Belegerde May vecht voor ‘haar’ Brexit en voor haar baan
Britse premier houdt voet bij stuk ondanks dreigende motie van wantrouwen
LONDEN - De Britse premier Theresa May heeft gisteren zowel in het Lagerhuis als op een persconferentie herhaald dat ze de Brexit-deal met de Europese Unie blijft verdedigen, ondanks de reeks ontslagen van regeringsleden en de mogelijke motie van wantrouwen uit haar Conservatieve achterban.
Theresa May zei gisteravond op een persconferentie nogmaals dat het eerder deze week bereikte Brexit-akkoord met de Europese Commissie het best mogelijke is voor haar land. Ze deed dat na een dag die haar nogmaals sterk onder vuur zag liggen in het Lagerhuis en vooral ook binnen haar eigen Conservatieve Partij. Daar werd een motie van wantrouwen in de steigers gezet met als enig doel haar ten val te brengen.
Chantage
Ook het vertoon van eenheid binnen de regering van de avond tevoren werd pijnlijk tenietgedaan door het ontslag op enkele uren tijd van liefst vijf bewindslui. Onder hen de minister die de voorbije maanden instond voor de Brexitafwikkeling, Dominic Raab. Diens ontslagbrief leidde meteen tot kelderende koersen op de Londense beurs en een forse duw omlaag voor het pond. Tegenover de BBC zei Raab dat May in zijn ogen was gezwicht voor Europese “chantage”.
Raab volgde in juli David Davis op, opgestapt uit onvrede met het plan dat May toen presenteerde. Gisteren vroeg de premier een andere leidende Brexiteer, minister Michael Gove, om Raabs taak over te nemen. Gove hield zijn antwoord opvallend lang in beraad.
Ook minister van Werkgelegenheid Esther McVey, eveneens een prominente Brexiteer, diende haar ontslag in omdat ze tot het inzicht was gekomen dat het akkoord niet was waar de Britten in 2016 voor hadden gestemd. “We zijn van ‘geen deal is beter dan een slechte deal’ naar: ‘een akkoord is beter dan geen akkoord’ gegaan.”
Wantrouwen
Het initiatief voor de motie van wantrouwen was ’s ochtends op tafel gelegd door de man die als de verdediger van de zuivere Brexitleer gezien wordt, Jacob ReesMogg. Een motie komt er pas als er 48 ‘letters of no confidence’ binnen komen bij de voorzitter van het machtige ‘1922 committee’. Als dat gebeurt, wat gisteravond blijkbaar niet het geval was, komt er een stemming onder de 315 Conservatieve leden van het Lagerhuis. De kans is reëel dat May zo’n stemming overleeft. Om haar weg te sturen, moeten 158 parlementsleden die stap zetten – aanzienlijk meer dan de harde kern van Brexiteers. Bovendien is er niet echt een kandidaat die May kan of wil opvolgen.
Controle
Op haar persconferentie ’s avonds klonk May als haar onveranderlijke, onverstoorbare en onverzettelijke zelf. Ze antwoordde niet op vragen over de motie van wantrouwen: “Het gaat niet om mij. Ik richt me op mijn job. Het is mijn taak om de goede beslissingen te nemen, niet de eenvoudige”. Ze verzekerde dat ze er niet aan dacht om af te treden. En ze legde weer de nadruk op de ‘prioriteiten’ die ze aan een deal gesteld had: dat hij het Verenigd Koninkrijk weer de controle over zijn geld, zijn grenzen en zijn wetten teruggeeft. Prioriteiten die volgens haar in het akkoord werden waargemaakt. Ze wees ook op de economische voordelen van het akkoord en op het feit dat een harde grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek vermeden was.
Eigenwijsheid
’s Ochtends had een zichtbaar vermoeide premier het akkoord – een tekst van meer dan 550 bladzijden met vooral juridisch-technische inhoud – al in het Lagerhuis verdedigd. Haar visie dat dit de best mogelijke weg naar een “ordelijke Brexit” was, kreeg weinig steun, wat een slecht voorteken is voor het debat en de stemmingen over de Brexit-deal.
Op de oppositiebanken, bij Labour, de Schotse nationalisten en
de LibDems, werd het akkoord weggehoond. Maar ook vanuit de Conservatieve achterban van de premier klonk vooral kritiek. Een van de Conservatieve parlementsleden vergeleek de EU met Hotel California uit de gelijknamige Eagles-song: “You can check-out any time you like but you can never leave!”
Namens de Noord-Ierse DUP die Mays minderheidsregering ondersteunt, zei Nigel Dodds dat de premier haar beloften aan de Noord-Ierse unionisten had verbroken. Hij wilde met haar de lijst doornemen maar dat had geen zin “omdat ze toch niet luistert”. Die kritiek klonk gisteren vaker. Premier May verdedigde ‘haar’ Brexit in haar eigen woorden
“with every fibre of my being”, met elke vezel van haar persoon. Maar een vooraanstaand lid van het Labour-schaduwkabinet, Jon Trickett, zei dat in haar geval “veerkracht dreigt te veranderen in eigenwijsheid”.