Mercurius

BepiColombo zeven jaar op weg naar planeet

Verrassend veel. BepiColombo, het ruimtetuig van Europees-Japanse makelij dat afgelopen nacht is gelanceerd, is pas het derde dat bij Mercurius op bezoek gaat, na de Amerikaanse Mariner 10 (1974-1975) en Messenger (20112015), en pas het tweede dat in een baan om de planeet zal worden gebracht. De delicate ligging van Mercurius vlak bij de zon is de verklaring voor die schaarse visites. Die maakt ruimtereizen in die richting een technisch huzarenstukje, waardoor er nog flink wat gaten zitten in onze kennis van de vol kraters zittende planeet, die met een afstand van gemiddeld 60 miljoen kilometer dichter bij onze ster staat dan alle andere planeten (de afstand aarde-zon is 150 miljoen kilometer).

Bijvoorbeeld: hoe komt Mercurius in zijn gloeiend hete uithoek van het zonnestelsel aan ijs bij zijn polen? De meest voor de hand liggende theorie is dat dit door planetoïden zou zijn aangeleverd. Bevestiging daarvan kan de hypothese steunen dat ook de aarde aan haar meeste water is gekomen door een bombardement uit de ruimte van waterhoudende kometen en planetoïden. Daarnaast zijn astronomen benieuwd naar de sterkte van het magneetveld van Mercurius, dat kan onthullen in hoeverre de planeetkern nog vloeibaar is en uit welke elementen hij bestaat: ijzer, nikkel, zwavel? Ook de magnetosfeer en de interactie ervan met de zonnewind maken nieuwsgierig: is vanop Mercurius soms poollicht te zien, zoals vanop aarde? Een heleboel. Als alles volgens plan gaat, werd de BepiColombo zaterdagochtend in de vroege uurtjes gelanceerd vanop Kourou in Frans Guyana, aan boord van een Ariane 5. Die draagraket heeft een goede reputatie, maar er staan ook mislukte lanceringen op haar conto.

Ook onderweg wordt het spannend. BepiColombo reist niet in rechte lijn naar de planeet: om aan de zwaartekracht van de aarde te ontkomen en niet vervolgens in het zwaartekrachtveld van de zon te worden gevangen, zijn negen scheervluchten langs de Aarde, Venus en Mercurius nodig. Die geven de sonde de benodigde zwaartekrachtzwiepen om uiteindelijk in een stabiele baan rond Mercurius te belanden, zonder abusie- Als alles volgens plan

is verlopen, is zaterdagochtend een Europees ruimtetuig

naar de planeet Mercurius vertrokken. Welke verrassingen heeft die kleinste

planeet uit het zonnestelsel nog voor

ons in petto? velijk te worden ingevangen in een baan rond de zon.

Is BepiColombo eenmaal op bestemming, dan moet hij er alles aan doen om niet te worden geflambeerd door de straling van de zon. Temperatuurschommelingen bij het vrijwel atmosfeerloze Mercurius kunnen oplopen tot liefst 600 graden, en ook wordt de planeet onafgebroken bestookt door de zonnewind, een stroom van energierijke geladen deeltjes die sletig kan uitpakken voor een aards ruimtetuig. De levensduur van BepiColombo wordt daarom op hooguit twee jaar begroot.

2 Wat kan er misgaan?

3 Wie gaat dat betalen?

De BepiColombo-missie kost 1,6 miljard euro, voor rekening van de Europese en Japanse ruimtevaartorganisaties. Voor de Esa is het een van de duurste projecten die zij ooit heeft bekostigd, de Jaxa heeft nooit eerder zoveel aan een internationaal ruimtevaartproject bijgedragen.

4 Wanneer mogen we de

eerste selfie verwachten?

Pas over dik zeven jaar. Zo lang duurt het voor BepiColombo bij Mercurius arriveert en zijn twee sondes (een Europese en een Japanse) heeft uitgezet in een baan om de planeet. Hoewel het ruimtetuig koers bijzet met zijn ionenmotoren op zonne-energie, kost het acht keer meer energie, en veel meer reistijd, om vanop aarde bij Mercurius te komen dan bij onze buurplaneet Mars.