Ontwaakt met collectieve kater
Praten en uitzweten: zo zijn we tegen troostfinale van de teleurstelling af
HASSELT - Het was gisteren opstaan met gemengde gevoelens, de dag nadat Frankrijk onze Duivels naar huis hadden gesjot. Trots omdat onze ploeg zo ver is geraakt, en tegelijk teleurgesteld. Maar met nog een troostfinale te gaan, moeten we zo snel mogelijk van die ontgoocheling af. Hoe? “Door hetzelfde te doen als de voetballers: erover praten”, zeggen kenners.
Werd je gisterochtend ook wakker met een kater, zelfs al had je tijdens de match van de Duivels geen druppel alcohol aangeraakt? Dan was je niet de enige. Vraag maar aan sportsocioloog Bart Vanreusel (KU Leuven): “Ik keek naar de match met mensen die anders nooit naar voetbal kijken, en die stonden gisteren op met een katergevoel. Niet onlogisch. Net zoals we na de match tegen Japan wakker werden in euforie, was dat nu met een neerslachtig gevoel.” Er bestaat zelfs een naam voor: expectation hangover noemde de Amerikaanse lifecoach Christine Hassler het. Veroorzaakt doordat iets niet uitdraait zoals je had gewild, en met symptomen die doen denken aan een kater: hoofdpijn door te piekeren over ‘wat als?’, een gevoel van spijt, een gebrek aan motivatie en een lagere productiviteit.
Het kan ook aan onze hormonen liggen. Bij supporters die hun ploeg zien verliezen, daalt het testosteronniveau, zo bleek ooit uit een experiment waarvoor fans van een WK-wedstrijd hun speeksel lieten onderzoeken na de match. Al betwijfelt sociaal psycholoog Alain Van Hiel (UGent) dat die hormonen voor dat katergevoel zorgen. Volgens hem is het vooral psychisch. Het goede nieuws: er zijn trucjes om ervan af te geraken. Doen zoals de voetballers, bijvoorbeeld. “Als sporters een nederlaag lijden, moeten ze erover praten met wie de teleurstelling ook ervaart. Anders blijven ze ermee zitten”, zegt sportpsycholoog Jef Brouwers, die de Duivels begeleidt. “Supporters moeten dat ook doen. Zij zaten evengoed in die overwinningsmodus.”
Als je collega’s vandaag nog steeds zagen over het verlies, laat ze dus begaan. Zelfs als ze weer kwaad worden op die “antivoetballende Fransen”. Dat helpt, zegt Brouwers. “Het is uit onmacht tegen die tegenstander. Elke emotie die we uiten, helpt om het gevoel los te laten en het proces zo snel mogelijk opzij te zetten.” Hazard en Courtois deden het trouwens ook na de match.
Dan maar hopen dat de Belgen winnen in de Tour? Dat zal weinig verschil maken, denkt Brouwers. Daarvoor zijn de sporten te verschillend. “De populariteit van de wielersport is te triviaal vergeleken met het voetbal. Bovendien verenigt koers niet in die mate. Een overwinning van een hele Belgische ploeg is bij het wielrennen zelfs niet eens na te bootsen.” Het wordt dus uitzweten. Maar Vanreusel voorspelt dat het vanzelf weer overgaat, na één of twee dagen. “Met teleurstelling kunnen we goed omgaan. De mens is veerkrachtig. Tegen de kleine finale is de ontgoocheling alweer omgeslagen in trots.”
Winnen als antigif
Misschien nog belangrijker, zegt geluksprofessor Leo Bormans, is het effect van het WK over een langere periode. “Op korte termijn zijn we triest, maar dat bepaalt ons geluk op lange termijn niet.” Wél dat je je verbonden voelde met een heel plein en bij uitbreiding met het land. “Ik heb tijdens het supporteren zelf veel buren leren kennen en we hebben samen onze emoties geuit. Dat gevoel is veel langduriger dan eens kort winnen of verliezen.” Al heeft ook de vreugde na een overwinning een gunstig effect. Volgens Van Hiel is de euforie van winnen een beter antigif tegen de teleurstelling van de match tegen Frankrijk, dan kwaadheid op de tegenstander. Daarom is die troostfinale zaterdag geen overbodige match, zegt Brouwers, die vermoedt dat de Duivels die zullen voorbereiden alsof ze de grote finale spelen. “Geen speler stapt dat veld op zonder te willen winnen. Ze móéten winnen, om het imago voor zichzelf weer op te krikken.” En voor het hele land, om het toernooi te kunnen afsluiten met een goed gevoel. Daarmee zal het teleurgestelde gevoel over de wedstrijd tegen Frankrijk niet vergeten zijn, maar we zullen toch weer euforisch kunnen zijn als ze winnen. Dus kom: laat ons nog één keer verenigd onze ploeg naar de overwinning scanderen. Zoals verwacht, hebben de Rode Duivels dinsdagavond een kijkcijferrecord gevestigd: 2.494.114 Vlamingen hebben de halve finale tegen Frankrijk gevolgd. Dat waren er ruim 200.000 meer dan bij de kwartfinale tegen Brazilië. De piek lag aan het einde van de wedstrijd. Toen waren ze met 2,6 miljoen. Daar zijn de duizenden supporters die op grote schermen hebben gekeken, niet eens bijgeteld. Het marktaandeel was torenhoog: 85,9 procent. In Nederland hebben bijna 4 miljoen kijkers de wedstrijd gevolgd. Het was bij de noorderburen de best bekeken match van het WK tot nog toe. In Frankrijk had TF1 ruim 19 miljoen kijkers voor de match van de Fransen tegen de Belgen. Het marktaandeel bedroeg daar 71 procent.
Zagen tegen collega’s