Provincie
Het zijn zondag ook provincieraadsverkiezingen en dan laait traditiegetrouw de discussie over het voortbestaan van de provincies weer op. Al tientallen jaren vechten voor- en tegenstanders een oorlogje uit over de zin en onzin van dit wat onbekende intermediaire bestuursniveau. Maar dit keer is het menens. De provincieraadsverkiezingen van zondag kunnen historisch worden omdat ze de laatste waren.
De pleitbezorgers van het provinciaal niveau argumenteren dat Limburg geen grootsteden heeft en daarom nood heeft aan een sterk provinciebestuur. Kan wel zijn, maar de laatste jaren is de slagkracht van de provincies verschrompeld, met instemming trouwens van de grote voorstanders van de provincies zoals CD&V. Regeringspartner N-VA gaat duidelijk voor de afschaffing, terwijl Open Vld warm en koud blaast. Ze zijn voor de afschaffing van de provinciebesturen, behalve in Limburg.
Na deze verkiezingen beginnen de afgeslankte provinciebesturen met nog minder bevoegdheden aan hun misschien wel laatste legislatuur. Als we de peilingen mogen geloven, wordt N-VA in de Limburgse provincieraad de grootste partij. Ze claimen het initiatiefrecht om een coalitie te vormen, maar vinden in de andere beleidspartijen geen partners voor het nieuwe provinciebestuur. Dat is vrij logisch omdat N-VA de provincie alleen nog maar palliatief wil behandelen in afwachting van de definitieve afschaffing. CD&V, Open Vld en sp.a zoeken nu nieuwe uitdagingen om de provincie na 2024 in leven te houden. Mobiliteit moet voor CD&V en sp.a het nieuwe zwaartepunt vormen. Voor Open Vld wordt de nieuwe provinciale uitdaging de invulling van de vele vacatures op de arbeidsmarkt.
In ons ingewikkeld landje botsen die goede provinciale voornemens met de Vlaamse en federale beleidsniveaus. De provincieraad of deputatie hebben zich met mobiliteit of vacatures nooit mogen moeien. Laat staan een afgeslankte provincie. Als Limburg meer treinen of snelwegen wil, moeten de Limburgse parlementairen en partijbonzen in Brussel op tafel slaan. Als werklozen moeten geactiveerd worden, is dat werk voor de VDAB. De sterfhuisconstructie van de Vlaamse regering - afslanken en bevoegdheden afnemen - begint haar vruchten af te werpen. Het wordt voor de provincies moeilijker en moeilijker om zich als intermediair niveau waar te maken. Vooral deze legislatuur heeft dat zijn sporen nagelaten en leken de provinciebestuurders soms in een winterslaap gevallen. Na de parlementsverkiezingen van mei volgend jaar komt onvermijdelijk het verdict en doet de nieuwe Vlaamse regering mogelijk definitief het licht uit. In dat geval krijgen we nu de laatste provincieraadsverkiezingen.
De provincieraadsverkiezingen van zondag kunnen historisch worden omdat ze de laatste waren