Onderzoek naar geboortes van baby’s zonder armen “Geen toeval”
Mysterie rond hoge aantal kinderen met afwijking in Franse dorpen
PARIJS - In drie Franse dorpen werden, op een periode van enkele jaren, abnormaal veel kinderen geboren zonder hand(en) of arm(en). Pas jaren nadat het fenomeen voor het eerst gesignaleerd werd, komt er nu een grondig onderzoek.
Het was epidemiologe Emmanuelle Amar die in 2014 al aan de alarmbel trok. Zij is de directrice van het ‘Register van aangeboren afwijkingen in de Rhône-Alpes’ (Remera). Amar had vastgesteld dat er in het departement van de Ain, in het oosten van Frankrijk, tussen 2009 en 2014 en in een straal van 17 kilometer rond het dorp Druillat zeven kinderen geboren waren met een afwijking aan hun bovenste ledematen. De baby’s hadden maar één hand, geen onderarm, of helemaal geen arm(en). Dat waren veel gevallen op zo’n kleine oppervlakte, 56 keer meer dan statistisch verwacht kon worden. Remera signaleerde het fenomeen aan het nationale agentschap Santé Publique France (SPF). Zonder gevolg.
Nog meer gevallen
Intussen bleken er ook clusters van gelijkaardige misvormingen aan de andere kant van Frankrijk opgedoken te zijn. In Guidel, een gemeente met zo’n tienduizend inwoners in Bretagne, werden tussen 2011 en 2013 vier dergelijke baby’s geboren. In Mouzeil, in de Loire-Atlantique, waren het er drie, in 2008 en 2009. Ook die gevallen werden gemeld aan Parijs, toen ze ontdekt werden.
Pas begin oktober van dit jaar, nadat er berichten in de pers waren verschenen, kwam Santé Publique France met een rapport over een eerste onderzoek. Het aantal gevallen in Bretagne en Loire-Atlantique was inderdaad abnormaal, was de conclusie. Maar in de Ain zag het agentschap “geen probleem”. Volgens SPF had Remera methodologische fouten gemaakt en was het aantal gevallen statistisch gezien niét abnormaal. Dat leidde tot een lange discussie. Volgens de krant Le Monde werd het Emmanuelle Amar in Parijs kwalijk genomen dat ze naar de pers was gestapt. De ‘klokkenluidster’ dreigde haar instelling te moeten sluiten, omdat haar financiering afgesloten zou worden.
Pesticiden?
De ouders van de baby’s hebben nog altijd geen verklaring voor de afwijkingen. Uit lange vragenlijsten die ze beantwoordden over hun levenswijze, beroep, voeding, alcohol-, drugs- en medicijnengebruik tijdens de zwangerschap bleek geen overeenkomst af te leiden tussen de getroffenen. Behalve dan dat ze (bijna) allemaal op GUIDEL - De Belgische huisarts Isabelle Taymans beviel in 2012 toen ze met haar man in Guidel woonde - van een dochtertje dat geen linkerhand bleek te hebben. De jaren daarop ontdekte ze dat er in de gemeente nog drie kinderen waren met deze afwijking. Alle vier geboren op een tijdspanne van 1,5 jaar. “Dat kon geen toeval meer zijn.” Taymans alarmeerde de overheid. Ze is tevreden dat er eindelijk een echt onderzoek komt. “Het heeft wel erg lang geduurd.”
het platteland, midden in de velden, woonden. Zou het gebruik van een pesticide de oorzaak kunnen zijn, zoals Emmanuelle Amar al vermoedde? Of lag het misschien aan een product dat in de diergeneeskunde gebruikt wordt? Het antwoord is er nog altijd niet. Pas toen er vragen gesteld werden in het parlement, kwam er wat meer schot in de zaak. Begin vorige week kondigden de ministers van Volksgezondheid en van Milieu aan dat ze op zoek zouden gaan naar de oorzaak. Intussen blijkt het probleem overigens nog groter dan gedacht. Dinsdag maakte Remera bekend dat er een achtste geval is van een kind dat, ook tussen 2009 en 2014, geboren is zonder armpjes in dezelfde streek rond Druillat. Enkele uren later volgde een mededeling van SPFdat het agentschap in de Ain nog elf verdachte gevallen ontdekt heeft, waarvan een aantal geboortes tussen 2000 en 2009.