Nieuwe regering Italië speelt het hard op EU-top over migratie
Nieuwkomer Conte speelt het hard tijdens migratieberaad
De nieuwe populistische regering van Italië die een maand in het zadel zit, speelt het niet alleen hard door geen vluchtelingenschepen meer tot Italiaanse havens toe te laten. Gisteren dreigde premier Giuseppe Conte op de Europese top in Brussel met het Italiaanse veto als de overige EU-lidstaten niet over de brug kwamen met concrete solidariteit: “Italië heeft geen mooie woorden meer nodig maar daden, basta.”
Door de weigering van Italië om een eerste luik van de conclusies goed te keuren, moest raadsvoorzitter Donald Tusk een persconferentie afgelasten.
BRUSSEL - De Italiaanse premier Giuseppe Conte heeft gisteren meteen op zijn eerste Europese top zijn voet dwars gezet. Conte dreigde er ’s avonds mee de integrale slotverklaring te blokkeren als zijn land niet de gevraagde concrete solidariteit van de Europese partners kreeg. Italië - waar de meeste ‘bootvluchtelingen’ belanden - eiste vooral de opschorting van de Dublin-regel dat het land van aankomst verantwoordelijk is voor de opvang van vluchtelingen. Gisteravond laat was nog niet duidelijk of de overige lidstaten Italië alsnog konden overtuigen.
Een voor gisteravond geplande persconferentie over het eerste gedeelte van de conclusies werd onverwacht afgelast omdat “een lidstaat reserves had met betrekking tot de verklaring als geheel”, aldus een korte verklaring door de woordvoerder van raadsvoorzitter Donald Tusk. De dwarsligger werd niet genoemd maar dat was ook niet nodig.
Dat de politieke nieuwkomer Giuseppe Conte het hard zou spelen, had hij voor de start van de top al aangekondigd. Hij zou het heel vervelend vinden, maar als het moest zou hij het Italiaanse veto inzetten als de overige lidstaten de Italiaanse eisen niet tegemoetkwamen. “We hebben in het verleden al mooie woorden van solidariteit gehoord. Genoeg daarmee, vandaag willen we daden in plaats van woorden.”
Basta
Italië eist een einde aan de Dublinregel die dicteert dat asielzoekers hun aanvraag moeten doen in de lidstaat waar ze de EU binnenkomen. Het eist ook dat andere landen aan de Middellandse Zee hun havens openen, of dat migranten die per boot aankomen nog voor ze aan wal gaan over EU-lidstaten verdeeld worden. Frankrijk en Spanje stelden voor om migranten in gesloten centra binnen Italië te ‘behandelen’, maar daar wil de nieuwe Italiaanse regering niets van weten. “De migranten komen niet naar Italië, ze komen naar Europa”, aldus de Italiaans regering. Contes dreigement kwam niet onverwacht. De nieuwe Italiaanse regering met de uiterst-rechtse Legaleider Matteo Salvini toonde de voorbije weken al dat ze haar harde migratiestandpunt - geen migrant meer binnenlaten - in daden omzet.
Een Italiaanse woordvoerder had ’s middags al laten weten dat over de migratievoorstellen van de raadsvoorzitter en van de andere lidstaten pas gesproken kon worden als aan de “redelijke eisen” van zijn land tegemoet was gekomen. Gisteren leek dat al deels te gebeuren door een voorstel van Malta in de slotverklaring op te nemen: ngo-schepen die vluchtelingen oppikken, zouden uit de Libische kustwateren gebannen worden. De Libische kustwacht zou meer Europese steun krijgen. In de aanloop naar de top had de Italiaanse binnenlandminister Matteo Salvini al een vergelijkbaar voorstel gelanceerd.
Het belangrijkste voorstel bleef dat van raadsvoorzitter Tusk voor ontschepingsplatsforms in Noord-Afrikaanse landen, van Egypte tot Marokko. Die lieten de voorbije dagen overigens bijna in koor weten daar niet aan mee te willen werken.
Merkel
Italië was niet de enige dwarsligger op de top. Midden-Europese landen, aangevoerd door Hongarije, blijven het quotasysteem voor de verdeling van vluchtelingen stug afwijzen. De Franse president Emmanuel Macron - die ook zeer zijn best deed om premier Conte te overtuigen - kwam met een voorstel om het door de Centraal-Europese landen verfoeide systeem te vervangen door andere vormen van solidariteit - zoals een bijdrage aan het grensagentschap Frontex dat versterkt moet worden. Kanselier Angela Merkel zou dan weer het verdeelstelsel willen behouden
Voor Merkel zelf stond en staat er veel op het spel. Zondag beoordeelt haar eigen binnenlandminister Horst Seehofer of de Europese migratiemaatregelen voldoen aan zijn eisen. Als de top van Seehofers CSU de oogst van de kanselier te licht vindt, dreigt hij met het terugsturen van in andere EU-landen geregistreerde vluchtelingen. Dat zou tot een breuk tussen de CSU en de CDU van Merkel leiden. En daarmee tot het einde van de Duitse regering.