‘De Rechtbank’ opent vanavond het nieuwe tv-seizoen
Vandaag begint al een klein beetje het tv-seizoen want VIER start vanavond met de achtste jaargang van ‘De Rechtbank’. Daarin zien we o.m politierechter Kathleen Stinckens aan het werk.
Zij was in 2012 al te zien in ‘De Rechtbank’. “Sindsdien ben ik mijn anonimiteit kwijtgespeeld,” lacht ze. “Ik was daarvoor nochtans ook al persmagistraat. Dan komt je al in de media. Maar een programma zoals ‘De Rechtbank’ heeft blijkbaar toch meer impact. Ik word sindsdien ook gevraagd in talkshows en debatten als er nieuwe wetgeving wordt ingevoerd of wanneer er iets ernstigs is gebeurd. Vroeger kreeg de magistratuur vaak de kritiek dat ze in een ivoren toren leefde. Als je dan de kans krijgt om te tonen wat je job inhoudt en als je een waarheidsgetrouw beeld kunt helpen naar buiten te brengen, dan grijp je die kans. De mensen van Woestijnvis hebben van mij alles mogen filmen maar ook de beklaagden, de slachtoffers en de advocaten moesten hun toestemming geven en dat was vaak niet het geval. Dan werd er dus gestopt met filmen. Na de montage heb ik een aantal fragmenten mogen bekijken om te zien of ze oké zijn. Maar vraag me niet welke zaken maandag zullen getoond worden want dat weet ik niet.”
Computerrechtspraak
Kathleen Stinckens groeide op in Hasselt, studeerde rechten in Leuven, was een tijdje advocaat en koos vervolgens voor de magistratuur. “Wij worden met een vergrootglas bekeken en de media dragen daaraan hun steentje bij. Niet altijd op de correcte manier. Soms worden uitspraken naast elkaar gelegd en met elkaar vergeleken en dan is justitie weer eens te streng of te mild geweest. De verslaggever in kwestie heeft dan soms niet eens de pleidooien gevolgd. Ik ben tegen computerrechtspraak. Een rechter moet
Een therapie is soms beter dan een boete Kathleen Stinckens
politierechter
luisteren naar de mensen, zij moeten hun verhaal kunnen vertellen en moeten ondervinden dat er naar hen geluisterd wordt. Het is ook van belang dat je partijen tot elkaar probeert te brengen. Een rechter is ook een soort bemiddelaar. Je vonnis is belangrijk. De inhoud uiteraard, maar het is voor de betrokken partijen vaak nog belangrijker dat ze het gevoel hebben dat er geluisterd is naar hun verhaal, dat er een einde komt aan het geschil en ze het hoofdstuk kunnen afsluiten.”
Alcoholslot
Het aantal verkeersdoden is gedaald van 3000 per jaar in de jaren 70 tot 760 in 2017. Zijn we op de goede weg? “Dat zijn er nog altijd 760 te veel. Overdreven snelheid, alcohol en drugs zijn de belangrijkste oorzaken. In Leuven kunnen chauffeurs die geflitst werden een cursus volgen van het VIAS en hun reactie achteraf is vaak: ik had nooit gedacht dat tien km per uur sneller zulke zware gevolgen kon hebben. De cursus kost 390 euro maar als rechter houd je er achteraf rekening mee dat de overtreder die gevolgd heeft. Dat rijden en drinken niet samengaan is nog altijd te weinig doorgedrongen. Er moet een mentaliteitswijziging komen en het helpt niet dat de pakkans nog altijd relatief laag is.” Sinds vorige maand is een nieuwe wet op het alcoholslot in voege. Wie met 1,8 promille of meer betrapt wordt moet op eigen kosten een alcoholslot laten installeren in z’n wagen. Het toestel, waar de chauffeur moet in blazen, is verbonden met de startmotor. Heeft hij/ zij 0,2 promille of meer alcohol in het bloed, dan weigert de motor te starten. Kathleen Stinckens is niet onverdeeld gelukkig met de nieuwe wet. “Als rechter verliezen we daardoor een stukje van de individuele beoordeling, we kunnen minder straffen op maat van de overtreder.”
Alternatief
Verkeersboetes zijn ook relatief hoog, vergeleken met straffen op andere misdrijven. “De minimumstraf voor geïntoxiceerd rijden is 1600 euro. Met de kosten erbij zit je al aan bijna 2000 euro. Dat laagste tarief is al hoger dan een gemiddeld maandloon. Veel beklaagden kunnen de hoge boetes niet betalen en dat houdt een risico in want dan krijgen ze een gevoel van straffeloosheid: er moet gezocht worden naar alternatieven - een werkstraf, gevangenis, elektronisch toezicht. Een straf heeft toch alleen maar zin als de overtreder de sanctie ook voelt.”
Ziet zij vaak dezelfde beklaagden terug? “We zijn in Leuven met vier politierechters. Recidivisten komen niet altijd bij dezelfde rechter terecht. Maar het gebeurt dat we dezelfde mensen meerdere keren terugzien. En de conclusie is dan dat het vorige vonnis niet ideaal was. De kunst bestaat erin door te dringen tot de individuele persoon en een aangepaste straf uit te spreken. Een therapie is soms beter dan een boete.”
→ ‘De Rechtbank’, VIER, 20.35 uur