Ouderschapsverlof: graag Scandinavische landen achterna
Het maakt voor veel ouders een verschil. Het aantal ouders dat er gebruik van maakt, groeit nog altijd sinds het ouderschapsverlof in 1997 werd ingevoerd. Steeds vaker nemen ook papa’s ouderschapsverlof. In het begin was negen op de tien een vrouw, nu is één derde een man, twee derde een vrouw. Het beste bewijs dat het ouderschapsverlof beantwoordt aan een reële behoefte, ook bij papa’s. Er is wel nog een weg af te leggen: vaders blijven soms nog steken in ouderwetse rolpatronen, bedrijven zijn soms onvoldoende geïnformeerd. Sensibilisering en informatiecampagnes vinden we daarom hard nodig.
Op vraag van de Gezinsbond is het ouderschapsverlof sinds de invoering op heel wat vlakken stelselmatig verbeterd: de duur werd opgetrokken van drie naar vier maanden, de leeftijd van het kindje waarvoor je ouderschapsverlof kan nemen, steeg van 3 naar 12 jaar, er kwamen hogere vergoedingen voor alleenstaande ouders, nieuwe categorieën werkenden en meemoeders kregen ouderschapsverlof. En we zijn blij dat er vandaag, als alles verloopt zoals aangekondigd, opnieuw een stapje wordt gezet in de verbetering van het ouderschapsverlof. In juli van dit jaar stemde het Federaal Parlement immers een wet die het ouders mogelijk maakt om nog flexibeler ouderschapsverlof te nemen. Wie voltijds werkt, zal het ouderschapsverlof kunnen opnemen per halve dag in de week, één dag om de twee weken of kunnen opsplitsen in weken. Wie halftijds werkt, zal het ouderschapsverlof kunnen opnemen per maand.
Is het ouderschapsverlof dus perfect? Neen, nog lang niet. Vergeleken met andere landen in Europa is het verlof nog te kort en is de vergoeding te laag. Voor alleenstaande ouders en gezinnen met een laag inkomen blijft ouderschapsverlof opnemen financieel moeilijk. Zelfstandigen hebben er nog geen recht op, en ook wie nog geen jaar bij zijn werkgever werkt, kan er geen gebruik van maken. Ook de nieuwe flexibiliteit is niet voor alle werknemers gegarandeerd: om 1/10de ouderschapsverlof of de week-om-weekregeling te krijgen, moet je werkgever akkoord gaan. Dat is jammer, want niet alle werkgevers zullen soepel omspringen met de vragen van hun werknemers.
Wij hopen dat weldra iedere ouder in welk statuut en met welke anciënniteit dan ook, zes maanden flexibel ouderschapsverlof per kind kan nemen terwijl hij of zij pensioen blijft opbouwen en een vergoeding krijgt ter hoogte van het minimumloon. Zonder in de problemen te komen op het werk. Dat deze droom haalbaar is, bewijzen onder meer Duitsland, Zweden, Noorwegen, Finland en Denemarken. Welvarende landen met een hoge productiviteit, veel vrouwen met betalend werk en hoge scores voor het welbevinden van kinderen. Laten we dat voorbeeld volgen.