“Een bijdrage leveren aan de strijd tegen kanker”
Achelaar ontrafelt aangetaste cellen vanuit Universiteit Maastricht
HAMONT-ACHEL/MAASTRICHT - Het oorspronkelijke plan van Alexander van der Wiel (24) uit Hamont-Achel was om via de richting biomedische wetenschappen door te stromen naar de opleiding tot arts. “Alleen was dat eerste jaar zo interessant dat ik niet meer overgestapt ben. Het ontrafelen van ziektes via het moleculair mechanisme is een prachtig mysterie.”
Het is nog een beetje wennen voor Alexander. Tot vorig academiejaar was hij student aan de Maastrichtse universiteit. Nu Alexander doctoreert, staat hij aan de andere kant en is hij het die leeftijdsgenoten begeleidt. “Het is vreemd dat studenten mij nu om uitleg vragen. Sommigen zijn zelfs even oud als ik, maar het went wel.”
Wat houdt het kankeronderzoek in dat je er doet?
“Standaardbehandelingen zoals chemo- en radiotherapie hebben niet alleen een effect op de kankercel, maar ook op het gezonde weefsel. Dat zorgt voor veel bijwerkingen die blijvende gevolgen hebben op de mentale en fysieke gezondheid van de patiënt. Daarom zijn specifiekere behandelingen nodig. Niet alleen omdat deze een hogere kans op genezing bieden, maar ook omdat we zo bijwerkingen kunnen minimaliseren. Daarom is het nodig om te kijken op welk vlak de tumor verschilt van gezond weefsel. Soms wordt er bijvoorbeeld alleen in tumoren een bepaald eiwit foutief ter expressie gebracht. Dat kunnen wij dan uitbuiten via doelgerichte immuuntherapie, een hot topic in het hedendaagse kankeronderzoek.”
Kort gezegd: je onderzoek probeert gezonde cellen meer te sparen tijdens een kankerbehandeling.
“Juist. Een andere eigenschap van die tumoren is dat ze veel sneller delen en groeien dan normale cellen. De tumor groeit als het ware zo snel dat de bloedvaten er niet meer in slagen om voldoende zuurstof aan te voeren. Dat noemen we hypoxie, wat niet voorkomt in gezonde weefsels.”
Euh, hypoxie?
“Mijn onderzoek houdt zich bezig met het bestuderen van zogenaamde ‘hypoxia-activated prodrugs’. Dat zijn geneesmiddelen die normaal niet actief zijn, maar wanneer zij in een gebied met lage zuurstofconcentratie komen dus enkel in de tumor - vindt er een chemische reactie plaats die zorgt dat het stofje extreem toxisch wordt. Zo is het dus in principe onschadelijk voor gezonde weefsels en tegelijkertijd dodelijk voor tumorcellen.”
Heeft het onderzoek al resultaten opgeleverd?
“Ja, maar omdat het om vertrouwelijke info gaat, kan ik er niets over vertellen. Het onderzoek op zich is trouwens niet nieuw, maar het stofje waarmee we werken wel.”
Hoe ben je hierin terechtgekomen?
“Een van mijn begeleiders in Maastricht zei me dat hij eventueel een project voor me had. Van het een kwam het ander. Twee maanden nadat ik afgestudeerd was, kon ik beginnen. Het is enorm interessant. Ik ben er nu een jaar mee bezig en ben in de fijne vakgroep radiotherapie beland. Bovendien worden we vroeg of laat allemaal met kanker geconfronteerd. Het is een thema dat iedereen aanspreekt. Ik ben blij dat ik dit onderzoek mag doen. Nu kan ik een relevante bijdrage leveren: niet alleen aan het ontstaan van de ziekte, maar ook aan de bestrijding.”
Ben je zelf ook al van dichtbij geconfronteerd geweest met kanker?
“Dat is onvermijdelijk. Een op de drie mensen krijgt vroeg of laat kanker. Mijn opa is er vorig jaar ook aan overleden. Een oom van mijn moeder heeft het ook gehad. Daarom haal ik veel voldoening uit mijn werk. Je ziet dat het ertoe doet en dat het kan helpen om leed te voorkomen.”
Gewone chemo- en radiotherapie hebben niet alleen een effect op de kankercel, maar ook op het gezonde weefsel. Dat heeft blijvende gevolgen voor de mentale en fysieke gezondheid van de patiënt
Alexander VAN DER WIEL