“Het wat als-gevoel dreigt hele tijd te blijven sudderen”
Blijven de Belgen nu zitten met een stevige WK-kater?
HASSELT - België ligt uit het WK. Daar hebben die dekselse Fransen voor gezorgd. Dreigen we nu allemaal te blijven zitten met een WK-kater? “In het Schotse Edinburgh stegen de spoedopnamen in psychiatrische centra in 1978, 1982 en 1986, telkens vlak na de uitschakeling in de eindronde van de wereldbeker voetbal”, zegt professor in de sportpsychologie Filip Boen. “Ik weet niet of het hier zover komt, maar een klein katertje zit er wel in.”
Dat grote sportevenementen een duidelijke impact hebben op het algemeen welbehagen heeft volgens de sportpsycholoog een diepmenselijke oorzaak. “Mensen hebben nood aan verbondenheid. Een wereldbekertoernooi creëert meer verbondenheid onder de bevolking dan welk evenement ook en dat uit zich zelfs in het tooien in dezelfde kleuren. Dat gevoel verliezen, komt hard aan.”
Ambiguïteit
“Er is een grote drang naar collectieve beleving omdat we sociale dieren zijn. Zeker in de geïndividualiseerde tijd die we nu beleven. Dat het uitgerekend voetbal is waar dat fenomeen zo sterk naar voren komt, heeft te maken met het feit dat voetbal een simpel spel is met een duidelijke winnaar en verliezer en een simpele basisregel: wie het meest scoort, wint.” “Na het verlies van hun favoriete ploeg dreigen sommige supporters te blijven zitten met een wat als-gevoel”, gaat Boen verder. “De ploeg kan eigenlijk beter zwaar de mist ingaan dan nipt verliezen. Dat is makkelijker om je bij neer te leggen. Zelf ben ik een Beerschot-supporter, en die twijfelachtige penalty die ons uit de Jupiler League hield, ligt nog altijd op mijn maag. Dat blijft nazinderen, omdat je je kunt voorstellen hoe het anders had kunnen zijn. De menselijke geest kan niet om met die ambiguïteit. Zwartwit is gemakkelijker voor ons brein.”
Malen
De Nederlandse consumentenpsycholoog Patrick Wetsels noemt dat need for cognitive closure, de nood om iets in je hoofd te kunnen afsluiten. “In 2010 had Robben de 1-0 aan de voet in de WK-finale van Nederland tegen Spanje, maar hij miste. Voor veel supporters is dat hoofdstuk nog niet afgesloten in hun hoofd. Op dezelfde manier gaat de gewonnen match tegen Engeland wellicht in sommige Belgische hoofden blijven zitten. “Wat als België niet had gewonnen en in de andere helft van het toernooirooster was beland? Ons brein heeft nood aan verhalen met een duidelijk begin, midden en einde. Als je brein een alternatief einde ziet, blijft dat malen. Psychologisch gezien kun je een belangrijke wedstrijd dus beter met een groot verschil verliezen.” “Mooiweersupporters zullen er makkelijk in slagen om daags erna gewoon weer aan het werk te gaan omdat ze zich kunnen distantiëren van de nederlaag”, zegt Filip Boen. “Maar voor de harde kern kan een nederlaag keihard aankomen omdat ze zich zo sterk vereenzelvigd hebben met het team dat het is alsof ze zelf verloren hebben. Voor hen voelt het als een stevige kater.”
De ploeg kan eigenlijk beter zwaar de mist ingaan dan nipt verliezen. Dat is makkelijker om je bij neer te leggen
Filip BOEN sportpsycholoog