Uitstel van executie voor regering-Michel
Premier kan naar Marrakech, maar N-VA trekt nieuwe rode lijn op 19 december
BRUSSEL - De N-VA blijft in de regering zitten, ook nadat zich woensdag in de Kamer een wisselmeerderheid vormde voor het VN-migratiepact. Met die steun kan premier Michel maandag naar Marrakech, maar of zijn kabinet Kerstmis haalt is hoogst onzeker.
N-VA stemde ’s middags ostentatief tegen de resolutie in de Kamer die de regering aanmoedigde naar Marrakech te gaan. Daarmee isoleerde de partij zich van regeringspartners CD&V, Open Vld en MR die de steun kregen van sp.a, Ecolo-Groen en cdH.
Met die steun is de weg vrij voor premier Michel om maandag naar Marrakech te gaan, maar de wisselmeerderheid lost de regeringscrisis niet op. N-VA blijft volhouden dat zonder haar steun in de regering, ons land het pact niet kan goedkeuren tijdens de Algemene Vergadering van de VN op 19 december. Zo lijkt deze episode niet meer dan uitstel van executie voor de regering. Temeer omdat N-VA-fractieleider Peter De Roover gisterenavond in Terzake ook nog zei dat als Michel vandaag in de Kamer zegt dat hij België in Marrakesh gaat binden aan het pact, er een probleem is.
De N-VA is niet van plan om zelf de regering te verlaten. Ook niet nadat er woensdag in de Kamer een wisselmeerderheid tot stand kwam om het VN-migratiepact te steunen. De Vlaams-nationalisten stellen nu een nieuwe rode lijn: de stemming van 19 december in de Algemene Vergadering van de VN. N-VA wil dat België zich daar onthoudt, de andere regeringspartijen willen de tekst goedkeuren. Zo wordt de climax met twee weken opgeschoven, maar lijkt het finaal niet meer dan uitstel van executie voor de regering-Michel, die naar alle waarschijnlijkheid Kerstmis niet zal halen.
Tien stemmen voor, vier tegen en drie onthoudingen. Met die uitslag werd gisterenmiddag rond 17 uur de resolutie goedgekeurd die het VN-migratiepact steunt, mét toevoeging van een interpretatieve of verduidelijkende nota. Regeringspartijen CD&V, Open Vld en MR kregen daarbij de steun van oppositiepartijen sp.a, GroenEcolo en cdH. Coalitiepartner N-VA stemde tegen. PS onthield zich.
Voor het eerst in het bestaan van de regering-Michel komt er zo een wisselmeerderheid tot stand, waarbij N-VA buitenspel wordt gezet. De premier had dinsdagavond zelf tot die parlementaire demarche opgeroepen, om een uitweg te vinden uit de crisis die nu al dagenlang aansleept. Dankzij de parlementaire steun kan Michel maandag, ondanks het verzet van N-VA, toch naar Marrakech afzakken om er aanwezig te zijn op de protocollaire hoogmis rond het VN-migratiepact. Zijn gok pakt dus goed uit, en dat komt Michel ook persoonlijk goed uit in de aanloop naar de verkiezingen in mei. Met deze zet kan hij in Wallonië de perceptie counteren dat hij de afgelopen jaren slechts de handpop was van een regering die eigenlijk geleid werd vanop het Schoon Verdiep in Antwerpen.
De bocht van N-VA
Maar de zet van Michel heeft niet geleid tot wat sommigen binnen de regering hoopten: dat de N-VA de eer aan zichzelf zou houden, uit de regering zou stappen en daarmee de verantwoordelijk voor de crisis op zich zou nemen. Hoewel partijvoorzitter Bart De Wever maandag een rode lijn had getrokken door te zeggen dat “een regering die naar Marrakech gaat, een regering is die de N-VA niet zal steunen”, werd dat dreigement gisteren niet uitgevoerd. Ook het verzet van Kamerfractieleider Peter De Roover, die vorige week donderdag zei dat een wisselmeerderheid gelijkstond aan het einde van het kabinet (“dan duwt men ons uit de regering”), werden gisteren even snel weer ingeslikt als ze waren uitgesproken.
Die dubbele bocht van N-VA is een direct gevolg van de strategische zet van premier Michel, die door niet naar de koning te gaan maar de beslissing bij het parlement te leggen, de N-VA voor het blok zette. Als de partij op de val van de regering aanstuurde, dan restte haar enkel nog de beslissing te nemen om zelf op te stappen.
Strategie van de koppigheid
Om te vermijden dat de N-VA de stekker zelf in handen kreeg geduwd, besliste de partij dinsdagavond de strategie van de koppigheid te hanteren en te blijven zitten waar ze zit: in de regering. Zelf opstappen zou strategisch-electoraal geen goede zet zijn, zo beseft de partijleiding. Zij grijpt zich nu vast aan de laatste strohalm om volledig gezichtsverlies te vermijden. Volgens N-VA overtreedt de regering namelijk de grondwet als ze naar Marrakech gaat zonder
dat daar binnen het kabinet consensus over is. De partij verwijst daarvoor naar artikel 167 uit de grondwet (zie kader), dat bepaalt dat buitenlandse aangelegenheden louter een bevoegdheid zijn van de regering en niet van het parlement. De resolutie die woensdag met een wisselmeerderheid werd goedgekeurd, is dan ook “geen element van besluitvorming”, zo zegt N-VA-Kamerfractieleider De Roover. De beslissing of ons land het pact steunt, blijft volgens hem de bevoegdheid van de regering. En zo lang N-VA daarin zit, kan het Migratiepact volgens de partij dus niet worden goedgekeurd.
“Maar als premier Michel donderdag in de Kamer zegt dat hij België in Marrakesh gaat binden aan het VN-migratiepact, dan is er een probleem”, zei Peter De Roover woensdagavond nog in Terzake.
Nieuwe rode lijn
De crisis blijft ondanks de wisselmeerderheid dus voortduren. De Roover trok tijdens zijn toelichting bij de nee-stem tegen de resolutie meteen ook een nieuwe rode lijn. “Met de N-VA in de regering zal België dit pact niet goedkeuren in Marrakech, noch in New York. Wat dat betreft, trekken we een rechte lijn van A naar B.” Daarmee wordt de deadline van de crisis met twee weken opgeschoven, tot 19 december, wanneer de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de tekst finaal moet goedkeuren. De N-VA wil dat ons land zich daar onthoudt, terwijl de andere regeringspartijen koste wat het kost de tekst willen goedkeuren. Vooral voor premier Michel - die internationale ambitie heeft - ligt de houding van België zeer gevoelig, omdat hij in de Algemene Vergadering van september zijn expliciete steun heeft toegezegd aan het VN-migratiepact.
Zwarte piet
Zonder twijfel komt het tussen nu en 19 december dus opnieuw tot een confrontatie tussen N-VA en de andere regeringspartijen. Zo lijkt deze hele episode dus niet meer dan uitstel van executie voor de regering-Michel, die alleen nog maar aan elkaar hangt in het besef dat wie de stekker eruit trekt, daar electoraal de prijs voor betaalt. Tot een echt compromis lijkt niemand meer bereid, het is nu alleen zaak om de chocolade zwarte piet die Bart De Wever dinsdagavond al lachend op zijn Facebookpagina zette, zeker niet in handen te krijgen geduwd.