Huisartsen mogen euthanaseren in ziekenhuis Genk
“ZOL is voortrekker met dit akkoord”
GENK - In het Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) mogen huisartsen voortaan euthanasie uitvoeren in het ziekenhuis. Tot nog toe moesten patiënten van de afdeling palliatieve zorg eerst naar huis als ze door hun vertrouwde huisarts wilden worden geëuthanaseerd. Volgens euthanasie-expert Wim Distelmans is het akkoord tussen ziekenhuis en huisartsen behoorlijk uniek.
Het Genkse ziekenhuis en huisartsenkring Prometheus sloten het samenwerkingsakkoord af waardoor voortaan ook huisartsen euthanasie mogen uitvoeren in het ziekenhuis. “Beter voor de patiënt, want de huisarts is in veel gevallen een vertrouwenspersoon”, zegt Jacques Germeaux, huisarts in Genk, die meewerkte aan het akkoord. “Het ZOL is een voortrekker met dit initiatief. Het kan een prachtig voorbeeld zijn voor andere ziekenhuizen.”
GENK - Het Ziekenhuis OostLimburg (ZOL) en de huisartsenkring Prometheus hebben een samenwerkingsakkoord afgesloten waarbij voortaan ook huisartsen euthanasie kunnen uitvoeren in het ziekenhuis. Jacques Germeaux, de huisarts die een belangrijke rol speelde in het nationaal euthanasiedebat, heeft het over een tendensbreuk die het de patiënt gerieflijker moet maken. Tot voor kort moest een patiënt die op een palliatieve afdeling lag nog eerst naar huis gebracht worden als hij daar door zijn vertrouwde huisarts geëuthanaseerd wilde worden.
Patiënten die opgenomen zijn in het ziekenhuis kunnen euthanasie aanvragen. Voor zover die aan de wettelijke bepalingen voldoet kan die ook daar worden uitgevoerd. Tot voor kort gebeurde dat door geneesheren die de laatste weken of maanden de patiënt in zijn zorgen bijstond. Toch is dat niet altijd in de omstandigheden zoals een patiënt dat zou willen. “De huisarts is in veel gevallen een vertrouwenspersoon, omdat die de patient al jaren kent en begeleidt”, zegt Jacques Germeaux, huisarts in Genk en voormalig senator van de Open VLD. De arts speelde een belangrijke rol in het euthanasiedebat dat begin 2000 de politieke agenda beheerste. Ook in de samenwerking tussen het ZOL en de huisartsengroep Prometheus speelde Germeaux een vooraanstaande rol.
“Het is eigenlijk een hoofdverpleger van de afdeling palliatieve zorg van het ZOL die het op gang trok”, zegt Germeaux. “Er waren heel wat ethische spanningen rond euthanasie. Onder meer ook omdat de behandelende arts in het ziekenhuis niet dezelfde band met die patiënt heeft zoals een huisarts. Vooral voor patiënten die niet meer naar huis konden was het soms schrijnend. Maar ook voor patiënten die dat wel konden was dat allesbehalve ideaal. Het gebeurde dat er een taxi bijgehaald werd, de patiënt nog snel naar huis werd gereden om dan daar door zijn vertrouwde huisarts te worden geëuthanaseerd.”
Spanningen
“Ik ben ontzettend blij dat we nu in alle openheid gesprekken hebben kunnen voeren met de directie van het ZOL. Medisch directeur Griet Vandervelpen heeft hierin ook een belangrijke rol gespeeld. Je mag niet vergeten dat die openheid echt niet vanzelfsprekend is voor een ziekenhuis dat op christelijk geïnspireerde fundamenten is opgebouwd. In het debat stond altijd de belangen van de patiënt centraal. Er is in alle stilte onderhandeld en het akkoord dat bereikt is heeft echt wel een historisch karakter. Je mag het zeker een tendensbreuk noemen. Het kan een prachtig voorbeeld zijn voor andere ziekenhuizen. Het ZOL is in dit geval alleszins een voortrekker.”
Het gebeurde dat een patiënt nog snel naar huis gebracht moest worden om daar geëuthanaseerd te worden door zijn huisarts
Jacques GERMEAUX
Huisarts
Onder toezicht
Euthanaseren in het ZOL blijft hoe dan ook onder leiding en toezicht van het Comité Medische Ethiek. De huisarts die de euthanasie toepast krijgt ondersteuning van het ZOL en er wordt telkens een overeenkomst ondertekend tussen de hoofdarts, als gedelegeerde van de Raad van Bestuur van het ZOL, en de betrokken huisarts. De manier waarop blijft dezelfde als voorheen. Volgens Germeaux is het voor de patiënt dikwijls een geruststelling dat de
huisarts zich om de laatste momenten van de patiënt bekommert. “De band tussen huisarts en patiënt is dikwijls veel groter dan die met een behandelende geneesheer in het ziekenhuis”, gaat Germeaux verder. “Veelal omdat er al een jarenlange relatie is opgebouwd. En ook omdat er een zeker vertrouwen is. Neen, voor een arts is dit ook niet gemakkelijk. Ook wij maken deel uit van het rijpingsproces waar de patiënt naartoe groeit. Ik heb zelf al moeten euthanaseren en deed dat ook altijd in het bijzijn van een andere arts van onze groepspraktijk. Het is ook voor de arts belangrijk dat hij kan terugvallen op een team. Hij is en blijft ook een mens.”