoor om het aan mij te verkopen, omdat ik de cinema wilde behouden en ze in een modern kleedje wilde steken”, zegt Carlier, die ook nog een reisbureau uitbaat. “Voor dat vertrouwen zal ik Raymond altijd dankbaar blijven.”
Raymond Christleven werd 84 jaar. De laatste maanden was hij achteruitgegaan, zegt Mariella. “Na een val is het niet meer goed gekomen: het was ziekenhuis in, ziekenhuis uit. Ook mentaal ging het niet meer, vader had bij alles hulp nodig. Maar het lag niet in zijn aard om mensen ‘lastig te vallen’ om hem met zijn rolstoel overal naartoe te rijden.”
Eén zorg had Raymond alvast niet meer: de Cameo zou blijven, en precies zoals hij het gebouw altijd gekend had. “De architect met wie ik in zee ging voor de verbouwing, wilde het balkon waarvoor de cinema bekendstaat eerst afbreken”, zegt Carlier. “Maar ik heb voet bij stuk gehouden. Dat balkon hoort bij de charme van het pand. Toen Raymond naar de opening kwam, was hij blij dat hij alles nog herkende. Hij wees naar het balkon en glunderde.”