MAY KRIJGT STEUN VAN REGERING VOOR BREXIT-DEAL
Britse kabinet geeft steun aan akkoord met EU
De Britse premier Theresa May heeft gisteren een eerste horde genomen op weg naar de goedkeuring van de ontwerp-Brexitdeal. In urenlang overleg slaagde ze erin de steun van het kabinet te krijgen voor het voorakkoord dat dinsdag met de EU bereikt werd.
Het Britse kabinet heeft gisteren zijn steun uitgesproken voor het ontwerp van scheidingsakkoord dat onderhandelaars van het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie een dag eerder rondkregen. Het was het “collectieve” – niet het unanieme – oordeel van het kabinet dat dit akkoord rond de Brexit in het landsbelang was, “het beste dat kon onderhandeld worden”, aldus premier Theresa May in een verklaring.
De Britse premier zei dat de beslissing “niet licht” genomen was, “na een lang, gedetailleerd en passioneel debat”. “De keuzes die voor ons lagen waren moeilijk, vooral in verband met de NoordIerse backstop”, zei May. “Ik geloof echt dat deze beslissing in het belang is van het volledige Verenigd Koninkrijk. De weg vooruit is nu duidelijk. We zullen opnieuw controle krijgen over ons geld, onze wetten en onze handel.”
“Moeilijke dagen”
“Er liggen nog moeilijke dagen voor ons”, zei May, zinspelend op haar volgende opdracht: het akkoord door het Britse parlement loodsen. “Het is mijn taak de besluiten toe te lichten. Ik zal dat morgen in het parlement doen”, besloot ze haar korte verklaring. Het Britse kabinet was gisteren om twee uur lokale tijd in Downing Street 10 samengekomen voor een vergadering die drie uur zou duren maar twee uur uitliep. Ministers kregen naar verluidt onbeperkte tijd om hun standpunt toe te lichten. De aangekondigde persconferentie werd geschrapt. Veel Lagerhuisleden hadden geëist dat de premier eerst het parlement op de hoogte zou brengen van het kabinetsbesluit.
“Vazalstaat”
Inzet van de passionele discussie aan de kabinetstafel was zonder twijfel vooral de backstop, het ‘vangnet’ dat moet vermijden dat er een harde grens ontstaat tussen Ierland en Noord-Ierland zolang er nog geen definitief handelsakkoord is tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. De tekst voorziet dat het hele VK “tijdelijk” lid van de douane-unie blijft. Voor Noord-Ierland komen er bovendien aparte maatregelen zodat het dichter bij de EU aansluit. Door het verlengde lidmaatschap van de douane-unie kan het Verenigd Koninkrijk binnen de EU blijven handel drijven zonder douanehinder. Het moet dan wel alle Europese regels volgen zonder daar greep op te hebben. Brexitboegbeeld Boris Johnson herhaalde gisteren dat het land daardoor een vazalstaat van de Europese Unie wordt (zijn kompaan Jacob Rees-Mogg had het zelfs over slavenstaat). En niet alleen Brexiteers beoordeelden het compromis als onaanvaardbaar. Ook een volbloed Remainer als oud-premier Tony Blair noemde het gisteren een “capitulatie”. De nationalistische en pro-Europese Schotse first minister Nicola Sturgeon vond het akkoord “de ergst mogelijke optie voor Schotland”.
Mijnenveld
Met de instemming van het kabinet – zonder de voorspelde ontslagen – heeft Theresa May één horde genomen. Maar de moeilijkste komt nu. De premier wil de deal liefst voor het kerstreces door het Lagerhuis krijgen. May moet op zoek naar een meerderheid in een Lagerhuis dat een Brexitmijnenveld is. De Britse volksvertegenwoordiging telt 650 zetels. Omdat de zeven Sinn Feiners hun zetels niet bezetten en er altijd wel een paar parlementsleden zich onthouden, ligt de meerderheid rond 320 zetels. De Conservatieven hebben er 315. May regeert met de Noord-Ierse DUP (10 zetels) die de voorbije dagen al forse, afwijzende kritiek op het akkoord had, nog voor ze het kon inzien. De Conservatieve gelederen zelf zijn diep verdeeld. Zeker 40 parlementsleden zijn Brexiteers met verschillende graad van hardheid. Maar er zitten ook principiële Remainers (10 tot 20) op de Conservatieve banken. Grootste oppositiepartij Labour (257 zetels) is evenmin een hecht blok. De partij telt een minderheid harde Brexiteers. Leider Jeremy Corbyn, ook geen eurofiel, heeft altijd voorgehouden dat de uitslag van het referendum gerespecteerd moet worden. Gisteren wierp hij May tijdens het wekelijkse vragenuurtje nog voor de voeten dat ze het parlement de keus liet tussen een “mismeesterde deal” en “geen deal”. Binnen Labour zijn er echter ook veel Remainers die, tegen hun leider in, voor een tweede referendum opkomen. Voor Labour speelt ook sterk dat er bij een val van de regering nieuwe verkiezingen komen waarin de partij volgens de peilingen op winst staat.
De Schotse nationalisten (35 zetels) en de pro-Europese LibDems (12 zetels) stemmen zeker tegen.
No deal
Als het Lagerhuis het plan afschiet, is de chaos compleet. De kans is groot dat May dan opstapt en er nieuwe verkiezingen komen. Intussen tikt de klok verder naar 29 maart, de Brexitdatum. De belangrijkste hoop van May is dat een meerderheid van het Lagerhuis dat no deal-scenario met Britse redelijkheid wil vermijden. Het Brexitdebat toont echter aan dat die Britse redelijkheid soms ver zoek is.
Behalve het Britse moet ook het Europese Parlement het akkoord goedkeuren. Dat moeten ook de 27 Europese lidstaten doen, op een top die over iets meer dan een week plaatsvindt, 25 november.