Meningen verdeeld over nieuw vak ‘mens en samenleving’

BRUSSEL - De plannen van het katholiek onderwijs om vanaf september een nieuw vak ‘mens en samenleving’ in te voeren in het eerste middelbaar, lokken gemengde reacties uit. Vooral het verdwijnen van een uur Nederlands is een doorn in het oog van N-VA.

vak mens en samenleving zal in het eerste middelbaar twee uur per week innemen en draait om mediawijsheid, ondernemingszin, economisch-financiële competenties en burgerschap, zo kondigde Lieven Boeve, de topman van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, aan in De Morgen. In ruil moeten de vakken plastische opvoeding en Nederlands elk een uur inleveren. In plaats van de huidige vijf uur zullen er in het eerste jaar nog vier uur Nederlands overblijven.

“Verkeerd signaal”

Vooral dat laatste lokt veel reacties uit, want het gaat nu al niet bijster goed met de kennis van het Nederlands bij scholieren in het middelbaar. Het laatste PIRLSonderzoek luidde de alarmbel over begrijpend lezen, terwijl het hoger onderwijs al langer klaagt over het gebrek aan schrijfvaardigheden bij nieuwe studenten. Regeringspartij N-VA ziet de plannen dan ook met lede ogen aan. “Ik denk dat Nederlands het laatste vak is waarop we moeten besparen”, zegt onderwijsspecialist en Vlaams Parlementslid Koen Daniëls. Staatssecretaris Theo Francken noemde de keuze voor een uur minder Nederlands op Twitter een “verkeerd signaal”. Ook oppositiepartij sp.a ziet liever geen uren Nederlands verdwijnen. “Burgerschap is een goede zaak”, zegt Vlaams Parlementslid Caroline Gennez, “maar liever niet in de plaats van Nederlands. Waarom schrapt men geen uur godsdienst?”

Nieuwe eindtermen

Vanuit CD&V, de partij van minister van Onderwijs Hilde Crevits, wordt wel positief gereageerd. “Wij staan achter een nieuw vak mens en samenleving omdat onze jongeren niet sterk scoren op deze materie”, zegt Vlaams Parlementslid Kathleen Helsen. “Als dit vak in het Nederlands gegeven wordt en de leerkracht schenkt ook aandacht aan correct spreken, schrijven en begrijpend lezen van teksten rond mens en maatschappij, zie ik geen verlies in het schrappen van een uur Nederlands.”

Ook Fons, het tijdschrift en vereniging voor leerkrachten Nederlands, is niet tegen. “Burgerschap moet in het onderwijs worden aangepakt. Dat daar een uur Nederlands voor moet verdwijnen, is volgens ons geen probleem”, zegt hoofdredacteur Steven Delarue. “Er zijn nu nieuwe, vakoverschrijdende eindtermen voor de eerste graad. Die zijn revolutionair en zorgen ervoor dat lees- en schrijfvaardigheden ook in andere vakken aan bod komen. Als er goed wordt samengewerkt tussen de verschillende vakken, en ik merk dat daar steeds meer bereidheid toe is bij leerkrachten, hoeft dit dus geen probleem te zijn.”

Het gemeenschapsonderwijs start op 1 september de algemene uitrol van een vergelijkbaar vak rond burgerschap, maar daar krijgen scholen de keuze om het te organiseren tijdens de uren ‘vrije ruimte’. Op termijn wil het GO! het vak wel een formele plaats geven in het curriculum.