Orban is test voor EVP
STRAATSBURG - De Belgische leden van de EVP-fractie in het Europees Parlement stemmen volgende woensdag voor het inroepen van Artikel 7 uit het Verdrag van Lissabon tegen het Hongarije van premier Viktor Orban - wiens Fidesz-partij deel uitmaakt van hun fractie. Ivo Belet: “De stemming wordt een krachtig signaal dat onze grondwaarden niet onderhandelbaar zijn.”
Artikel 7 is de ‘nucleaire drietrapsraket’ waarmee lidstaten tot de orde geroepen worden die fundamentele Europese afspraken met de voeten treden. Het Hongarije van Viktor Orban doet dat met de grondwaarden als opgesomd in artikel 2 van het EU-verdrag. Van de onafhankelijke rechtspraak over de persvrijheid tot zelfs de vrijheid van religie zoals het Nederlandse groene Europarlementslid Judith Sargentini aantoont in haar rapport dat eerder al in de betreffende commissie van het EP werd goedgekeurd. Volgende woensdag stemt de plenaire vergadering of het Parlement de Europese Raad zal oproepen de procedure onder artikel 7 te openen - die er toe kan leiden dat Hongarije zijn stemrecht in die Raad verliest. Eerder zette de Europese Commissie al de procedure in tegen Polen.
Verdeeld en nerveus
Binnen de EVP stijgt de nervositeit. Woensdag riep de Franse president Macron de partij nog op om te “kiezen tussen Merkel en Orban”. In de Europese verkiezingscampagne dreigt de Hongaarse partner een last te worden: zware hypotheek op de eigen geloofwaardigheid. De fractie is verdeeld. Een deel wil de Hongaren aan boord houden (ook al om de status van grootste fractie niet in gevaar te brengen). Een deel - met name de Scandinaven - wil nu al de banden doorknippen. Een substantieel deel zal woensdag voor ‘artikel 7’ stemmen. Onder hen ook de Belgische EVP’ers. Ivo Belet: “Het is een krachtig signaal naar Orban. Vooral ook omdat een groot deel van de fractie voor het ingrijpende instrument artikel 7 stemt - de fractie waarvan hij deze week nog zei dat hij erbij wil blijven horen. Fractieleider Manfred Weber had Orban al duidelijk gemaakt dat hij onze rode lijnen niet mag overschrijden. Concreet zijn optreden tegen de European University - en in het algemeen zijn ‘illiberale’ interpretatie van grondrechten, het gelijkschakelen van de media, de inhumane uitwassen van zijn migratiebeleid. De fractie is inderdaad verdeeld over de vraag of Fidesz nog deel kan uitmaken van de EVP. Maar er is toch wel sprake van enige hypocrisie als andere fracties pretenderen dat enkel wij dit Midden-Europese probleem hebben. Wat doen de liberalen met de xenofobe Tsjechische premier Babis? Of de sociaaldemocraten met hun Slovaakse fractiegenoten die met extreemrechts geregeerd hebben?”
Behalve de Benelux-leden stemmen woensdag Franse en Scandinavische EVP’ers voor artikel 7. Zelfs de Oostenrijkse ÖVP zou Orban in de steek laten ondanks haar coalitie met de uiterst-rechtse FPÖ. De Duitse christendemocraten zijn verdeeld CDU voor, CSU tegen. Blijft de vraag of de noodzakelijke tweederdemeerderheid gehaald wordt. Orban houdt dinsdag een verdedigingsrede in Straatsburg - de derde keer dat hij zichzelf daar uitnodigt. De stemming woensdag valt overigens samen met de laatste State of the Union van Commissievoorzitter Juncker.