Gemeenten moeten opdraaien voor opruiming drugsafval
Gerecht wil kosten voor chemische dumps niet langer dragen
HASSELT - Gemeenten zullen in de toekomst zelf moeten betalen voor de opruiming van gedumpt drugsafval. Het gerecht wil de kosten niet langer dragen, tot grote onvrede van gemeentebesturen.
De afgelopen jaren worden er in de Belgisch-Nederlandse grensstreek steeds vaker gedumpte chemische producten gevonden, afkomstig van drugslabs. Tot nu toe werden de opruiming, vernietiging en eventuele sanering betaald door het gerecht, maar volgens het Drugsexpertisenetwerk van het College van Procureurs-Generaal zijn dit geen gerechtskosten. “Gerechtskosten dienen enkel om daden te betalen die belangrijk zijn voor het onderzoek. En dat is het opruimen niet”, zegt procureur-generaal Christian De Valkeneer. Het gerecht schuift de verantwoordelijkheid dan ook door richting de gemeenten. Die zijn niet te spreken over de eenzijdige beslissing. “We zijn er niet mee opgezet dat deze rekening naar de gemeenten wordt doorgeschoven”, zegt Wim Dries (CD&V), voorzitter van de Vlaamse Vereniging VVSG.
HASSELT - Gemeenten zullen in de toekomst zelf moeten betalen voor de opruiming van gedumpt drugsafval. Het gerecht wil de kosten niet langer dragen, tot grote onvrede van gemeentebesturen.
Geen maand gaat voorbij of ergens in de Belgisch-Nederlandse grensstreek worden wel vaten met chemisch drugsafval gedumpt. Soms in vrachtwagens naast de weg, maar vaak ook in de open natuur. Volgens Europol wordt per lab dat synthetische drugs produceert, gemiddeld 800 kg aan chemisch materiaal gedumpt. Telkens gaat het over erg gevaarlijke stoffen voor het milieu, zoals zwavelzuur, zoutzuur, mierenzuur, aceton en methanol. De opruiming en vernietiging van dat drugsafval werden tot nu toe als een gerechtskost beschouwd. Als de daders worden gevonden, kan het gerecht die kost tijdens het proces proberen te verhalen. Lukt dat niet of blijven de daders spoorloos, dan betaalt het gerecht uiteindelijk zelf de rekening. Van die praktijk wil het Expertisenetwerk Drugs van het College van Procureurs-Generaal nu af. “Gerechtskosten dienen enkel om daden te betalen die belangrijk zijn voor het onderzoek. En dat is het opruimen niet”, zegt procureur-generaal Christian De Valkeneer. Het gaat dan om onderzoeksdaden zoals een analyse van de stalen en eventueel DNA-onderzoek. “De opruiming van de dumpplaatsen valt daar niet onder. Hier gaat het eerder over leefmilieu en daarvoor zijn de gemeenten verantwoordelijk. Moesten wij dit blijven betalen, dan zou dat een precedent zijn. Bovendien is het budget van de gerechtskosten niet onuitputtelijk.” Het parket van Limburg bracht de gemeentebesturen de afgelopen week op de hoogte van die beslissing. De nieuwe parketrichtlijn zou ingaan vanaf zaterdag 15 september.
Ongeloof
Zou, want de brief werd vorige week op ongeloof onthaald bij heel wat burgemeesters. Zij vrezen voor hoge en vooral onvoorspel- bare rekeningen. “Wij kunnen dit simpelweg niet betalen”, zegt Huub Broers (N-VA), burgemeester van Voeren. “We hebben nu een budget van 4 miljoen euro, waarmee we alles moeten betalen, van politie tot kinderopvang. Nu komt daar ook nog eens deze opruimingskost bij, terwijl we daar als gemeente geen enkele vat op hebben. Ik denk dat we met de procureur rond de tafel moeten gaan zitten.”
“Het is bedroevend dat een praktijk die jarenlang goed was, nu plots wordt veranderd”, vindt Peter Vanvelthoven (sp.a), burgemeester van Lommel. “Waar die vaten worden gedumpt, is toch een kwestie van geluk of ongeluk. Je kan dat toch niet afwentelen op de gemeente die toevallig wordt uitgekozen? Dit zijn kosten die we als gehele samenleving moeten dragen, in plaats van het door de inwoners te laten ophoesten die er zelf ook niks aan kunnen doen.”
Afgegraven
Alleen al voor Lommel, waar regelmatig drugsafval wordt gedumpt, zou het om ruw geschat 500.000 euro gaan op jaarbasis. “Niet alleen de vernietiging is een kostelijke zaak”, zegt Vanvelthoven. “Als het gaat om lekkende vader
Peter Vanvelthoven, burgemeester Lommel
ten die in natuurgebied worden gedumpt, moet ook de grond worden afgegraven.” Vanvelthoven vraagt zich ook af hoe een gemeente deze onvoorspelbare kosten in haar begroting moet budgetteren.
Dirk De Vis, de burgemeester van Ham, ziet nog een ander probleem. “Als we de kosten voor de opruiming willen terugvorderen van de criminelen, zullen we ons burgerlijke partij moeten stellen voor de rechtbank en een advocaat moeten inschakelen. Dat zijn opnieuw bijkomende kosten voor de gemeenten. Dit is weer een opdracht die we erbij krijgen, zonder dat er geld tegenover staat.” In verschillende politiecolleges werd de zaak de afgelopen week met spoed geagendeerd, waarna bezorgde brieven vertrokken richting procureur. Dat gebeurde on- andere gezamenlijk vanuit de Noord-Limburgse politiezones Lommel, Kempenland en HANO en vanuit politiezone CARMA.
Waar die vaten worden gedumpt, is toch een kwestie van geluk of ongeluk
Overleg met VVSG
Ook de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten schaart zich achter het protest. “We zijn er niet mee opgezet dat deze rekening naar de gemeenten wordt doorgeschoven”, zegt Wim Dries (CD&V), burgemeester van Genk en voorzitter van de VVSG. De Limburgse procureur des konings Guido Vermeiren is zich bewust van het protest. “De brief heeft inderdaad tot redelijk wat commotie geleid. Met veertig procent van alle dumpings van chemisch afval in ons land, is dit natuurlijk voornamelijk een Limburgs probleem, maar het speelt zeker ook in Antwerpse grensstreek. Op dit moment is er echter nog geen reden om te panikeren. Ik heb het College van Procureurs-Generaal gevraagd om overleg.” Justitieminister Koen Geens (CD&V) laat weten dat er spoedoverleg komt tussen de VVSG en het College van Procureurs-Generaal. Intussen wordt de invoering van de nieuwe richtlijn uitgesteld.