“Wij hebben een neus voor verdachte gedragingen”
Minder gauwdiefstallen in Hasselt
HASSELT - Het aantal gauw- en winkeldiefstallen daalt in de politiezone Limburg Regio Hoofdstad (LRH). Dit jaar werden 435 feiten gepleegd, fors minder dan in 2017. Achter die daling zit de inzet van een twaalfkoppig team, onder leiding van hoofdinspecteur Wim (foto), die ook regelmatig te zien is in ‘Niveau 4’ op VIER.
HASSELT - In de politiezone Limburg Regio Hoofdstad (LRH) werden in 2018 (tot half september) 435 gauw- en winkeldiefstallen gepleegd. Dat zijn er fors minder dan in 2017, toen 760 diefstallen werden geregistreerd. Die daling is voor een groot stuk toe te schrijven aan de inzet van Team Oliver, een twaalfkoppige ploeg van politie LRH die gespecialiseerd is in gauwdiefstallen. Vandaag ontvangt Team Oliver in Hasselt gauwdiefstallenteams van onder meer Brussel, Antwerpen en Gent. “Criminele bendes trekken rond, dus het is belangrijk dat we informatie en werkprocessen met elkaar uitwisselen”, zegt Yannic Vanherck, commissaris en projectteamleider van politie LRH.
Team Oliver, het gauwdiefstallenteam van politiezone Limburg Regio Hoofdstad (LRH), werd in 2012 opgericht. “De rechtstreekse aanleiding was een diefstallenplaag in de soldenperiode van dat jaar”, zegt Yannic Vanherck, commissaris en projectteamleider van politie LRH. In het begin telde Team Oliver - genoemd naar Oliver Twist, het boek van Charles Dickens waarin straatcriminaliteit wordt aangeklaagd - zes personen. “Ondertussen is ons team al uitgebreid naar twaalf leden”, zegt hoofdinspecteur Wim, die aan het hoofd staat van Team Oliver en momenteel regelmatig op het scherm te zien is in het VIER-programma ‘Niveau 4’.
Wat doet Team Oliver precies?
Yannic: “Bij de opstart van ons team zijn we onze mosterd gaan halen bij de collega’s in Antwerpen, die al langer een team hebben dat enkel en alleen bezig is met gauwdiefstallen. Zij hebben ons de eerste kneepjes van het vak geleerd. In het begin richtten we ons enkel op gauwdiefstallen, waarbij mensen op drukke plaatsen bestolen worden, maar daarna hebben we ons werkterrein uitgebreid naar winkeldiefstallen, maar ook naar bedelarij. Omdat we merkten dat bedelarij en diefstallen hand in hand gaan. We zagen dat jonge meisjes door een bende worden uitgestuurd om diefstallen te plegen, terwijl een aantal oudere vrouwen, die op straat aan het bedelen zijn, het geld van die meisjes innen. Dring je de bedelarij terug, dan dalen dus ook de winkeldiefstallen.”
Wat is het profiel van een gauwen winkeldief in jullie zone?
Wim: “Als Team Oliver concentreren we ons specifiek op rondtrekkende, criminele bendes. Heel vaak zijn dat Oost-Europeanen Roemenen, Hongaren, Tsjetsjenen,... - en in mindere mate Afrikanen. Omdat die bendes, vaak vanuit Brussel, doorheen het hele land trekken, is het belangrijk dat we op continue basis informatie uitwisselen met de gauwdiefstallenteams van andere grote steden zoals Brussel, Antwerpen of Gent. Dat kan onder meer gaan om het doorspelen van persoonsbeschrijvingen, foto’s of videobeelden van plegers. Daarom is een bijeenkomst met alle grote gauwdiefstallenteams, zoals vrijdag hier in Hasselt, heel belangrijk zodat we die samenwerking nog kunnen optimaliseren.”
Welke technieken gebruiken de bendes vooral?
Wim: “Dat is heel uiteenlopend. Vaak gaat het om pickpocketing waarbij de daders, meestal jonge meisjes, de handtassen van oudere dames leegroven. Ze halen het geld uit de portefeuille en droppen die in de binnenstad, niet zelden in de buurt van de kathedraal. In het voorjaar hebben we bijvoorbeeld twee Bosnische meisjes, die zich aan pickpocketing schuldig maakten, op heterdaad kunnen betrappen. Die meisjes, die in verschillende Europese landen gezocht werden, hadden in onze zone al zeventien feiten gepleegd, telkens aan een opstapplaats van De Lijn. Eén van de meisjes treuzelde bewust bij de buschauffeur, waardoor er een kunstmatige file ontstond en het andere meisje in de chaos diefstallen kon plegen. Uiteindelijk hebben we ze bij de bushalte aan het Leopoldplein kunnen betrappen. Zij zitten vandaag nog altijd vast. Een andere techniek is shoulder surfing, waarbij een dader over de schouder meekijkt aan een geldautomaat. Een nieuwe techniek, die momenteel in Nederland opkomt, is de hug & mug-methode waarbij jonge personen in het uitgaansleven hun slachtoffers eerst enthousiast knuffelen, om hen vervolgens te beroven.”
Op welke goederen hebben winkeldieven het vooral gemunt?
Yannic: “Voornamelijk luxegoederen: parfum blijft een heel gegeerd product, maar ook juwelen en merkkledij. En multimedia natuurlijk. Zo hebben we onlangs in de Mediamarkt in Hasselt een Nederlands-Surinaamse winkeldievenbende opgerold die in het hele land Media Markt-winkels afschuimde om daar dure hoofdtelefoons van het merk Bose te stelen. Dankzij informatie van gauwdiefstallenteams uit andere steden waar ze al hadden toegeslagen, werden vier mannen van die bende herkend in de Hasseltse Media Markt. We hebben ze bij de kraag kunnen vatten terwijl we ze kruisten op de roltrappen van de Media Markt. Ook zij zitten vandaag nog altijd vast.”
Moet een lid van het team over een bepaald zintuig beschikken om dieven op te sporen?
Wim: “Dankzij opleiding en ervaring hebben we een neus voor verdachte gedragingen. Een winkeldief kijkt bijvoorbeeld in een winkel niet naar de winkelrekken, maar naar de mensen. Dat gedrag herkennen we vrijwel onmiddellijk. Vaak dragen winkeldieven ook zogenaamde ‘geprepareerde tassen’ bij zich: dat zijn grote tassen - vaak wat afgesleten omdat ze al dikwijls gebruikt zijn waar aan de binnenkant aluminiumfolie is bevestigd zodat de beveiligingsmagneten op kledingstukken niet in werking treden wanneer de dieven de winkel verlaten. Belangrijk is ook dat je kijkt naar de print op zo’n tas. Als iemand bijvoorbeeld rondloopt met een grote tas van een winkel waarvan er hier in Hasselt geen vestiging is, is dat natuurlijk ook verdacht. Daarnaast herkennen we soms ook daders aan de hand van de foto’s die we van gauwdiefstallenteams van andere steden hebben gekregen. Al werkt dat soms ook omgekeerd. In de buurt van Primark in Hasselt kruisten we eens twee dames, die bekendstaan voor winkeldiefstallen. Toen die vrouwen ons herkenden, begonnen ze te zuchten en maakten ze rechtsomkeer.”
Team Oliver levert blijkbaar goed werk, want het aantal diefstallen is in Hasselt al jaren in dalende lijn.
Yannic: “In 2018 (tot half september) waren er in politiezone Limburg Regio Hoofdstad in totaal 435 gauw- en winkeldiefstallen. In 2017 waren er dat nog 760, het jaar daarvoor 856. Door informatie over verdachte personen door te spelen aan de handelaars in Hasselt (zo’n 300 handelaars staan in contact met de politie van LRH, red.) en door intensief samen te werken met de gauwdiefstallenteams van andere steden kunnen we dat aantal in de toekomst nog doen dalen. Ook de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) is een partner in onze strijd. In het kader van het Gaudiproject vragen we DVZ, op momenten dat er veel diefstallen worden gepleegd - bijvoorbeeld bij de start van de solden -, om delinquenten zonder papieren vast te zetten in gesloten centra omdat die mensen sterk vertegenwoordigd zijn in de categorie gauw- en winkeldiefstallen. Het aantal diefstallen tot nul herleiden, is onmogelijk. Maar door krachtdadig op te treden, kunnen we steeds meer dieven betrappen maar ze ook ontmoedigen om hier diefstallen te plegen. Op die manier creëren we dus ook een veiligheidsgevoel in de stad.”
Door krachtdadig op te treden, creëren we ook een veiligheidsgevoel in de stad Hoofdinspecteur Wim