“We hebben geen geduld meer met elkaar”
HASSELT - Een half miljoen werknemers. Zoveel mensen krijgen jaarlijks te maken met geweld op de werkvloer. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV). Het gaat om pesterijen en fysiek geweld, maar ook om seksueel ongewenst gedrag. Vooral werknemers in de zorgsector krijgen het hard te verduren. “Je kan zeggen dat mensen vandaag mondiger zijn, maar eigenlijk heeft het meer te maken met brutaliteit”, zegt socioloog Walter Weyns (Universiteit Antwerpen).
“Hoe dikwijls werd u in de afgelopen twaalf maanden het slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag op het werk?” Die vraag stelde de SERV aan duizenden Vlaamse werknemers. De resultaten zijn ontluisterend. Maar liefst één op de vijf werknemers kreeg te maken met een of andere vorm van geweld, verbaal of fysiek. Vrouwen kregen het nóg harder te verduren: liefst een kwart werd het slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag. De meest voorkomende klachten gaan over intimidatie of bedreiging. Daarna volgen pesterijen, lichamelijk geweld, en seksueel ongewenst gedrag. De cijfers dateren van 2016, dus nog vóór het ontstaan van de invloedrijke ‘MeToo’-beweging. Opvallend is dat de problemen zich vooral situeren in de zogenaamde ‘contactberoepen’. Denk aan verplegers, welzijnswerkers, en politieagenten.
“Dit verdient de nodige aandacht”, zegt Hans Maertens, voorzitter van de SERV. “Want
Walter WEYNS Socioloog Universiteit
Antwerpen grensoverschrijdend gedrag heeft impact op het welzijn én de gezondheid van werknemers.” Dat blijkt ook uit de cijfers. Wie het slachtoffer werd van een of andere vorm van geweld, loopt meer kans op stress en is meer dan twee keer zo snel geneigd om ander werk te zoeken dan mensen die niet te maken kregen met grensoverschrijdend gedrag.
Op basis van het rapport roept minister van Werk Kris Peeters (CD&V) alvast op om de problematiek “serieus te nemen”, en vraagt hij om volop in te zetten op preventie.
Lichtgeraakt
Waarom krijgen mensen in hun werk zo massaal te maken met onaanvaardbaar gedrag? Volgens socioloog Walter Weyns (UA) is er sprake van een “verharding” van de samenleving. “Je kan zeggen dat mensen vandaag mondiger zijn, maar eigenlijk heeft het meer te maken met brutaliteit en lichtgeraaktheid”, zegt hij. Weyns koppelt die evolutie aan de “vermarkting” van onze samenleving. “We rekenen andere mensen af op de service die ze ons verlenen, alsof we klanten zijn in een winkel. Zo zijn we het niet meer gewend om te wachten. Het is zoals bij de e-commerce: we willen ons pakje nu en meteen. Als we niet snel onze zin krijgen, dan groeit er frustratie die soms uitmondt in agressiviteit.”
Die verruwing is al enkele decennia aan de gang, zegt Weyns. “Vroeger waren de gezagsverhoudingen duidelijker. Nu hebben dokters, agenten en leraars minder aanzien. Cru gezegd: mensen weten niet meer wat hun plaats is.” Concrete oplossingen formuleren is moeilijk. Zeker is dat de manier van opvoeden in het gezin en op school cruciaal is. “Want als je kinderen opvoedt als kleine klantjes, dan zullen ze de deugden van respect en geduld nooit onder de knie krijgen”, zegt Weyns.
Intimidatie of bedreiging Politie/defensie:
➜
36,2 procent
Jeugdbijstand, gehandicaptenzorg, welzijnswerk:
30,4 procent
Ziekenhuizen:
25,4 procent
Lichamelijk geweld Rusthuizen:
➜
27,6 procent
Jeugdbijstand, gehandicaptenzorg, welzijnswerk:
25 procent
Politie/defensie:
21,5 procent
Pestgedrag Politie/defensie:
➜
12,7 procent
Rusthuizen:
12,1 procent
Transport:
11,7 procent
Ongewenst seksueel gedrag Gezins- en bejaardenhulp:
➜
We rekenen andere mensen af op de service die ze ons verlenen, alsof we klanten zijn in een winkel
11,3 procent
Rusthuizen:
10,1 procent
Ziekenhuizen:
6,3 procent