Positie Saudische kroonprins wankelt door zaak-Khashoggi
Amerikanen geven Saudi’s “nog enkele dagen tijd”
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo heeft gisteren verslag uitgebracht bij president Trump over zijn gesprekken met de Saudische kroonprins. Volgen sommige bronnen is er in Saudi-Arabië een raad van wijzen bijeengeroepen om te beslissen over diens lot.
Ruim twee weken na de verdwijning van de Saudische dissidente journalist Jamal Khashoggi in Istanboel is er buiten de Amerikaanse president Trump niemand meer die er aan twijfelt dat de man vermoord is. De crisis heeft zo’n omvang aangenomen dat in Saudi-Arabië in alle discretie een ‘raad van wijzen’ al enkele dagen in conclaaf zou zijn om te beslissen over het lot van kroonprins Mohammed bin Salman (MBS). Volgens de Franse krant Le Figaro, die het nieuws vernomen en naar eigen zeggen ook bevestigd gekregen heeft, is die raad samengesteld uit vertegenwoordigers van de zeven takken van de (zeer grote) Saudische koninklijke familie, en adviseert zij de koning over opvolgingskwesties. De raad zou koning Salman kunnen aanbevelen een nieuwe vicekroonprins te benoemen. Als MBS een machtige prins naast zich zou krijgen als vicekroonprins, zou dat kunnen betekenen dat zijn dagen als feitelijke heerser van SaudiArabië geteld zijn. Ondertussen zeggen steeds meer zakenlui en politici af voor de prestigieuze economische conferentie ‘Davos in de woestijn’ die kroonprins Mohammed georganiseerd heeft. Die conferentie moet over een week beginnen, maar gisteren hebben onder meer de ministers van Handel van Frankrijk, Groot-Brittannië en Nederland, en directeur Christine Lagarde van het IMF, afgezegd. Gisteravond zegde ook de Amerikaanse minister van Financiën Steven Mnuchin af, een sterke aanwijzing dat ook de VS hun geduld beginnen te verliezen.
Zakelijke banden?
Amerikaans buitenlandminister Mike Pompeo, die donderdag bij president Trump verslag uitbracht van zijn gesprekken in Riyad en Ankara, zegt dat de VS de Saudi’s “nog enkele dagen” geven voor hun “onderzoek”. Maar hoe langer de zaak aansleept, hoe moeilijker het voor Trump wordt om de Saudi’s te blijven steunen. Hier en daar wordt al de vraag gesteld of Trump misschien zakelijke verplichtingen heeft aan de Saudi’s. Gisterenavond (Belgische tijd) verklaarde Trump dat “het er zeker op lijkt” dat Khashoggi dood is, en dat als onderzoek aantoont dat Saudi-Arabië betrokken is, de VS met een “heel sterke verklaring” zullen komen. Trumps suggestie dat de moord het werk zou zijn van “losgeslagen elementen”, of de Saudische officieuze versie dat Khashoggi gedood zou zijn tijdens een “uit de hand gelopen ondervraging”, worden in ieder geval steeds moeilijker vol te houden naarmate er in Turkije meer details uitlekken. Trump vroeg gisteren nog dat de Turken de klankopname van de moord aan de VS zouden bezorgen “als ze bestaat”. Het antwoord uit Turkije was snel en duidelijk: de VS hebben ze al. Volgens de Turkse bronnen die dagelijks details vrijgeven van wat er in het Saudisch consulaat in Istanboel is gebeurd, hebben zowel de VS als Saudi-Arabië een kopie gekregen van de geluidsopname.