Bruegel moet 100.000 extra bezoekers naar Bokrijk lokken
Koningspaar opent in Wenen grootste expo ooit over Vlaamse Meester
WENEN/GENK - Filip en Mathilde openden gisteren in Wenen de grootste Bruegelexpo ooit. Ook Bokrijk plant in april een bijzondere expo waarin het landschap van Pieter Bruegel centraal staat. “We mikken op 100.000 extra bezoekers”, zegt directeur Liesbeth Kees in Wenen.
WENEN - Koning Filip en koningin Mathilde hebben gisteravond in Wenen het Bruegeljaar afgetrapt met de opening van de grootste tentoonstelling ooit van de Vlaamse grootmeester. De Oostenrijkers riepen daarvoor de hulp in van Bokrijk, dat historische uitleg mocht geven bij voorwerpen, taferelen en gebruiken. “Zoals die bal waarmee de kinderen spelen. In Wenen wisten ze niet dat dat een varkensblaas is. In Bokrijk zie je letterlijk het landschap dat Bruegel schilderde”, zeggen directeur Liesbeth Kees en gedeputeerde Igor Philtjens.
Met 12 schilderijen hadden ze al de grootste collectie van Pieter Bruegel, maar 450 jaar na zijn dood heeft Wenen bijna 90 (!) schilderijen, prenten en tekeningen bijeen gekregen. Met veel moeite, want elk werk is voor miljoenen euro’s verzekerd. Het resultaat is indrukwekkend, met schilderijen van de Dulle Griet tot de Boerenbruiloft. “We kunnen die werken natuurlijk nooit naar Bokrijk halen, dat is financieel en praktisch niet haalbaar. Maar we hebben wel een grote inbreng gehad in Wenen en zetten op 6 april 2019 ons eigen Bruegeljaar in”, zegt projectleider Terenja Van Dijk van Bokrijk.
In het Openluchtmuseum gidst vanaf dan een nieuw traject langs acht locaties die het verhaal van Pieter Bruegel de Oude, zijn wereld en zijn relevantie vandaag schetsen. “Klimatologisch en qua veiligheid is het echt onmogelijk om die werken in Bokrijk te tonen. Maar wij hebben wel de wereld van Bruegel: wat hij schilderde, staat hier in het echt. De landschappen, huizen, voorwerpen die deel uitmaken van zijn schilderijen… Bruegel schilderde de gewone man, in zijn dagdagelijkse bestaan, met zijn objecten. En dat brengt Bokrijk ook, de geschiedenis van het dagelijkse leven. Dat is trouwens ook de reden waarom ons gevraagd is om historisch onderzoek bij de tentoonstelling in Wenen te leveren. Voor ons zijn die voorwerpen en gebruiken vanzelfsprekend, wij zien ze elke dag. Maar in Wenen waren ze regelmatig verrast”, benadrukt Igor Philtjens, voorzitter van Bokrijk.
Collages
Wat ook anders zal zijn: in een kunstmuseum staat iedereen te kijken naar de schilderijen, in Bokrijk sta je letterlijk in het schilderij. “Weet je dat Jozef Weyns, de bezieler van Bokrijk, bij de start zelfs speelde met het idee om het hier Bruegelheem te noemen? Omdat het openluchtmuseum bestaat uit samengestelde landschappen, net zoals de schilderijen van Bruegel collages zijn. Twee monumenten in het museum hebben ook een directe link met Bruegel: het woonhuis uit Vorselaar, dat we de Bruegelhoeve zijn gaan noemen, is een verzameling van drie hoeves en stallingen. En dan is er de Olieslagmolen van Ellikom die Weyns naar hier heeft laten brengen omdat ze stond naast wat volgens sommigen het geboortehuis van Bruegel was. Of dat echt zo is, wordt betwijfeld. Maar de molen staat er. Het moest maar eens waar zijn, dacht Weyns.”
Russen
In Wenen hebben ze vooral voor de historische details gezorgd, in Bokrijk zelf willen ze in hun tentoonstelling tonen dat Bruegel vandaag nog even modern en relevant is. Directeur Liesbeth Kees: “We mikken met de Bruegeltentoonstelling op 100.000 extra bezoekers. We kijken dan vooral naar Duitsers, Fransen en Nederlanders maar ook in mindere mate naar Chinezen, Japanners en Russen. De brochure voor de tentoonstelling is alvast vertaald in het Chinees, Japans en Russisch. We merken nu al een verschil, sinds we door Toerisme Vlaanderen geselecteerd zijn als een van de Bruegellocaties.”
Dulle Griet
Waarom het Bruegeljaar in gang geschoten wordt in Wenen, met het koningspaar en Vlaams parlementsvoorzitter Jan Peumans? Bruegel-doctoranda Katrien Lichtert: “Zij hebben de grootste collectie prenten en schilderijen. En zijn er nu inderdaad in geslaagd om wereldwijd die collectie nog uit te breiden tot 90 stuks die tot 13 januari te bezichtigen zijn.” In Wenen zijn zeker de gerestaureerde Dulle Griet, de twee ‘verenigde’ Torens van Babel en de seizoenen een aanrader, zoals Filip en Mathilde mochten ervaren. Het parcours van de tentoonstelling in Bokrijk gidst langs acht locaties, zoals Lommel Kattenbos, de Olieslagmolen van Ellikom, de speelschuur en een stukje onbekend bos waar de Wildeman wacht. Vertrekken doe je in het Kempens museumdeel, eindigen doet de route aan de schuur van Zuienkerke in Oost- en WestVlaanderen. Het parcours is anders dan je gewoonlijk volgt in het openluchtmuseum maar is wel inbegrepen in de gewone prijs. Voor gezinnen is er een game, die je ter plaatse speelt: “Het is niet de bedoeling dat iedereen met tablets of smartphones ronddwaalt. We willen mensen laten kijken, niet een soort van Pokémon-jacht hier overdoen.”
Grasmachine
Bokrijk daagt de bezoekers ook uit om te ontdekken of ze het verschil zouden zien tussen een ‘valse’ en de echte Bruegel. Via een installatie van Frits Jeuris zie je vijf schilderijen van Bruegel en één lost season: dat laatste is effectief verloren gegaan en is nu voor Bokrijk nagemaakt. “Met enkele knipoogjes: zoals een grasmachine, fietsers door het water en iemand met een iPad.”