Beeldenstorm op oorlogsmonument
Beeldjes van WO I-kunstwerk van Koen Vanmechelen ontzettend populair
IEPER - Officieel mogen vanaf vandaag pas bezoekers aan de Palingbeek bij Ieper een beeldje van het kunstwerk ComingWorldRememberMe van Koen Vanmechelen gaan afhalen. Maar gisteren was er al een heuse ‘beeldenstorm’ aan de gang waarbij mensen soms met zakken vol beeldjes naar huis keerden. Ondertussen geraakte ook bekend dat een deel van het werk dat de slachtoffers van Wereldoorlog I op Vlaamse bodem eert toch een permanente plek krijgt in de Palingbeek, iets waar veel bezoekers op hadden gehoopt.
Koen Vanmechelen was gisteren in domein de Palingbeek aanwezig voor een persconferentie over de afbouw van het project. Hijzelf heeft niet gemerkt hoe mensen bezig waren om hele zakken met beeldjes mee naar huis te nemen. Lokale media spraken over diefstal en politieagenten die niets mochten ondernemen. “De communicatie is altijd geweest dat mensen vanaf 15 november een beeldje konden komen afhalen, maar blijkbaar zijn er mensen die niet tot dan hebben willen wachten”, zegt Vanmechelen. “We rekenen op de integriteit van mensen, want daar staat dit kunstwerk voor. Je kan niet zomaar iets gaan doen met een beeldje dat symbool staat voor iemand die zijn leven heeft gegeven tijdens Wereldoorlog I voor onze toekomst en onze vrijheid. Wie een beeld gaat afhalen, verbindt zich er sowieso toe dat het niet mag verkocht worden. De bedoeling is dat mensen het thuis in ere bewaren tot er hopelijk nog een moment komt dat we alle 600.000 beeldjes nog eens kunnen samenbrengen. Als je nu ziet dat er mensen soms hele zakken meenemen, kan je moeilijk zeggen waarom ze dat doen. Het is immers ook mogelijk dat iemand meerdere beeldjes meeneemt voor familie of mensen die niet zelf ter plekke kunnen komen.”
Geen repressie
Myriam Vanlerberghe, gedeputeerde van Erfgoed in West- Vlaanderen, geeft toe dat ze verrast zijn met de opkomst van mensen die nu al beeldjes komen ophalen. “In al die maanden is dit werk met heel veel respect behandeld: niemand heeft beeldjes meegenomen. Maar nu 11 november voorbij is en nog eens in het nieuws is gekomen dat mensen de beeldjes kunnen afhalen, zijn velen al in actie geschoten. Misschien omdat ze schrik hebben dat er geen meer zullen zijn als ze niet snel genoeg handelen. Maar het gaat hier om 600.000 beeldjes: een gigantische hoeveelheid, dus daar maak ik me geen zorgen over. Je kan ook niet verwachten dat na al die maanden van respectvol afwachten je nu plots heel repressief gaat optreden en tegen mensen gaat zeggen dat ze niet zomaar een hoeveelheid beeldjes kunnen meenemen. Wat als er iemand uit Limburg naar hier komt en zegt de beeldjes mee te nemen voor zijn familieleden? Daar kan je toch niet tegen ingaan?”
50.000 beeldjes blijven
Intussen is beslist dat een gedeelte van het werk van Koen Vanmechelen een permanente plek krijgt in de Palingbeek. Sinds de installatie eerder dit jaar werd opgesteld, zakten 257.000 bezoekers af om het kunstwerk te bekijken. Velen van hen hoopten dat het werk er permanent kon blijven. Omdat ComingWorldRememberMe in beschermd natuurgebied ligt, was sowieso afgesproken dat het om een tijdelijke installatie ging. “Maar het grote ei waaruit alle beeldjes vloeien krijgt een vaste stek”, zegt Koen Vanmechelen. “Nog altijd in domein de Palingbeek, maar buiten beschermd natuurgebied. Uit het ei zullen 50.000 kleine beeldjes vloeien. Beeldjes gemaakt door kinderen. De nieuwe generatie. Zo blijft het symbolische aspect van het werk bewaard, want ComingWorldRememberMe drukt hoop uitdrukt voor vrede in de toekomst.”
USB-stick
Ook het bronzen beeld (hierboven), een kluwen van kippenpoten dat een nest vormen rond een ander ei, blijft ter plekke. Net als alle 600.000 dogtags (militaire ID-plaatjes) in een vitrine aanwezig blijven met daarop de namen van alle slachtoffers die er op Vlaamse bodem zijn gevallen tijdens WO I. “In het bronzen werk hebben we een USB-stick gestoken met alle namen van mensen die een beeld hebben gemaakt én alle namen van de slachtoffers.” Bilzenaar Petrus Vanlessen, die zelf meerdere beeldjes heeft gemaakt, is alvast van plan ze weer op te halen. “Ik leerde het project al in vroeg stadium kennen toen ik een paar dagen op vakantie was in Ieper. Ik suggereerde aan de stad Bilzen om een atelier van ComingWorldRememberMe naar hier te halen. Met succes: er werden hier meer dan 2.500 beeldjes gemaakt. Met 50 mensen uit Bilzen zijn we al die beeldjes in Ieper gaan plaatsen. Iedereen die toen een beeldje heeft gemaakt in Bilzen, heeft van de dienst Cultuur een mailtje gekregen dat ze weer beschikbaar zijn. Veel mensen willen ze nu gaan ophalen. We willen er graag een vervolg aan geven met een kunstproject in Bilzen zelf. Maar het idee daarvoor moeten we eerst bespreken met Koen Vanmechelen, die zijn toestemming moet geven.”
→
We rekenen op de integriteit van mensen. Je kan niet zomaar iets gaan doen met een beeldje dat symbool staat voor iemand die zijn leven heeft gegeven voor onze vrijheid Koen VANMECHELEN
Kunstenaar