Vrouwonvriendelijke cafépraat leidt tot politiek schandaal in IJsland
Meest gendergelijke land ter wereld, maar sommige politici hebben dat nog niet begrepen
REYKJAVIK - In IJsland zijn zes parlementsleden in een politieke schandaal beland, nadat ze vrouwonvriendelijke praat hadden verkondigd op café en een vrouwelijke collega met een handicap uitlachtten. Het veroorzaakt een schokgolf in het land dat een voorbeeld is op het vlak van gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
Hij was zo geschokt door de woorden die hij hoorde, dat hij er een opname van maakte met zijn gsm. Een man die in een bar zat in Reykjavik heeft zes parlementsleden in het midden van politieke storm doen belandden. Vijf mannen en één vrouw van de oppositiepartijen Centrumpartij en Volkspartij omschreven hun vrouwelijke collega’s in het gesprek met expliciete en seksueel geladen taal.
Het voornaamste doelwit was voormalig parlementslid Freyja Haraldsdottir, een bekend strijder voor de rechten van mensen met een handicap. Zelf lijdt ze aan de brozebottenziekte, waardoor ze in een rolstoel zit. In de opname spot een van de parlementsleden met haar handicap door een zeehond na te doen. Volgens de betrokken politici klopt dat niet: “Het was een stoel die verschoven werd.” De drie uur durende tape belandde bij de pers en ging viraal op sociale media. Al dagenlang verhit het de gemoederen. Afgelopen weekend nog hielden honderden mensen een protestactie. Een overgrote meerderheid van de IJslanders wil de zes parlementsleden zien opstappen. De Volkspartij heeft intussen de twee betrokken leden uit de partij gezet en een deontologische commissie in het parlement gaat de zaak onderzoeken.
Hoogste gendergelijkheid
IJsland draagt gelijkheid tussen man en vrouw hoog in het vaandel. Het is het eerste land waar een vrouw staatshoofd werd. Recentelijk keurde het land ook nog ambitieuze wetten goed om de loonkloof tussen mannen en vrouwen te dichten. Dat terwijl de genderkloof van IJsland de kleinste is ter wereld, blijkt uit het laatste rapport van het Wereld Economisch Forum in 2017. “De opname legt bloot hoe sommige mensen nog steeds denken”, zegt Stefania Oskardottir, politicologe aan de Universiteit van IJsland, bij persagentschap Bloomberg. “Maar vandaag is er minder tolerantie voor dat soort uitlatingen. De woede in het land toont ook dat de macht van vrouwen in de samenleving is toegenomen, om over de politiek nog maar te zwijgen.”
Ook oud-premier Sigmundur Davíd Gunnlaugsson is in de opname te horen. Samen met de drie andere betrokken leden van zijn Centrumpartij bood hij al zijn verontschuldigingen aan. Nochtans was hij op Facebook aanvankelijk vooral verontwaardigd over de opname zelf, dan over de inhoud ervan. “Het meest ernstige is het feit dat IJsland privégesprekken tussen politici onderschept.” Hij vergeleek het met het Britse afluisterschandaal rond de opgedoekte krant News of the World. Gunnlaugsson is geen onbesproken figuur in IJsland. In 2016 moest hij naar aanleiding van het fiscale schandaal rond de Panama Papers aftreden, toen bleek dat hij een offshorerekening had waar het parlement niet van wist.