Tropen-Trump neergestoken
Aanslag ultrarechtse kandidaat Bolsonaro maakt chaos Braziliaanse presidentsrace compleet
SAO PAULO - De extreemrechtse politicus Jair Bolsonaro, gedoodverfde winnaar van de eerste ronde in de Braziliaanse presidentsverkiezingen in oktober, zal waarschijnlijk alleen maar winst boeken door de aanslag die hem bijna het leven kostte. De race zelf is meer dan ooit een chaos. In een videoboodschap, opgenomen in het ziekenhuis in Sao Paulo waar hij geopereerd werd aan de steekwonden in de onderbuik die hij uren eerder opliep tijdens een campagnebijeenkomst in Juiz de Flora in de zuidelijke staat Minas Gerais, zei Jair Bolsonaro (63) dat hij nooit iemand kwaad gedaan had en dat hij voorbereid was op een “ogenblik zoals dit”. Volgens de artsen was zijn toestand stabiel maar ernstig. De 40jarige dader Adelio Bispo de Oliveira voerde goddelijke inspiratie aan als motivatie. Hij had op sociale media al kritiek geuit op Bolsonaro en is een fan van links in Brazilië.
Dictatuur
Jair Messias Bolsonaro vestigde een reputatie met zijn verwerping van politieke correctheid en zijn opzoeken van controverse. Zo wil de oud-militair een eind maken aan het ‘verwennen’ van Brazilianen met een Afrikaanse en Indiaanse achtergrond, ‘homoseksuele propaganda’ verbieden (hij zou een zoon liever zien verongelukken dan dat hij homo was) en feminisme uitbannen (een vrouwelijk parlementslid beet hij toe dat ze “te lelijk was om verkracht te worden”). Bolsonaro liet zich twee jaar geleden herdopen door een evangelische predikant - in de Jordaan.
Hoewel Bolsonaro de Braziliaanse Trump genoemd wordt, heeft hij meer weg van de Filipijnse president Duterte. De politie krijgt wat hem betreft de vrije hand in de strijd tegen de misdaad, ‘fatsoenlijke burgers’ mogen wapens dragen. Bovendien maakt hij geen geheim van zijn bewondering voor de militairen die Brazilië twintig jaar lang - tot 1985 - dictatoriaal bestuurden.
Slachtoffer
De aanslag op Bolsonaro komt in een tumultueuze periode, een verkiezingscampagne tegen de achtergrond van eindeloze corruptiebeschuldigingen, in een recessie die gewone Brazilianen steeds scherper voelen. Politieke spanningen liepen al op nadat voormalig president Lula da Silva vorige week uit de verkiezingsstrijd gebannen werd. De wegens corruptie in de cel zittende Lula is nog altijd erg populair. Volgens de peilingen zou 40 procent van de Brazilianen voor hem kiezen. Nu hij niet meedoet, is Bolsonaro ‘front runner’ met 22 procent - tien procent meer dan de linkse kandidaten.
Bolsonaro’s aanhang was recent aan het dalen. De aanslag lijkt electoraal dan ook geen slechte zaak, aldus Braziliaanse commentatoren: “Hij is nu net als Lula een slachtoffer van de politieke chaos in dit land geworden.”