Extremisme en opportunisme
Toch wel even schrikken, als je op het internet een stemtest doet en je komt uit bij Vlaams Belang. VB-voorzitter Tom Van Grieken nodigde mij via Twitter prompt uit op hun gezinsdag in Plopsaland. Andere stemtesten stelden mij gerust, al was de uitkomst telkens iets anders. Op gemeentelijk vlak kunnen extreme partijen best goede ideeën hebben. Toch stellen N-VA, CD&V en Open Vld dat zij onder geen beding met Vlaams Belang of PVDA willen besturen. Ze hebben daar niet eens een cordon sanitaire voor nodig. Ondemocratisch is dat niet, want democratie betekent gewoon een meerderheid vormen.
Extremistische partijen uitsluiten zou eigenlijk vanzelfsprekend moeten zijn. Hun gemeentelijke voorstellen kunnen goed zijn, maar het fundament van deze partijen is dat niet. Na een kortstondige poging om ‘fatsoenlijk rechts’ te worden, is Vlaams Belang vandaag onmiskenbaar een partij die – om de woorden van Gerolf Annemans te citeren – terug ‘vuil’ wil zijn. Dat betekent voortbouwen op angst en haat, en de ontkenning van de gelijkwaardigheid van mensen. De ideologie van PVDA gelooft dan weer enkel in verkiezingen op weg naar een éénpartijensysteem. Een partij waar plaats is voor mensen die dwepen met dictaturen als Cuba, NoordKorea en Venezuela, kan niet democratisch zijn. Geen toeval dat de teksten van het door hen in Brussel mee georganiseerde ‘Internationaal Communistisch Seminarie’ uit 2012 intussen van het internet verdwenen zijn. Als PVDA ondubbelzinnig afstand zou nemen van de communistische internationale en haar ideologie, kan zij een democratisch links alternatief zijn. Vandaag is ze dat niet.
Bij beide partijen zijn heel wat mensen actief die het goed voor hebben met de samenleving. Deze partijen afwijzen, mag daarom niet zeggen dat deze mensen voor eeuwig de rug toegekeerd moeten worden. Wie oprecht afstand neemt van extremisme, moet zich elders kunnen engageren. Om te vermijden dat dit ‘om de schijn’ zou gebeuren is een grondige overgangsperiode aangewezen. De kartellijst Voluit in Beringen is daarvan geen goed voorbeeld. De liberalen van Open Vld, die historisch zwak staan in Beringen, hebben er een lijst gevormd met als lijsttrekker voormalig Vlaams Belang-kopstuk Bert Schoofs. Tot bij de laatste verkiezingen, toen hij niet herkozen werd, was hij er nog parlementslid en lid van het nationaal partijbestuur. Schoofs is een getalenteerd man, maar deze snelle switch is niet geloofwaardig. Hier had meer tijd overheen moeten gaan. Partijen die vandaag principieel zijn in de afwijzing van extremisten, zijn dat blijkbaar veel minder als een opportuniteit zich aandient.