Overheid zwijgt over duizenden incidenten met implantaten
In vijf jaar tijd 72 gevallen waarbij patiënt overlijdt
BRUSSEL - 3.798 keer liep het de voorbije vijf jaar fout bij patiënt die een of andere vorm van implantaat kregen. 72 keer zelfs met een dodelijk afloop. Het grote publiek kreeg daar nooit lucht van. “We willen de mensen nu ook niet onnodig angst aanjagen”, aldus het bevoegde federale agentschap. “In een ideale wereld publiceren we wat gegevens met uitleg, maar we hebben de middelen niet.”
De moderne geneeskunde kan niet meer zonder implantaten, of het nu pacemakers, kunstheupen of borstimplantaten zijn. Alleen loopt het bij die staaltjes medische toptechnologie ook wel eens fout, blijkt uit onderzoek van een internationaal consortium onderzoeksjournalisten. Wereldwijd raakten 1,7 miljoen mensen gewond door procedures met implantaten. 83.000 mensen kwamen zelfs om. Omdat de implantaten slecht of zelfs helemaal niet getest zijn of verkeerd zijn aangebracht.
In België namen onderzoeksjournalisten van Knack, De Tijd en Le Soir de hulpmiddelen onder de loep. Ook bij ons is de markt gigantisch. Vorig jaar betaalde het RIZIV meer dan 220.000 implantaten terug, goed voor een half miljard terugbetalingen. En ook hier loopt het wel eens verkeerd. In 2017 alleen moesten 4.676 patienten hun heup- of knieprothese laten vervangen door aanhoudende pijn of infecties.
Als het echt gaat om fouten in de implantaten, dan moeten de producenten dat melden aan het Federale Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG). Ook daar stijgen de meldingen jaar in jaar uit. Op vijf jaar tijd liepen er 3.798 incidentrapporten binnen. In 72 gevallen kwamen zelfs mensen om, van wie drie “hoogstwaarschijnlijk” door het implantaat.
Te weinig middelen
Daarover wordt naar de buitenwereld niet gecommuniceerd, terwijl in pakweg de VS die informatie vrij op het web terug te vinden is. Zelfs de leden van de RIZIVcommissie krijgen die niet. Nochtans draagt het FAGG “optimaal informeren van de bevolking” hoog in het vaandel. “Het gaat om rauwe gegevens, waarbij de causale link nog moet worden vastgesteld”, zegt Hugues Malonne, de directeur-generaal van de FAGGafdeling Post Autorisation aan Knack. “We willen het publiek niet onnodig angst aanjagen. In een ideale wereld geven we een aantal gegevens vrij met de nodige uitleg. Maar dat zou een kolossaal werk zijn en het ontbreekt ons aan middelen om dat te doen.”
Negen specialisten
Alles samen zijn bij het FAGG maar 43 specialisten met de implantaten bezig. Bij het RIZIV zelfs maar negen. Die moeten dus toezicht houden op de veiligheid van een half miljoen implantaten. Aan het begin van de legislatuur was het nog erger. Toen waren er amper twaalf bij het FAGG en vijf bij het RIZIV.
Het kabinet van minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) is de opgediepte documenten aan het bestuderen. Zij zal pas vandaag reageren. “Niemand heeft zo veel gedaan om de FAGG meer mankracht te geven dan de minister”, wil het kabinet wel al kwijt.