Waarom de belofte dat MediaMarkt in het centrum zou blijven niets waard blijkt te zijn
Ondernemer Roland Duchâtelet wijt leegstand aan Ikea-site
HASSELT - Dat MediaMarkt verdwijnt uit het centrum van Hasselt, is volgens ondernemer Roland Duchâtelet het gevolg van “de SALKpolitici die ervoor gezorgd hebben dat een mooi groengebied is opgeofferd om de handel in de kernstad verder kapot te maken”. De Ikea-site waar de nog overblijvende MediaMarkt ligt, verzwakt in zijn ogen het stadscentrum. MediaMarkt is trouwens niet het enige lege winkelpand in de TT-torens. Het vroegere United Brands staat al lang leeg, en de H&M is er ook al vertrokken.
“De infrastructuur voor de Ikeasite is betaald met belastinggeld en dat ging allemaal heel erg snel”, herinnert Duchâtelet zich nog goed. Ikea opende haar Hasseltse vestiging in februari 2016, de MediaMarkt volgde samen met Kwantum, Maisons du Monde en X2O in november 2017. “Maar de mensen die bij Ikea winkelen of eten, trekken daarna niet meer de stad in”, zegt Duchâtelet. “Zo’n sites aan de rand verzwakken de stadscentra in plaats van ze te versterken. Toen wij in Sint-Truiden Stayen hebben gebouwd, hebben we Blokker geweigerd omdat die ook in de stad al een winkel hadden.” Stayen herbergt naast een hotel, café en voetbalclub STVV ook verschillende winkels.
“In Hasselt is de afstand tussen Ikea en het centrum ook groot, je wandelt niet verder de stad in”, vervolgt de Truiense ondernemer. “Zelfde verhaal in Maasmechelen Village, ook een initiatief van de overheid. Ook daar heb je geen synergie met het stadscentrum. In het centrum van Maasmechelen was er vroeger ook meer te beleven.”
Excuus om te bouwen
Dat de Ikea-site een SALK-project was en dus een reconversieproject voor Limburg, zit Duchâtelet hoog. Met het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (afgekort als SALK) wilde de Vlaamse regering de economische impact van de sluiting van Ford Genk en de toeleveranciers milderen. Duchâtelet trok daar vroeger in zijn columns in onze krant ook al tegen van leer. “Ze hebben me la-
Winkelsites aan de rand van de stad verzwakken het centrum. Zelfde verhaal in Maasmechelen Village, ook daar was er vroeger in het centrum meer te beleven Roland DUCHÂTELET
ten weten dat de politici die het SALK geschreven hebben, daar slechtgezind over waren. Ook de werkgeversorganisaties hebben er schuld aan, want zij hebben ook ingestemd met die site. Volgens mij hebben ze SALK gewoon gebruikt als een excuus om die Ikea daar snel te bouwen.”
Online is er meer
Volgens winkelexperts is de uittocht van MediaMarkt geen alleenstaand geval. “Het probleem van MediaMarkt is dat de producten die ze in de stadscentra aanboden – zoals dvd’s en videogames – steeds minder fysiek bestaan”, zegt Gino Van Ossel, professor retail aan de Vlerick Business School. “Dat is allemaal gedigitaliseerd. De sterkte van de MediaMarkt was het grote aanbod, maar op het internet is het aanbod nog veel groter. Ze zijn hun formule dus aan het herdenken. Hasselt is geen alleenstaand geval, in Mechelen en in Gent zijn ze ook weg uit het centrum.” Ook de veranderende winkelgewoontes van de klant spelen mee. “Door de e-commerce zijn er gewoon te veel winkels. In de modesector alleen al wordt bijvoorbeeld 15 procent online gekocht. Maar klanten gaan niet 15 procent méér kopen, en dus is er minder fysieke winkelruimte nodig.” De expert ziet twee mogelijkheden om het probleem van lege winkels in stadscentra op te lossen: het bestaande aanbod moet krimpen, en lege winkels moeten een andere bestemming krijgen, woningen bijvoorbeeld. Lege winkels betekent ook dat de huurprijzen dalen. Volgens iemand met veel ervaring in die winkelsector, is dat al 10 jaar volop bezig. “De topjaren waren die voor de crisis van 2008. Toen kon je voor een pand 400 euro per vierkante meter, per jaar aan huur vragen. Intussen is dat gedaald tot 150 à 200 euro. De tijd van grote panden van 5.000 m2 is ook voorbij, de nieuwe winkels zijn hooguit 2.000 m2 groot.”
Waren er geen garanties?
Ook volgens Van Ossel kunnen lokale besturen wel degelijk een grote rol spelen. “Vaak krijgen grote winkels pas een vergunning om aan de rand te liggen als ze afspreken dat ze ook in de stad blijven.”
Ook voor de twee vestiging van de MediaMarkt werd zo’n belofte destijds gemaakt. In november 2017 zei Hasselts schepen van Lokale Economie Tom Vandeput (CD&V) in onze krant nog dat hij garanties had gekregen dat MediaMarkt in de stad zou blijven. “MediaMarkt garandeert ons dat ze ook in het TT-center actief blijven”, luidde het toen. Dinsdag klonk een ander geluid. Over de sluiting van het filiaal in de TT-wijk zei de economieschepen “machteloos te staan als stadsbestuur”.
Die “garanties” waar Vandeput in 2017 mee schermde waren volgens de uitleg die Unizo Hasselt indertijd kreeg een ‘letter of intent’, een intentiebrief zeg maar. “Maar die brief hebben we nooit mogen zien”, zegt een woordvoerder van Unizo Hasselt. “Het lijkt in elk geval niets waard te zijn. Als we hadden geweten dat de Ikeasite het centrum leeg zou zuigen, dan hadden we daar nooit mee ingestemd. Voor die multinationals wordt de rode loper uitgerold, maar als ze willen vertrekken kan je daar zelfs geen ernstig gesprek mee voeren.”
Ook over de Blauwe Boulevard zijn er trouwens afspraken gemaakt: winkels uit het centrum mogen de eerste drie jaar niet naar daar verhuizen. Die afspraken zijn wel opgenomen in de socioeconomische vergunning, en zijn dus wel afdwingbaar.
Als we hadden geweten dat de Ikea-site het centrum leeg zou zuigen, dan hadden we daar nooit mee ingestemd
Unizo Hasselt