“Phils spreuken waren de tweets van vandaag”
Pop-upexpo in Commanderij vertelt over leven en werk van Phil Bosmans
In de Commanderij van Gruitrode loopt tot 28 oktober een pop-upexpo over het leven en het werk van Phil Bosmans. Bezoekers krijgen er inkijk in de persoonlijke archiefstukken en het nalatenschap van Phil Bosmans. “Deze Monfortaan was een voorloper. Zijn krachtige spreuken, hefboomkaarten zoals Phil ze ooit noemde, zijn zoals de tweets die vandaag de wereld rondgaan. Tijdloze boodschappen”, zegt historicus Rombaut Nijssen.
Ter gelegenheid van Open Monumenten dag opent ook de pop-upexpo rond Phil Bosmans in de Commanderij van Gruitrode. “Er is natuurlijk het boek, maar er is nog zoveel over Phil te vinden dat zeker onderzoekswaardig is”, zegt historicus Rombaut Nijssen. We weten nog niet alles over Phil en zijn levenswerk, Bond Zonder Naam. Iedereen die aan dit verhaal kan bijdragen, kan terecht in het Huis van Phil. Wat zeker is: Bosmans was zeker geen bestofte pater”, zegt Rombout Nijssen. In 2017 deed Nijssen onderzoek naar het leven van Phil Bosmans. Zijn dagboeken waren daarbij de voornaamste bronnen. In ‘Verbeter de Wereld’, het boek dat Nijssen samen met Rick de Leeuw schreef over Phil, wordt belicht hoe zes gebeurtenissen, ondernemingen of ontmoetingen van Phil tussen zijn achttiende en vierendertigste bepalend zijn geweest voor de keuzes die hij maakte. In de Commanderij worden er nu archiefstukken, die van onder het dikke stof werden gehaald, getoond. Zo is de werkkamer van Phil minutieus gereconstrueerd en ligt er heel wat fotomateriaal en geschreven materiaal ter inzage. “Hier vind je onder meer heel wat anekdotes over Phils jonge jaren, zijn kloosterleven en zijn levenswerk Bond Zonder Naam (BZN). Natuurlijk zijn er ook documenten, dagboeken en de vele interviews en getuigenissen van mensen die hem persoonlijk gekend hebben”, vertelt cultuurcoördinator Roel Ceyssens.
Mariakapelletjes
Als jonge pater wil Phil vooral met arbeiders werken, maar hij wordt uitgezonden naar Frankrijk. “Later kan hij zijn werkkracht kwijt in Werkhuis in nood, de genadetocht O.L. Vrouw of het project van de Mariakapelletjes, de kenmerkende kapelletjes die je vandaag nog aan bomen en huizen langs alle Vlaamse wegen tegenkomt. Het zijn maar enkele projecten waarin Phil zijn hart en ziel legde. Deze Monfortaan leerde al doende hoe je een businessmodel uit kon bouwen. Ervaringen die hij later ook binnen BZN zal implementeren” gaat Rombaut verder.
Bond Zonder Naam, van oorsprong een Nederlands concept, kwam aanvankelijk in Antwerpen niet van de grond. “De Nederlandse aanpak werkte niet. Phil deed het dan maar op zijn Vlaamse manier en met veel goesting. Zo telde BZN ooit meer dan 200.000 leden, en die kregen de BZNspreuken allemaal gratis in hun bus. Een immens project dat veel inzet vergde en tot op vandaag de mensen aanspreekt”, zegt Nijssen.
Minderbedeelden
Het Huis van Phil heeft zijn thuis in het kasteel van de Commanderij. Hier komt het leven en werk van Phil Bosmans eindelijk tot zijn recht. “Phil is gekend om zijn tomeloze inzet voor de minderbedeelden, voor de gevangenen of de zogenaamde Bohemers of woonwagenbewoners. Daarnaast is er ook zijn werk in de mijnwerkerscités. Phil benaderde iedere doelgroep op eenzelfde positieve manier. En dat met thema’s die vandaag nog steeds relevant zijn”, beklemtoont Nijssen.
→ De expo is nog te bezoeken tot en met zondag 28 oktober, elke donderdag, zaterdag en zondag tussen 14 en 17 uur. Meer info www.huisvanphil.be